Álvaro Cunqueiro

Nestas datas derradeiras o diario lugués, O Progreso, citaba unhas recordaciós de Álvaro Cunqueiro, para min, sen dúbida, o millor escritor de lingua tanto galega coma española, durante os catro lustros dos cincuenta a setenta do século finado. Non e cousa de citar a Merlín ou a Orestes, e decir, o home que se parecía a Orestes que foi unha Novela que, a prol de premiada, non tivo a publicidade que debeu ter pola mala fe dos "democratas de toda a vida" que o sinalaron coma home da órbita franquista.

Sería absurdo negar que Cunqueiro foi un home do seu tempo, gran amigo de Fraga, -Cunqueiro era amigo de verdade- co que se axuntaba en cada comenencia ou xuntanza que se propiciaba con tal de que houbese pitanza -xanta e bébeda-, cuestión nas que as dous facían unha boa parexa aínda que Cunqueiro era máis precavido e non pillaba as "toñas" que pillaba Don Manuel pos no caso dunha cata de viños de Alvariño na que estiven eu presente, mentras que Cunqueiro cuspía as probas unha vez catadas, Don Manuel inxería cata, proba e canto fose mester para saír dalí chamándolle "micer" o mindoniense pero tendo que ir a botar unha sesta de carneiro antes da comida pra poder chegar menos revolucionado á xanta.

Cunqueiro, maestro en moitas artes, a máis das literarias, foi moi bon aconsellador.

A min, sempre que me atopaba, tras da aperta na que eu chegáballe apenas ós peitos, sempre me recomendaba que en vez de fixador do cabelo, que lle botase ensunlla de capón de Villalba -Cunqueiro e mais eu sempre chamamos a capital da chaira Villalba-, para impedir que se revolvese e se puntiagudizase. A receta non era mala: o problema estaba na escasa duración da temporada do capón que esixía suplencias no resto do ano.

Nunha ocasión, tiñamos que falar dunhas cuestiós que lles interesaban a seus socios
do Faro de Vigo e, en pleno mes de xullo, quedamos en atoparnos en Betanzos. Eu
baixaba de Villalba e él cos socios, Xavier e seu irmán Eliseo, -ibamos a xantar na terra
de: iViva Premura! Xa sabes o conto. Viñan desde Vigo.

O problema daquel día foi que a min, seguro que a consecuencia do frío porque en Galicia aínda no verán, hay que ter máis cuidado co frío que con un carterista, entroume unha diarrea que nada de gastroenteritis nin virus que están hoxe tan de moda. O conto foi que despois dunha noite de paseo de caño á cama e da cama ó caño, tuven a ventaxa de poder ficar no leito hasta as doce da mañá porque saíndo á unha, podía estar folgado en Betanzos ás dúas e media que era a da cita.

A sorte foi que non houbo necesidade de parar no camiño para visitar horta algunha podendo gratificarme xa chegado á cidade. Pouco houben de agardar polos contertulios. Foron puntuales. Saludámonos, recibín a recomendación da ensunlla e confesei a miña calamidade. Ouvido e feito. Entrou a humanidade mindoniense hasta a cociña, falou coa patrona e, tan só, lle preguntou:

- María ¿Ten cigalas?
- Teño, Don Alvaro, ¿cantas quere?.
- Si son boas, tres. E cocidas. Non á plancha.
- Mire; pesa cada una trescentos cincuenta gramos.
- Pos férvallas a este amigo que ven doado da barriga.

A comida para min, redúxose as tres cigalas. Pero eran moi boas; estaban vivas e o efeto que produxeron foi coma diría un inglés "WONDERFUL". Pechouse o grifo e desde aquel día, o mellor antidiarréico que atopei na miña vida foron as cigalas cocidas. Infortunadamente non se atopan das proporciós daquelas. Pero a receta do Mestre foi de indiscutible eficacia.

O Mestre Cunqueiro era home xeneroso. Contábase del que das múltiples conferencias que iba dando polo mundo, si cobraba mil pesos, gastaba en invitación ós asistentes, amigos e visitantes, dous mil. Pra él, dar unha conferencia era unha hipoteca que aceptaba gustosamente precisamente pola bonhomía que irradiaba.
Nunha ocasión, con motivo dun viaxe meu a Vigo, fun a visitalo sobre da media noite que era cando él adicaba todas as súas forzas para pechar a primeira edición do Faro.
Coma sempre, a súa amabilidade desbordante atopou somente dúas limitaciós. Unhas poucas horas antes acababa de ter un accidente mortal unha curman do dono do xornal e a situación da redacción por tal motivo era caótica. O segundo problema era que tiña que arbitrar un equipo de fotógrafos e xornalistas para a mañá seguinte porque a partir das nove Doña Carmen Polo de Franco, de visita na cidade olívica, comezaba a visitar as tendas de anticuarios e con tal ocasión, decía o Mestre:

- Compra catro merdas e regálanlle, entre todos os tendeiros, unha cousa boa cuyo precio pagaban a escote entre eles.

A mañá seguinte andúvome contando que tiña feita a ficha de unhos once mil anxos.

E mira por onde, fai unhas datas nunha tenda de antigüidades atopei un cadro asiñalado por "Álvaro Cunqueiro". Nunca soupen de tal adicación do presunto autor polo que agradecería coñecer si alguén ten algunha mostra do dito autor. Coma dato curioso, o cadro ten unha lenda que di: "Interior. La casa de la abuela en Orense". En castelán.

Si non fose de Maese Álvaro, gostaría de coñecer o autor ou ter algunha noticia dele.

E, por hoxe, pecho estas liñas co seguinte párrafo do Mestre relatado no Progreso.

"Donde termina la Terrachá -una ancha y Ilana tierra de azulados horizontes, en cuyas pequeñas lagunas, las lamas, contempla su fina copa verde el abedul, y bebe al alba agua y niebla la becada, la segadora del aire-, en el espolón mas meridional de la plenillanura, se alza Lugo."

Esto so Deus o millora.