martes, 21 de octubre de 2025
Tamén participaron Dolores Riveiro García, directora do IDEGA; Roberto Bande Ramudo, decano da Facultade de Administración e Dirección de Empresas da USC; Luis Miguel Varela Cabo, catedrático da USC e director técnico da Asociación Galega do Hidróxeno; a deputada provincial e presidenta da Comisión de Política Social, Educación e Mocidade, María Del Mar García Vidal; e José Manuel López Marcos, director comercial de Caixa Rural Galega. "Esta é unha análise rigorosa dos diferentes sectores que integran a economía galega, estratéxicos á hora de contribuír á toma de decisións", subliñou Antonio López ao poñer en valor o estudo do IDEGA.
A publicación, coordinada por Dolores Riveiro e Roberto Bande, analiza o mercado de traballo, o eido agrario, a pesca, a industria, a construción, os servizos e os sectores turístico, financeiro, público e exterior. Este novo documento engrosa a serie de informes que se editan con periodicidade anual dende 1986 e abre unha nova etapa coa colaboración da Deputación da Coruña e de Caixa Rural Galega. A edición 2022 do estudo pon o foco na "caída do emprego autónomo" e no incremento da ocupación nos servizos e reducións na industria e agricultura xunto cun "claro envellecemento da poboación ocupada". De feito, sublíñase "o relevo xeracional como reto a curto/medio prazo".
Sector agrario e pesca
O complexo agroalimentario ten un importante peso na economía galega: o 5,6% do valor engadido bruto (VEB) total e 6,3% do emprego total. Neste senso, o informe destaca que o complexo da madeira xera o 1,7% do VEB total e o 2,3% do emprego. O ano 2022 caracterizouse segundo o estudo por un aumento da produción vexetal e un descenso na produción animal, incluída a produción de leite". Ademais tamén se pon o foco no "acusado aumento dos prezos percibidos polos agricultores, tanto en produción vexetal como animal". Doutra banda, o aumento da renda agraria por ocupado é dun 1,2%, moi lonxe da media europea (12,1%) "pero claramente mellor que no conxunto estatal" (-3,5%). "Os niveis da renda seguen afastados das medias española e europea" malia que as melloras na renda agraria compensan as caídas producidas en 2020 e 2021.
A pesca constitúe, pola súa parte, "o maior vector de especialización de Galicia". A Comunidade Autónoma conta coa "principal flota rexional da UE, pero moi envellecida". O informe tamén destaca que a produción de mexillón mantense estable, a diferenza do declive observado en Europa dende a década de 2000. O forte impacto do encarecemento dos inputs enerxéticos, xa que se produciu un efecto substitución por produtos máis baratos, é outra das cuestións que pon en valor o documento xunto coa "forte expansión da industria conserveira e procesados nos últimos anos".
Industria e sector exterior
No relativo á industria, o informe constata a caída do 2% no VEB industrial en 2022, fundamentalmente debida ao sector enerxético. A pesar da caída, o emprego aumentou en 1.400 traballadores. Nun contexto de dificultades na subministración de compoñentes, a facturación da produción de automóbiles aumentou en 350 millóns de euros. A metalurxia sofre, pola súa parte, un importante retroceso, debido á subida dos prezos da enerxía. O estudo tamén detecta un "forte aumento dos prezos dos produtos industriais do 13%, que non veñen explicados polo aumento dos custos salariais" xunto coa caída das exportación industriais. A especialización en fabricación de pezas de vestir, vehículos de motor e madeira é outra das cuestións abordadas no documento.
O récord en canto ao tamaño do comercio exterior en termos monetarios cun aumento interanual das exportacións do 23,4% e do 34,5% das importacións é outra das cuestións tratadas no informe. A UE é o principal cliente das exportacións galegas (64%) malia producirse un aumento no peso das importación procedentes de Asia e América.
Construción, servizos e turismo
Por primeira vez dende 2019 a produción do sector da construción medra, pero lonxe dos niveis previos á pandemia cun encarecemento dos materiais de construción nun 16,3%, sinala o informe. O escaso dinamismo da oferta de vivenda, mentres a demanda aumentou moderadamente ao longo de 2022, é outra das cuestións tratadas xunto ao feito de que a compravenda de vivenda se concentra en vivenda usada (93% do total). As vivendas máis baratas atópanse en Ferrol, e as máis caras en Vigo.
