Madrid, a cidade que non durme

Un tríptico pintado ó óleo. Un Paraíso terreal que só ocupa 220 x 97.5 cm. Un preludio do que ía acontecer despois…

O cadro da nosa viaxe debuxámolo coas pinceladas que nós mesmas escollemos, se ben o lema da nosa aventura remataría por ser “vivindo a base de plans B”; porque xa se sabe que é moi raro que as cousas saian coma se planean nun principio. Cando subimos no avión cara Madrid un frío día de novembro non sabiamos o que sucedería máis tarde.
Verdes e azuis contrastados co manto vermello de Deus. Claridade. Luz de reminiscencias líricas. O ar semella poesía. Exotismo animal. A brancura de Adán e Eva tingue a composición de certa familiaridade que me fai pensar se realmente cambiamos tanto dende que o Bosco pintou O xardín das delicias…

Non, creo que non. Nós buscabamos tamén, nun principio, esa claridade, esa inocencia. Cando chegamos, o cromatismo das vidreiras da Catedral da Almudena, a solemnidade do Palacio Real e o labirinto dos seus xardíns, o crebacabezas de cores dos centos de postos do Rastro madrileño, as augas cristalinas que acompañaban o oasis de tranquilidade do templo de Debod esquecido no medio da axitación da gran cidade, a cálida acollida do albergue de Santa Cruz de Marcenado e, por suposto, a fermosura das obras de arte do Museo do Prado, do Reina Sofía ou do Thyssen producíronme a sensación de estar nun verdadeiro xardín do Edén.

Pero a historia da humanidade é tamén a historia da corrupción – pensaba eu cando observaba detidamente cada un dos detalles sublimes do cadro do Bosco. Non en vano a parte central do tríptico é o luxurioso Xardín das Delicias. O desenfreo e a promiscuidade toman forma nos corpos espidos dos que caeron no vicio do pracer nun falso paraíso. Unha orxía dos sentidos na que a única norma é que non hai normas. Pero…¿quen non estivo nunca tentado de caer no pecado? Mordamos a mazá…

…ou tomemos un cubata máis. Acabamos de recibir a picadura da serpe na noite madrileña. Torre Europa, Malasaña, La Latina. Tres barrios, tres escenarios diferentes cun denominador común: a festa. Congas, cervexas, notas de rock, horas de reggaetón, ollos abertos coma pratos, suor, calor infernal e limbos etílicos a ritmo de loucura prolongados ata o amencer. Logo todo remata con esa condición efémera que tamén se atopa nas froitas que o Bosco pintaba para simbolizar a fugacidade do pracer.

O último panel do cadro é O Inferno ó igual que o último día é o de resaca.

Un mundo onírico de innumerables tormentos. A humanidade padece a súa consecuente condena logo de sucumbir ó pecado: as chamas do lume abrasan os corpos espidos que torcen os rostro nun aceno de dor…

…o sol que entraba pola fiestra aquela maña facéndome sufrir unha calor insoportable interrompía un sono apenas conciliado no sofá do salón da casa do meu amigo. A viaxe chegaba a súa fin. Debiamos marchar e aquel pensamento facía que todo se tinguise dos mesmos tons escuros e desesperanzados que revestían as figuras do terceiro panel do tríptico do Bosco. Toda a xente representada no cadro, tan diferente entre si pero no fondo cuns costumes tan semellantes, parecían os miles de millóns de habitantes daquela gran cidade que nunca durmía, dotada con aquel matiz fantasioso e mesmo irónico que tamén tiñan as composicións do Bosco.

O tríptico pechado na parte exterior alude ó terceiro día da creación. Un enorme globo terráqueo coa Terra dentro dunha esfera transparente representa a fraxilidade do universo. Lémbrame inevitablemente ó monumento ás vítimas do 11-M que contemplei durante a miña estancia en Madrid. Miles de frases de apoio, sen importar en que idioma foran escritas, dedicadas a aqueles inocentes ós que, por sorpresa e con covardía, lles foi arrebatado o dereito á vida. “Mis lágrimas no se ven porque llora mi corazón”, “With all our love”, “Vi ricordiamo con tenerezza”…algunhas delas cruzaban coma lóstregos pola miña mente na viaxe de volta. Definitivamente non cambiáramos en absoluto. Seis séculos despois todo aquilo que o Bosco pintara con mestría continuaba estando vixente. A existencia humana é fugaz pero caracterízaa, ó mesmo tempo, unha extraordinaria fortaleza. Continuamos sendo capaces de crear as máis fermosas obras de arte e de cometer as maiores atrocidades. A liña divisoria entre o Ben e o Mal é tan fina coma a que separa cada unha das partes do tríptico do Xardín das Delicias. A memoria da nosa historia está contida nas simbólicas figuras do cadro. Os recordos da viaxe permanecen agora en cada unha das fotografías que contemplo. Lembranzas dunha aventura singular na cidade que non durme.