A noite da frouxeira

Un adolescente galego, estudoso das actitudes lingüísticas, tivo a ocorrencia de pedir nun bar “unha cunca de leite morno”, obtendo por resposta “…desa marca no te tenemos”. A conclusión do rapaz foi contundente: “Mira que non saber o que é o leite morno…! Haiche xente ben ignorante ho!”.

Non hai moito houbo nun centro educativo da nosa vila unha actividade na que a persoa que a dirixía preguntou ao alumnado se podía falar en galego, se a entendía todo o mundo (sic). Pensaría a oradora que estaba en Madrid?

Calquera das situacións anteriores non parecen normais nun territorio onde sempre se adoeceu de vontade política para conseguir a normalidade idiomática. Aínda así, foron xurdindo no eido educativo público tímidas iniciativas que, sen conflito algún, tentaron ir dando pasos cara á galeguización do ensino ao abeiro da lexislación vixente.

Mais velaí como cando parece que se albisca unha certa esperanza faise presente aquilo de “Un paso adiante e outro atrás, Galiza” do poeta Díaz Castro. Grupos de presión centralistas, en conivencia con desleigados do País, planifican con meridiana precisión unha farsa na que o agraviado é o idioma estraño, o estranxeiro, o que fora imposto á forza hai séculos. A xogada sae redonda e aquelas enchentes traen lameiras que crean un conflito que parecía superado.

É rotundamente falso que tivera roto a harmonía. Podo certificar que no instituto onde traballo a paz lingüística estaba asegurada coa práctica totalidade das materias en galego, como parece normal, porque a igualdade entre desiguais, ese falso 50% que vén ser un 33%, evidencia a inxustiza da suposta equidade. Case todo o mundo sabe por exemplo que é na idade infantil cando se fixan as estruturas lingüísticas cerebrais, e o decreto exclúe a nosa lingua, a lingua sociolóxica de Galiza, da maior parte desta etapa educativa. Será ademais a primeira vez en democracia que se impón o idioma alleo sobre o propio, con institucións coma a Academia Galega, o Consello da Cultura Galega, o Consello Escolar de Galicia, o Instituto da Lingua Galega…, multitude de colectivos e a maior parte da sociedade galega en contra. Pola súa banda a Axencia Europea para as Linguas Minorizadas censura a política lingüística da Xunta. Estaremos todos trabucados?
Quen desgobernan Galiza serán responsábeis do “cráter na boca da humanidade”, da “chaga na gorxa da historia”, como ten dito Manolo Rivas, que creará a desaparición da nosa lingua. Traidores e validos de traidores lembran a noite da Frouxeira.