Pola súa parte, os servizos eríxense no principal sector detrás do crecemento do PIB galego en 2022 cun aumento da cifra de negocios en todas as ramas, especialmente na hostalería (44,5%) e cun incremento da ocupación do 2,8% (800.000 ocupados no sector). O documento tamén destaca a recuperación do transporte interior de mercancías, ou que o aeroporto de Santiago de Compostela acada un récord de pasaxeiros (3.236.619) mentres que os outros dous non superaron o millón. Nos portos increméntase o volume de toneladas transportadas nun 15,4%.
O turismo volve á normalidade despois da pandemia, con máis de 10 millóns de chegadas en 2022, sendo Terras de Santiago o principal xeodestino por pernoctas (86% son de fora de Galicia). O gasto total realizado polos turistas é de 3.800 millóns de euros mentres que o maior gasto diario realízano os estranxeiros (124,5 euros), seguidos dos turistas estatais (66 euros) e os galegos (44 euros). O estudo detecta unha "forte estacionalidade, en todos os tipos de aloxamento" con estadías medias dos estranxeiros de 9,5 noites. Os turistas estatais teñen estancias medias de 6,9 noites, e os galegos de 2,8. Existe tamén "un importante auxe das vivendas turísticas" o que fai necesaria a regulación do sector. A forte recuperación do número de peregrinos, sendo o Camiño Francés o máis importante, con fortes crecementos dos outros camiños, é outra das cuestións tratadas.
Sectores financeiro e público
O aumento nos tipos de xuro dos créditos, non así os dos depósitos, é un dos aspectos destacados no eido financeiro xunto coa desaceleración no crecemento no número de depósitos e de créditos e a redución do tamaño da rede comercial, tanto en oficinas como en empregados. Detéctase un aumento da concentración do sector e no número de concellos sen oficinas bancarias (54 en total). O informe subliña que máis de 67.000 galegos están en risco de exclusión financeira.
O endebedamento total de Galicia sitúase en 11.977 millóns de euros, o 17,2% do PIB, moi por debaixo da media das Comunidades Autónomas (23,9%). Ademais, recibíronse 441 millóns de euros do fondo REACT-UE e 1.129 millóns de euros do Mecanismo de Recuperación e Resiliencia. O informe detecta unha "forte caída do investimento da Administración central en Galicia" e unha "certa recuperación do gasto sanitario, que caera con forza dende a crise de 2008". A pesar de representar unha porcentaxe moi relevante do total, non logra retornar aos niveis previos.
Equipo
O equipo da USC que integra o estudo compóñeno Juan J. Ares Fernández, Belén Fernández Castro, Manuel Fernández Grela, Diana Fernández Méndez, Melchor Fernández Fernández, Edelmiro López Iglesias, Miguel Pazos Otón, María José Piñeira Mantiñán, Gonzalo Rodríguez Rodríguez, Bernardo Valdés Paços, Miguel Anxo Vázquez Taín e Manuel Vilas Fernández, xunto con Ana Suárez Piñeiro que desenvolveu a corrección lingüística.
Tres candidaturas galegas optan como finalistas aos XVIII Premios Nacionales de Artesanía convocados polo Ministerio de Industria, Comercio e Turismo, a través da Escola de Organización Industrial (EOI) e a súa área de promoción da artesanía, Fundesarte. O torneiro Aitor Martínez (Tomiño) opta ao premio Produto, a artesá Sandra Vilas, do obradoiro Boina Galega (Santiago de Compostela), é finalista na categoría Emprendemento, e a Fundación Artesanía de Galicia competirá polo Premio Promociona Entidades Públicas co seu proxecto Artesanía no Prato, no que se busca incorporar a Artesanía de Galicia á gastronomía como soporte dos menús para incrementar a singularidade e a exclusividade da proposta resultante.
O Consello deu luz verde nunha reunión extraordinaria ao Proxecto de lei de orzamentos da Comunidade Autónoma para 2026, unhas contas nas cales a Xunta aposta por un reforzo sen precedentes do gasto social. Os orzamentos superan por primeira vez na historia a barreira dos 14.000 millóns de euros. En concreto son 14.240 millóns, un 2% máis que no 2025. Unhas contas que supoñen un incremento dun 3,1% nas políticas sociais, pero sen esquecer outros eidos claves para o avance de Galicia como seguir apoiando ao tecido produtivo da man da innovación. Por iso, a partida para I+D+i sube un 9% o ano que vén.
