Aquel verán en Lugo (e 29)

.../...
-XII-
¡Por fin chegara o día santo, o día grande, despois daqueles vinte séculos fantasmais! Congregámonos bastante cedo para non chama-la atención, na intimidade acordada, absoluta, que nin ó director do Balneario llo dixemos, alí nos vestiarios das termas, que é onde se conservan esas furnas sacras das ninfas. Pola súa parte, dona Manuela, unha muller de bo corazón pero algo prosaica, non se quixo comprometer alegando que non era tempo de carnavaladas, que por tal tomou aquel acontecemento, pero a virxe Egeria foinos de lei e presentouse de seguida, leda coma un cuco e branca coma unha pomba. ¡Deus, o que perde a Igrexa Católica con iso de non ordena-las mulleres! Tódolos asistentes portamos cirios, dos grandes, de cera virxe, ¡que era o apropiado! Empezou a cerimonia sen alboroto algún, con toda sinxeleza. Para non alarmar, baixáramos en albornoz, que adoita se-lo atondo, a etiqueta, dos bañistas.

-Neófito Tulio, ¿como queres ser chamado, desde hoxe, na vida cristiá? -Preguntoulle Egeria, ca súa voz anxelical, sen máis prolegómenos.

-¡Eu..., Xulio! ¡Nada menos que Xulio, que agora, con isto da miña conversión, teño máis méritos có noso Xulio César, aquel Imperator! Para que non teñades dúbidas da miña dignidade sabede que, ¡aquila non capit muscas!, que vale tanto como dicir que eu, un aguia, non me abaixo ás cousas miúdas. Así que, ¡aut caesar, aut níhil! (Na mesma exaltación triunfal, que el, ou César, ou nada; que non se conformaba con menos. O que non sabía Tulio, seguramente, é que unha soberbia deste tipo tamén a tivo César Borgia, que fixo desta exclamación tan romana unha especie de divisa propia, acorde coa súa grandilocuencia).

Pero non todo era paz no ninfario, que Lucifer resistíase a perder un Centurión; ¡o último dos centurións! Ante aquela percepción extrasensorial, apremiei:

-¡Rápido, Egeria; veña ese hisopo, e tamén o caldeiro da auga bendita, que anda por aquí o Demo Maior meténdolle soberbia por debaixo da chlamys! ¡Retro, Sátana! (Retrocede, Satanás!) ¡Vostede, don Dámaso, prémalle a testa ao Xulio para que non a erga con esa altanería, con esa auctoritas endiosada! ¡Así está ben! Agora, Tulio, con intención de ser bautizado, ao completo, confesa a túa humildade de cristián...

Daquela abateu a testa, por si mesmo, e pronunciou, con toda solemnidade, coma un César iso si, a fórmula sacramental precisa:

-Eu, Servio Tulio Apicus, Centurión lucensis pola graza dos deuses e do meu Imperator, quero a miña conversión ao cristianismo, ¡córam pópulo!; e coa mesma, quero ser bautizado pola virxe Egeria, aquí presente, sacerdotisa in pectore dos ritos druída e católico, asemade..., suposto que é neta de druídas, e católica fixérona polo seu propio bautizo. Nestas crenzas, quero ser chamado, de aquí en diante, Xulio, Xulio do Minio: Xulio, coma aquel Santo Padre que tanto fixo polas misións africanas. ¡Lémbrate, Señor, que estudei en Alexandría...! E de segundo, Minio, polas miñas raiceiras de vinte séculos cabe deste patricio, cabe deste río, ¡cabe do Gran Miño!

Eu saltaba de gozo, con esa satisfacción íntima das boas obras. Daquela exclamei, un tanto inquedo:

-¡Isto, irmán, xa é outra cousa, que che veu a graza e maila humildade, asemade, xuntas, todo á vez! ¡A ver, Egeria, bautiza rápido, agora que está en graza, antes de que volva ese Patanexo dos Infernos!

-Con intención de bautizarte,
eu, Egeria,
virxe descendente daquela virxe oestrimnia,
aquela que empezou a bautizarte,
bautízote,
Xulio Miniensis.
+ No nome do Pai,
+ e do Fillo,
+ e do Espírito Santo...

-¡Para aí, Egeria, detente, que nos bautizos católicos nunca se di, "Amén"..., que sería dubidar! ¡Ben, xa está feito! Agora podemos felicitar ao neófito:

(Todos)

-¡¡Noraboa, Xulio!! ¡¡Noraboa, cristián!! ¡¡Noraboa!!

(¡Parabéns estrepitosos..., a tutiplén!)

