viernes, 3 de mayo de 2024
A exposición arrancou en 1876, ano no que se data a primeira referencia o xogo do foot-ball en Galicia –e que algúns historiadores consideran que tamén en España– ata o gol do celtista Iago Aspas no recente Mundial de Rusia.
Ao longo destes 143 anos, o fútbol galego foi protagonista en numerosos momentos estelares. AsÃ, a escolma de pezas desta exposición devolveunos as xestas de equipos como o Racing subcampión da Copa de España, o Pontevedra do Hai que roelo, o Súper Dépor ou do Celta que brillou en Europa; de adestradores como Moncho Encinas, Arsenio Iglesias ou Carriega; e de xogadores como os olÃmpicos galegos de 1920, Luis Suárez, Amancio, Marcelino, Fran, Borja Oubiña, Iago Aspas, Lucas Vázquez ou Lucas Pérez; ou da nosa futbolista máis internacional, Verónica Boquete, o nome máis representativo da explosión que está a vivir o fútbol feminino galego e que tivo á porteira Irene como pioneira a principios do século pasado.
Facerse eco de todos eles foi o principal obxectivo de Valor e mestrÃa. Galicia como fútbol, organizada pola Xunta de Galicia –coa colaboración da Federación Galega de Fútbol, SecretarÃa Xeral de Igualdade e LaLiga Santader– e que contou con dous expertos en fútbol galego Xosé Antón Castro Fernández e Rubén Ventureira Novo, como comisarios da exposición.
A mostra reuniu trofeos, medallas, carteis, bandeirolas, bufandas, camisetas, botas, fotografÃas, vÃdeos e outro tipo de obxectos. As pezas que compuxeron a exposición foron achegadas por diferentes coleccionistas públicos (30) e privados (60). AsÃ, requiriuse a colaboración dos principais clubs da comunidade –asà como da federacións galega– e tamén dos xogadores máis relevantes da historia do noso fútbol ou ben dos seus herdeiros.
Actividades para dinamizar a exposición
A Cidade da Cultura de Galicia preparou ao longo destes seis meses unha ampla e variada programación para arroupar e dinamizar Valor e mestrÃa. Galicia como fútbol. Entre o abano de actividades celebráronse xornadas con experiencias en primeira persoa sobre o fútbol feminino, con clubs pioneiros e tamén unha mesa redonda ao redor do valor deste deporte como ferramenta de inclusión social e de superación persoal.
Ademais, vencelladas con esta exposición, a Cidade da Cultura organizou en marzo, durante semana do ‘DÃa Internacional da MullerÂ’, visitas comentadas á exposición Valor e mestrÃa, centradas especificamente no papel da muller neste deporte, que tivo como pioneiras a principios do século pasado a famosa porteira Irene e ao equipo Estradense, de Viveiro. Xa en 1981 a formación coruñesa Karbo, foi a primeira en ser campioa de Liga feminina en España; e, na actualidade, contamos como referente do fútbol internacional feminino a galega Verónica ‘VeroÂ’ Boquete. Esta compostelá foi a primeira española en erguer unha Copa da Champions League Feminina.
Protagonista dun campamento urbano de verán
Finalmente, e dentro da programación de Verán no Gaiás, a exposición foi protagonista dun dos campamentos urbanos para a cativada que se celebraron en xullo na Cidade da Cultura. Neste caso, fixéronse xogos e actividades –como xincanas e concursos, entre outras— que procuraron fomentar valores intrÃnsecos do deporte como o compañeirismo, solidariedade, igualdade e o respecto entre iguais.
Valor e mestrÃa. Galicia como fútbol enmárcase no obxectivo da Xunta de Galicia de converter o Museo Centro Gaiás no espazo no que amosar as mellores expresións culturais de Galicia, aproveitando a súa forza arquitectónica para albergar proxectos de calado. Actualmente, este Museo exhibe tamén outra grande exposición sobre artesanÃa galega Pensar coas mans. CesterÃa, cerámica e xoierÃa de Galicia.
A Cidade da Cultura súmase en maio á celebración do DÃa das Letras Galegas, dedicado este ano á música, profesora e poeta LuÃsa Villalta, cunha variada programación divulgativa destinada a dar a coñecer a súa figura e a súa obra a toda a cidadanÃa. Ao longo do mes das Letras, o Gaiás organiza propostas como unha lectura participativa de poemas, un encontro con rapazada de centros de ensino, unha exposición bibliográfica ou dúas propostas teatrais —para público adulto e público familiar—. A primeira destas actividades será o mércores 8 de maio, e consistirá nun encontro entre alumnado de dous dos institutos nos que LuÃsa Villalta se desempeñou como profesora e activista cultural.
De pais galegos, nace en Toledo, aos sete anos volve a Galicia e instálase coa familia en Ferrol. Na súa adolescencia séntese atraÃdo pola pintura e recibe clases do pintor ferrolán Felipe Bello Piñeiro, cursa estudos de maxisterio e exerce como mestre nacional en varias escolas. Máis tarde, en 1947 trasládase a Madrid para estudar belas artes na Escola de San Fernando, e licénciase en 1951. É nesta época cando abandona a pintura realista e entra en contacto coa corrente expresionista europea coa que sente afinidade non só no aspecto formal senón tamén polos seus contidos sociais. É tamén a época en que empeza a escribir as súas primeiras novelas e a interesarse pola filosofÃa, o ensaio e a literatura.
