Opinión en Galicia

Buscador


autor opinión

Editorial

Ver todos los editoriales »

Archivo

Correspondencia de Eugenio Montes con Rafael Morales

lunes, 15 de agosto de 2022
As tres cartas que se conservan na Biblioteca Nacional de Españado arquivo persoal de Rafael Morales, Signatura MSS/23279/316. Título: [Cartas], 1951-[1969], enviadas por Eugenio Montes, entre 1951-1969, transmiten: confianza, gratitude, admiración e respecto.

A iniciativa dese intercambio epistolar, semella que foi de Rafael Morales, o motivo fundamental era a consecución dunha prestación económica, que debía de estar relacionada con temas literarios.

O responsable da decisión económica, era Manuel Urbina Carrera 1, Gobernador Civil de Almería (1946-1954), conquenEugenio Montesmantiña unha relación de confianza, ese feito, permitiulle anticipar, "el éxito de la gestión" e confirmar que "la iniciativa será atendida" e incrementada en mil pesetas.

Esta relación afectiva, debeu de comezar sobre os anos cincuenta do século XX, previamente Eugenio Montes e Rafael Morales, viñan de posicionamentos ideolóxicos contrarios e enfrontados, Montes co apoio incondicional a Falanxe eao réxime de Franco e Morales coa República, era o membro máis novo, "de la Alianza de Intelectuales Antifascistas", en cambio, tiñan os lazos comúns da poesía ultraísta.

A carta está escrita en papel timbrado co nome de Eugenio Montes na parte superior esquerda, e escritos a máquina, a data de emisión e o lugar, na parte superior dereita, (Madrid, 15 de noviembre de 1951), (anexo 1).

[Sr. D.
RAFAEL MORALES
MADRID
Mi querido y admirado poeta:
Le he escrito a Urbinaen el sentido en que ya habíamos hablado y que Ud. se reitera en su carta, creo que puede irse Vd. confiado en el éxito de mi gestión. Le pido a Urbina que se le concedan a Vd. mil pesetas más y no dudo de que esa iniciativa será atendida por el simpático gobernador y mecenas cántabro de esa punta de España.
Un abrazo de su compañero
Eugenio Montes]

"Morales Casas, Rafael. Talavera de la Reina (Toledo), 31.VII.1919 - Madrid, 29.VI.2005. Poeta, profesor universitario y crítico literario.

Estudió el bachillerato en el instituto local, donde dio las primeras muestras de inquietud literaria. En esos años fundó la revista Rumbos, donde publicó poemas ultraístas, tal y como haría igualmente en Cristal, (...)
En 1936 se trasladó a Madrid para preparar su ingreso en la Universidad. (...). Republicano, demócrata y católico, se afilió a la Alianza de Intelectuales Antifascistas, de la que fue el miembro más joven durante la Guerra Civil y a la que llegó apadrinado por Manuel Altolaguirre y Adolfo Salazar Chapela. Colaboró activamente durante ese período con El mono azul con algunos poemas que en algún caso anticipaban los tonos de Poemas del toro.
Rechazado inicialmente por menor de edad en el ejército republicano, fue posteriormente militarizado y sirvió de ordenanza del general gobernador de Madrid, Toribio Martínez Cabrera, sin llegar nunca a participar en la guerra. Durante ese período se formó intelectual y humanamente con Vicente Aleixandre (...) tuvo amistad juvenil con Pablo Neruda, Luis Cernuda, Rafael Alberti, Antonio Rodríguez Moñino o Ramón Sender, entre otros muchos (...) principalmente con Miguel Hernández fue con quien mantuvo una gran amistad y afinidad y que hizo que el poeta de Orihuela le considerara el "poeta de dieciocho años del que espero grandes cosas que nos hacen falta".
Reincorporado a la vida civil tras los inevitables avatares, publicó Poemas del toro (1943), (...). Con este libro de sonetos comenzó la colección de poesía más significativa de la segunda mitad del siglo XX.
(...) el libro encerraba "el toro de España" significativamente encriptado, y tanto que algún poema como "Toro en la serranía" se escribía inspirado y secretamente dedicado a la resistencia antifranquista. La protección y amistad de Gerardo Diego fueron decisivas en esa década de enfrentamiento poético con la "Juventud Creadora" de García Nieto, y de afinidad y amistad personal con Vicente Gaos, Eugenio de Nora y, sobre todo, con los desarraigados José Luis Hidalgo, José Hierro y el Blas de Otero inaugural. José Hierro señaló ya en esa época cómo las primeras manifestaciones de una estética nueva, la rehumanizadora, surgían de la mano de Rafael Morales contra el uniformismo frío y oficial de la revista Garcilaso, y antes que el emblemático Hijos de la ira de Dámaso Alonso disparara el pistoletazo del desarraigo tremendista" 3.

"Definió su ideal poético como una aspiración a cumplir lo que llamaba la "triada divina" de la poesía del Siglo de Oro Español: >>Decir con la belleza de Góngora, pensar con la hondura de Quevedo, sentir con la sensibilidad de Lope>>4.