Xulio, ex-Servio Tulio Apicus, estaba radiante, cesáreo:

-¡Oi, qué cousa, qué cambiazo; qué leve e qué etéreo me sinto! ¡Agora, quo non ascendam! (Agora, que estou santificado, ¿ata onde non ascenderei!) ¡Sonvos outro; augusto si, pero magnánimo, que nin ganas teño de azoutar a ninguén! Pero vaiamos ao río, ao meu Minio, pronto, antes de que flote demasiado! ¡Imos aló, pero todos xuntos, como irmáns en Cristo, que así somos, que xa o somos! ¡Veñan, pronto!

-¿Ao río, a qué? ¡Dirás ao comedor, que pediremos un almorzo extra: picatostes, chocolate..., de curas! -Recordeille o protocolo que tiñamos previsto, prosaicamente previsto.

-¡Pois, non, meu carísimo, amado Oestrimnio, irmán na comuñón dos Santos! ¡Graciñas, pero non acepto iso, pois eu, agora, xa non son deste mundo! ¡Nunca volverei a xurar per Jóvem! ¡Ademais, quero o rito da inmersión! Quero entrar no Miño humildemente, en lembranza do Xordán...; e, de paso, no Ceo, con esta capa lavadiña...; sen o xofre das termas, pero tampouco co infernal, aquel dos meus pecados, por se me quedase algunha reliquia da mala vida pasada, daqueles abusos..., ¡coloniais! Acompañádeme, por favor, sen demora, que o meu espírito é leve, que o noto elevarse... ¡Xa é leve, levísimo, sen ataduras mundanas, sen remorsos lucensis (sen remorsos polas que deixaba feitas en Lugo; ¡causa sobresaída!).. ¡Grazas a Deus, e tamén a todos vós, meus irmáns en Cristo!

-¡Xulio, e tamén á Virxe dos Ollos Grandes, túa protectora; non o esquezas! -Lembroulle a miña dona.

-Non o esquezo, benquerida Oestrimnia; en absoluto, pero eu calaba discretamente, polo ben dos avogados de Lugo...; por iso da competencia, ¿sabes?

-¡Coido que si, que te entendo, Xulio invictus! Pero non corras tanto, que xa imos, todos, ao noso río, dándoche unha garda de honor... Espera por don Dámaso, que este velliño tamén quere mergullarse; ¡iso dixo!

Pero Xulio non agardou por ninguén. Elevando as mans, xuntas ambas, tirouse á corrente fluvial, coa axilidade dunha Esther Willians, aquela da película "Escola das Sereas" que tanto lles gustaba aos vellos de mediados do XX. Xa na auga, fixo este comentario:

-¡Que fría está a auga deste Miño! ¡Unha sensación nova..., vital! ¿Que opina disto, don Dámaso? ¿Onde quere deixa-lo seu corpo? Se expira en terra, enterrarano con honores, pero será pasto dos vermes; e se baixa ás augas, daquela as honras faranllas as anguías de Portomarín... ¡Escolla!

-Ti, que pasaches por todas, ¿que me aconsellas?

-É cousa súa, pero míreo ben, que se fai o seu pasamento desde aquí, desde o Miño, daquela conservámoslle ao Balneario de Lugo a sona de que ninguén morre nas augas; ¡nin nas augas, nin ao día seguinte!

-¡Ai, ho, iso apetéceme, que estou farto dos políticos e das súas eleccións! ¡No Ceo ninguén manda máis cá Deus! Pero, oes, ¿non terei que pasar, primeiro, polo Purgatorio?

-¡Vostede xa o tivo en vida! O meu caso foi diferente; lémbrese que axudei a face-las murallas de Lugo..., ¡a lategazos! ¡Por iso me depuraron; por iso, que aquilo do bautizo incompleto agora xa sei que foi unha estrataxema de San Pedro para terme illado, aquí nas termas, en purgatorio lento, nestas augas mornas..., que me faltaba amolecer outro pouco; un fervor, un callón! O meu era un corpo pecador, ¡e por iso, enfermo!

Don Dámaso, entusiasmado, feito unha criatura:

-¡Oi, este Xulio; que ben fala; cánto imos latricar, nolos dous, aló arriba! ¡Daquela voume contigo!

Foi todo tan rápido que nin nos decatamos se don Dámaso se caeu no río ou si se tirou, el mesmo, adrede. ¡Visto e non visto! O que si percibimos foi que daquela Xulio mirou ao Ceo, cos ollos brillantes, gozosos:

-¡Xa imos, San Pedro; e como ves, a pares! ¡Subo agora mesmo, pero déixame estar aquí..., un minutiño! ¿Si? ¡O xusto para despedirme destes oestrimnios tan garruleiros; e tamén para darlles memorias aos caranicos, aos poemanos, aos lemacos, aos saefes..., a tódolos pobos desta bisbarra! ¿Que se me acaban as témporas? ¡Daquela, ata o Ceo, irmáns queridos! ¡Xa sabedes: para comer, Lugo; cousa fina! Así que, cando queirades vir ao Ceo, nada mellor que unha cea desas; medieval, pantagruélica, ¡lucense, en definitiva!

