Cen anos do nacemento de Ramón Piñeiro

“A lingua vén ser a alma viva do pobo que a fala” (Ramón Piñeiro)
O pasado día 31 de maio cumpríronse os cen anos do nacemento de Ramón Piñeiro López (Armea / Láncara 31-05-1915-Santiago de Compostela 27-08-1990).

Coñecín personalmente a Ramón Piñeiro nos últimos anos da súa vida. O primeiro contacto que tiven con el foi, a través de cartas. En concreto foi no mes de xaneiro de 1986 cando no Seminario Santa Catarina de Mondoñedo se estaba a artellar un número monográfico da revista Amencer sobre a egrexia figura de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao. O 30 de xaneiro daquel ano cumpríanse os cen anos do nacemento do ilustre rianxeiro e ese día viu a luz o número extraordinario de Amencer, que, por certo, mereceu que o xornal La Voz de Galicia lle adicase a derradeira páxina. A Ramón Piñeiro, daquela Presidente do Consello da Cultura Galega, pedíramoslle unha colaboración. Axiña nos enviou un breve artigo titulado “O exemplo perenne de Castelao”.

O segundo contacto meu con Ramón Piñeiro foi poucos meses antes do seu pasamento, cando ía de Vegadeo para Santiago. Parou en Mondoñedo e estivo no Seminario de Mondoñedo e alí tiven a oportunidade de manter unha longa conversa con el. Estaba bastante delicado de saúde. No seu rostro, notábase a enfermidade. Teño que dicir que me impresionou a súa figura. Era unha persoa discreta, cercana, afable, respectuosa; unha persoa culta, cunha grande bagaxe intelectual, que sabía escoitar.

Ramón Piñeiro foi unha figura clave, unha figura fundamental e decisiva para comprender a historia e a realidade política, social e cultural da nosa terra no século XX. Foi quen liderou o galeguismo na parte final do século XX. O seu labor non quedou só nos libros que nos deixou nin nas súas cartas senón no contacto, na súa comunicación e na que poderíamos chamar “dirección espiritual” ó redor da famosa “mesa camilla” con todos aqueles que acudían a visitalo á súa casa de Santiago de Compostela.

Pódese dicir, sen medo a equivocarse, que Ramón Piñeiro foi un mestre, un intelectual de prestixio e un político, pero un político “diferente”, atípico, moi pouco preocupado por acadar cotas de poder. Un político no que deben mirarse os políticos actuais que están, polo visto estes días, a anos luz do ilustre lancarés.

Ramón Piñeiro foi, sen ningún xénero de dúbida, unha figura central da historia política, social e intelectual da Galicia do século XX. A xeito de resumo, pode dicirse que Ramón Piñeiro foi un dos homes “bos e xenerosos” dos que fala o noso himno.