Opinión en Galicia

Buscador


autor opinión

Editorial

Ver todos los editoriales »

Archivo

Eugenio Montes en Roma

lunes, 14 de marzo de 2022
No ano 1954 Eugenio Montes cesou do cargo de Director do Instituto Español de Lisboa para incorporarse ca mesma responsabilidade no Instituto Español de Roma, escasa recompensa a excelente labor feita ao longo de dezasete anos. Ese movemento horizontal, confirmaba a relevancia de Montes dentro do sistema, por a súa implicación, merecería un desprazamento vertical, que penso que il tamén esperaba. Esta suposición miña sae da seguinte entrevista con Joaquín Serrano Soler. (1) "(...) puedo decir que conmigo le gustaba conversar. Franco comprendió que yo era un conversador, y que no era un político. Entonces, a algunos los hacía ministros pero no conversaba con ellos".

Por moi gratificante que fose a conversa con Franco, era merecedor dun posto de maior visibilidade e relevancia. É máis triste coñecer, que ese nomeamento deuse porque Dionisio Ridruejo (2) non aceptou o posto ofrecido previamente por Joaquín Ruíz Giménez (anexo 1) "(...) Hace un mes me habló Joaquín de ir a sustituirte cuando tu marcha. (...) Y cuatro días más tarde es aún más explícito, respecto a su rechazo a aceptar nombramientos oficiales, en carta a Valverde: He escrito a Ángel y le cuento cómo me han hablado para sustituirle, y mis perplejidades, que ya no solo vienen de la apreciación económica del asunto, sino también de una cierta pereza a ligarme, aun en cosa tan profesional y neutra, al dispositivo oficial".

A embaixada no Vaticano, estaría máis acorde coas súas crenzas e merecementos ou mesmo un ministerio relacionado coa educación e a cultura. A sua implicación, chega a percibirse como unha fusión de identidade (3), ao asumir un forte vínculo de unión cos ideais de José Antonio e a continuación coa Ditadura. Ver fusión de identidade verbal e pictórica (anexo 2).

Ao chegar a Roma, o mesmo que lle pasara en Lisboa, percibiu as carencias do Instituto e as correspondentes áreas de mellora, a escaseza de oferta educativa, sumábase a mellorable calidade da mesma, do resumen dos anos 1955-56 e 1956-57, (anexo 3), podemos apreciar que se encontrou cunha ensinanza de catro materias impartidas en dous anos. Primeiro curso: Lengua Española, grado elemental e Historia de la Literatura Castellana. Segundo curso: Lengua Española Grado Superior e Historia de la Literatura Castellana.

Ese mesmo ano ampliou a oferta educativa, ao incluír a Historia de la Literatura Antiga no primeiro ano e Historia da la Literatura Moderna e Contemporánea no segundo, "(...) en seis meses no se puede enseñar toda una tradición ocho veces secular y de grandeza universal". Materias das que Montes era experto e que se comprometeu a impartir, a pesar da oposición desde Madrid. "Desoyendo la opinión de José María Valverde (...) entendía que un miembro de la Real Academia no debía de dar clases (...) la labor de dirigir fatigaba demasiado, sin necesidad de sobrecargarla con la tarea de dictar clase cada día. (...) le respondí que dirigir es llevar directamente una cosa al término o lugar señalado y que el término señalado a este Instituto es enseñar con perfección la lengua y la literatura española". A capacidade de traballo, xunto a súa intelixencia, disciplina e compromiso, foron as grandes virtudes de Eugenio Montes ao longo da sua historia de vida.

Por o tipo de alumnado que frecuentaba o Instituto, "constituido en su mayor parte por universitarios, unos estudiantes y otros licenciados, con un alto nivel previo de cultura general, no podía satisfacerse con enumeraciones sumarias de autores y obras (...). No se despacha el Quijote en dos horas porque no cabe en tan apretado cuenco".

A outra carencia que tamén podía suplir sen costos engadidos foi a da expresión oral. "(...) esta dirección estimó indispensable crear una asignatura de lectura y traducción, en los dos sentidos, directa e inversa, esta nueva asignatura le fue confiada al Prof. Luis González Alonso de máxima autoridad en la materia. Así se les da a los alumnos ocasión, y obligación, de expresarse oralmente en nuestra lengua (...)".

O diagnóstico das carencias do Instituto, as decisión acertadas, as estratexias oportunas e a eficiencia na utilización dos recursos deron os seus froitos. Os resultados foron excelentes.