-¿Tulio, digo, Xulio, non deixas ningunha mensaxe para estas viúvas do val do Miño? -Quixen facer esta obra enésima de caridade, emulando á miña muller.

-¡Ai, si; miñas pobres! ¡Dilles que non teñan malos pensamentos, que se aguanten, que pouco lles queda, que aló Arriba, Alén do ozono, espéranlles os seus homes, ¡con refrescos! ¡E ti, Egeria, Madriña da alma, tírame un bico!

Egeria estaba trémula, abraiada:

-¡Adeus, Xuliño, meu amor incestuoso, que me namorei do propio afillado! ¿Vaste, meu ben, e déixasme solteira? Lémbrate que quedo virxe...; ¡virxe e solteira! ¡Lémbrate diso, e sópralle a un mozo de bo ver, tal e como eras ti; a ser posible, Coronel; ou Alcalde, ou Conselleiro...! Astronauta tamén serve, ¡para que me leve á lúa, na de mel!

-¡Egeria, encanto, meu amor enésimo; xa te recomendarei ao Santo Antonio..., tan pronto como mo presenten! Por último, que xa estamos subindo, decídelle ao Cronista de Lugo que poña este lema no seu Cronicón: "Para casar, Lugo..., ¡que por algo é a terra do nabo, unha terra de zume...!"

Daquela viñéronseme as bágoas aos ollos, que non puiden resistir máis; non sei se de ledicia ou de nostalxia. Só atinei a dicirlle, cando xa ía bastante arriba, bastante alto:

-¡Xulio, que Lugo tamén é un país de leitugas; lémbrate que falamos diso...!

Despois, dirixíndome aos presentes, pregueilles:

-¡Plaudite, cives! ¿A qué esperades...?

(Plaudite, cives = ¡Pero qué facedes, cidadáns, que non apludides ao voso Centurión, ao voso Cacique, pai de tódolos caciques!).

A ovación da despedida foi indescritible. En canto a don Dámaso, que subía á esquerda do noso Centurión, ía tan farto deste mundo que nin se despediu..., ¡co educado que era!

A tal momento baixaban as primeiras raiolas do rubicundo Apolo, mesmo, mesmo, polos vidros do Polusa; por iso, cegados de luz, pouco tempo puidemos contempla-lo transo daqueles persoeiros tan orixinais, mesmo ínclitos. Despois, cando volvemos a entrar no Balneario, optamos polo chocolate, que nolo pedía o corpo. Os do bautizo estabamos tan calados, tan impresionados, que só falei eu:

-¡Mozo, aquí sobra unha cunca!

-¡Non creo; é a de don Dámaso!

-Daquela quédate con nós, e tómaa ti, que don Dámaso foise..., ¡definitivamente! ¡Subiu ó Ceo de par dese fantasma das termas, aquel Centurión...! ¿Lémbraste?

O Camareiro abriu uns ollos coma pratos, que non lle chegaban os oídos. A lingua alapeáballe coa carraxe.

-¿Foise..., sen pagar? ¡Ca, iso non é posible; don Dámaso, un cabaleiro...! ¿Que si, que se foi...? ¡Ai, logo; daquela non se pode fiar un de ninguén; cando llo diga ó Administrador...!

-¡Esa factura terá que ir a Exercicios Cerrados, polos séculos dos séculos! -Advertinllo, amablemente por certo, pero aquel mozo, habitualmente tan conspicuo e tan consecuente, ante o impago cargouse de ira e a pouco me dá nos beizos co paniño de servir. A sorte foi que non estivese presente a dona Manuela, que daquela, entre os dous, probablemente nos zurrasen. A miña dona, ante aquela experiencia, tiroume da manga:

-Marido, ímonos, e cóntalo na Coruña, que aquí en Lugo, desde que viñeron aqueles suevos, estes morgados só cren no terzo de mellora, no seu.

Fíxenlle caso, outra vez, que estabamos en Lugo, e aquí, sempre e de sempre, aínda máis cós romanos, ¡mandaron as mulleres!

Coa venia do lector, esta coroa de loureiro (laurus nobilis) dedícolla a don Dámaso, que se foi sen agardar pola súa, e iso que a tiña merecida!