A segunda carta que se conserva na Biblioteca Nacional de España, está datada con quince anos de diferencia (1951-1966).
O sobre que acompaña ao documento, vén co cuño de Correos "ROMA FERROVIARIA do día 25-X-1966 ás 18:19 horas, e vai dirixido ao seu domicilio de Madrid, (anexo 2).
[Sr. D.
Rafael Morales
Tomás Bretón, 10
MADRID (7) ]

A carta está escrita sobre papel timbrado do Instituto Español de Lengua y Literatura, por o contexto, pódese deducir que houbo intercambio de correspondencia nese longo intermedio, (anexo 3).
Rafael Morales envíolle un poema antes de presentalo ao concurso, no que Eugenio Montes formaba parte do tribunal. A criterio de Montes e do resto dos membros do xurado, a calidade do texto era excelente, e o premio, ía ser concedido por unanimidade. Montes anticipoulle a decisión, e como consecuencia dese feito, íanse ver o próximo 24 de novembro, na entrega do mesmo. Numerosos foron os premios recibidos por Morales, por datas próximas, finais de 1966, non conseguín identificar datos cos que puidera correlacionar ambos fitos.

[Querido poeta:
No tiene Vd. nada que agradecerme. Su poema es magnífico. Yo lo propuse al premio sin la menor vacilación, y por unanimidad fue acogida la propuesta.
Ya nos veremos, si no antes, cuando la entrega de premios, que Conrado desea para el día 24 de Noviembre, conmemoración de San Juan de la Cruz.
Un cordial apretón de manos de su viejo admirador y amigo.
Eugenio Montes

Postdata
Le recomiendo con interés satisfacer los deseos de la nota adjunta: Prof. Giuliano Rais (Vía Goldoni, 3 Cagliari), desea que le sea renovada la autorización de publicación en italiano de su obra para niños. El le escribirá personalmente a Vd,]

Na postdata vai unha nota do profesor Giuliano, na que lle solicita a renovación da publicación en italiano da súa obra para nenos.

Rafael Morales era experto en literatura infantil e xuvenil, dos seus textos podemos destacar: el caballo del bosque; narraciones de la vieja India; leyenda del Río de la Plata; leyenda del Caribe; leyenda de los Andes; leyenda del Al-Andalus; leyenda de los Estados Unidos y Canadá e leyenda Mexicana.

A terceira carta, vai dirixida á sede do Ateneo de Madrid, institución na que foi director da "Aula de Literatura" 4.
O sobre que acompaña ao documento, no seu anverso vén co cuño de Correos “POSTE ROMA CORRISP, do día 21.11.69-4, e o nome e enderezo do destinatario, por o reverso Instituto Español de Lengua y Literatura, (anexo 4).
[Spagna
Sr. Dn.
Rafael Morales
"Ateneo"
Calle del Prado
Madrid]

O texto da carta ven escrito en papel timbrado do Instituto Español de Lingua e Literatura, é a contestación a invitación por parte de Morales para participar nun ciclo de conferencias bécquerianas. (anexo 5).

Montes, comeza o texto, cunha longa metáfora, "Tengo telas cortadas para muchos vestidos y este verano me prometí a mí mismo ponerme enteramente a coserlos y no hacer ninguna otra cosa que me distraiga". No argot literario, ven a dicir, que está reunindo diferentes textos, para publicar un novo, e por a cantidade de telas, amplo libro. En Montes era frecuente facer estes tipos de anuncios, que despois dificilmente se materializaban.
[Sr. Dn.
Rafael Morales
Ateneo
Calle del Prado
Madrid

Querido poeta: Tengo telas cortadas para muchos vestidos y este verano me prometí a mí mismo ponerme enteramente a coserlos y no hacer ninguna otra cosa que me distraiga.
Pero ¿cómo desoír un convite que viene de una persona tan querida y admirada como V?
Dígame desde cuando y hasta cuando son esas conferencias bécquerianas, a ver si yo encuentro modo de acoplarme a tales fechas.
Si lo encuentro, ya pensaría el título. Me pasa por el magín una idea sobre como y por qué España tuvo un romanticismo tardío.
Es algo que se relaciona con la economía, la industria.
El romanticismo fue cosa de señoritos ricos en países industriales.
Ya veremos.
Un abrazo de.
Eugenio Montes]

NOTAS:

1. "Manuel Urbina Carrera, gobernador civil de Almería"

Manuel Urbina, nuevo Gobernador Civil de Almería
https://www.diariodealmeria.es › vivir › Manuel-Urbina...

"(...) Manuel Urbina Carrera, que lo ocupó desde 1946 a 1954, antes de ocupar el mismo cargo tres años más en Cádiz y pasar a ser procurador en Cortes".

Gobernadores civiles: los hombres fuertes del franquismo
https://www.ideal.es › almeria › almeria › gobernadores-ci...

2. ALGUNAS NOTAS SOBRE LA REVISTA RUMBOS …
https://ruidera.uclm.es › xmlui › bitstream

3. Rafael Morales Casas | Real Academia de la Historia
https://dbe.rah.es › biografias › rafael-morales-casas

4. rafael morales casas - Ecos Fueguinos
http://ecosfueguinos.com › portal › noticia › rafael-mor...
Rivero, Manuel
Rivero, Manuel


Las opiniones expresadas en este documento son de exclusiva responsabilidad de los autores y no reflejan, necesariamente, los puntos de vista de la empresa editora


PUBLICIDAD
ACTUALIDAD GALICIADIGITAL
Blog de GaliciaDigital
PUBLICACIONES