"De los 87 alumnos que se presentaron a exámenes, de los 112 matriculados, todos hicieron sus pruebas en castellano, tanto las orales como las escritas, y en conjunto con un buen dominio del idioma y con un alto nivel de conocimiento".

Eugenio Montes pronunciou tres conferencias sobre Cervantes e o Quixote: unha no Instituto de Roma, outra no de Nápoles e a terceira na universidade de Bari, todas elas con gran repercusión mediática, tanto nos medios españois como nos italianos. "Esas conferencias movilizaron hacia el Instituto gentes que hasta entonces no lo habían honrado con su presencia y hasta quizás no lo habían conocido".

A oferta cultural completouse coas conferencias de:
Martín de Riquer sobre "Lulio como poeta hermético y Boscán, cónsul del Renacimiento". Martín de Riquer foi un dos grandes expertos do Quixote, grazas aos seus estudos eu comprendín porque a primeira lectura fai rir, na segunda poste serio e a terceira por veces choras.

Federico Mompou sobre "la génesis de sus canciones, interpretadas por Carmen Bravo (...) luego concierto de violín de Montserrat Cervera". Tiveron unha menor repercusión as pronunciadas por os Doutores Miracle e García Rojo.

O curso 1956-57, comeza con excelentes noticias, incremento do 25% nas matriculacións, pasan de 112 alumnos a 139, ademais de conservar todas as materias do ano anterior, incorporan unha nova, que debeu de ser innovadora, máxica e sorprendente, por o contexto descubro que tamén a impartiu Montes. Co título "Cuerpo y alma de España" (Sus tierras, sus gentes, su historia y su vida)". (...) Concebida como un viaje por España, de viaje ilustrado, Ilustrador, procurando que los itinerarios diesen a conocer nuestras regiones, nuestras costumbres y nuestras tradiciones. Viaje ideal, a la vez ameno y didáctico (...) Comencé por Castilla, (...) por la comarca burgalesa cuna del idioma y de la nación (...) al mostrarles "el pequeño rincón de Oca" (...) les hablaba de Fernán- González; Cardeña, el Arco de Santa María, el Arlanza, conducían a Mío Cid Campeador, a su Cantar, a las "Mocedades de Rodrigo" (...) Seguí a Salamanca. Si el Tormes me daba ocasión de referirme a la Celestina y el puente al Lazarillo (...) la Universidad a Fray Luis; San Esteban, a los teólogos –Vitoria, Soto (...).
A vida cultural no centro durante o curso foi significativa, con conferenciantes de gran prestixio:
Conmemoración do IV centenario da morte de San Ignacio de Loyola, con dúas conferencias de Eugenio Montes: "El joven Iñigo de Loyola" e "San Ignacio en las letras y las artes".

Homenajes a Ortega y Gasset y a Eugenio d´Ors.

"En el mismo curso Antonio Tovar hizo una descripción de Salamanca -con proyecciones-; Francisco Xavier Martín Abril, una interpretación de Castilla; Miguel Delibes, Premio Nadal, habló de Castilla como tema novelístico, José María Castroviejo, con gran encanto lírico, evocó tradiciones, consejas, mares, tierras y gentes de Galicia; en fin, D. Florentino Pérez-Embid, expuso sus opiniones sobre "La cultura española después de Menéndez y Pelayo (...) El curso se cerró con un bellísimo concierto de canción española por María Rosa Barbany".

Nos dous anos que levaba Montes na dirección, o cambio é perceptible, hai un Centro con vida interna e externa, dinámico, moderno, atractivo, creativo e innovador.


NOTAS:
1. Joaquín Soler Serrano "Mis personajes favoritos". Eugenio Montes, nº 75.
2. Ricardo Olmos Trinidad Tortosa Juan Pedro Bellón (Editores) Edición revisada por Isaac Sastre de Diego. REPENSAR LA ESCUELA DEL CSIC EN ROMA CIEN AÑOS DE MEMORIA CONSEJO SUPERIOR DE INVESTIGACIONES CIENTÍFICAS Madrid, 2010. Página 562
3. Gómez, Á., Brooks, M. L., Buhrmester, M. D., Vázquez, A., Jetten, J. y Swann, W. B. (2011). On the nature of identity fusion: Insights into the construct and a new measure. Journal of Personality and Social Psychology, 100, 918–933.
Rivero, Manuel
Rivero, Manuel


Las opiniones expresadas en este documento son de exclusiva responsabilidad de los autores y no reflejan, necesariamente, los puntos de vista de la empresa editora


PUBLICIDAD
ACTUALIDAD GALICIADIGITAL
Blog de GaliciaDigital
PUBLICACIONES