O teatro de Raúl Dans

Raúl Dans é un dos dramaturgos galegos de referencia. Máis dun cuarto de século dedicado ao noso teatro aválano como unha voz fundamental da escena galega, onde o seu nome resoa con forza nos ámbitos da dirección, o ensaio, a interpretación, a dobraxe, o labor de dialoguista, argumentista e creador de series de ficción e, sobre todo a escrita teatral.

Son xa varias as ocasións nas que teño saudado a aparición de entregas teatrais de Dans, tanto por escrito coma noutras palestras. Precisamente esa frecuentación dos seus textos proporcionoume unha perspectiva informada do que coido que son algunhas das claves da súa creación, liñas de forza que atravesan, en maior ou menor medida, case todos os seus textos. Entre tales esteos fundantes estaría a visión crítica e denunciatoria da nosa sociedade e dos seus individuos. Hai nas súas obras moito de fatum moderno, unha consideración desapiadada, amargue e antiheroica de moitos procederes tanto comunitarios coma particulares. Mais nos seus textos e personaxes tamén escintila decote o vagalume da esperanza, fillos que somos da incoherencia e das pulsións máis instintivas e, porén, capaces tamén do maior dos desprendementos, das máis sutís xenerosidades e inesperados actos de amor.

Así acontece tamén na recolleita de dúas das súas pezas teatrais últimas: Unha corrente salvaxe. Historia dunha descoñecida, volume que aparece da man de Edicións Laiovento, selo que este ano celebra as dúas décadas de existencia.

Unha corrente salvaxe fíxose acredora do prestixioso Premio Born de Teatre e constituíu, inicialmente, unha das entregas da Revista Galega de Teatro. Volve editarse agora facilitando a súa lectura a todas aquelas persoas que gusten da dramaturxia máis actual que herda e posprocesa as trabes mestras da mellor traxedia clásica. Teatro dentro do teatro, influencias cinematográficas e non só, todo perfectamente disposto para tecer unha historia de asombrosa economía de recursos (tan só cinco personaxes, apenas un par de localizacións e unha acción concentrada en escasas horas) que consegue transmitir toda a anguria e infelicidade dunha nai que mal se entende coa súa filla adolescente, que está comprometida cun bo home ao que non ama, pois nunca conseguiu esquecer o seu amor primeiro e verdadeiro: o pai da súa pequena.

Nos avoltos eidos da traxedia familiar móvese tamén a segunda das historias que se compila neste libro: Historia dunha descoñecida, unha peza que no seu día formou parte do Ciclo SGAE de Lecturas dramatizadas baixo dirección de Quico Cadaval e que nos achega un thriller psicolóxico onde unha muller madura pasa os últimos días de verán na súa casa da praia acompañada da presenza do seu home cando recibe a visita inesperada dunha moza nova que acabará por mudalo todo.

A tensión dramática da vida agochada, os segredos familiares que supuran na ferida do presente e as complexas e cambiantes relacións interpersoais unen estas dúas pezas, escritas cunha admirable eficiencia diexética que se sostén na fascinante personalidade dos protagonistas e todo un xogo de develamentos e sorpresas, de razóns e delirios que arrastran as súas vidas e as precipitan aos límites do baleiro.

Unha corrente salvaxe. Historia dunha descoñecida é unha inmellorable porta de acceso ao celmoso universo teatral de Raúl Dans, espello deste mundo vertixinoso que nos envolve e mostra fiel dos baixíos que nos naufragan.