Artigo publicado no xornal De O Progreso de Lugo. Suplemento Chaira, 10 de Xullo do 2007, páx. 6.
A asociación cultural Castiñeiro Milenario presidida por D. Xosé Anxo Corral Novo, foi constituída aproximadamente hai un ano e medio. Este colectivo abrangue dun xeito preferente a persoas das parroquias de Baamonde e Pacios. Pois ben, a devandita agrupación cultural levou a cabo ó longo da súa curta existencia varias actividades de índole cultural, entre as que é mester distinguir a Recuperación da Feira de Pacios (Begonte) no ano 2006, habendo daquela o firme propósito de continuar co acontecemento en anos vindeiros.
Fieis a súa palabra, esta asociación cultural xa está planificando dende hai meses diferentes actos para conmemorar o día 14 de xullo do presente ano unha nova edición da feira, caracterizada coma sempre por dous trazos significativos: o mercantil e o lúdico.
Dende unha perspectiva histórica, celebrábanse, dende hai moitos anos, dúas feiras neste municipio begontino:
A de Barrazoso, ubicada na comunidade parroquial de Gaibor, e a de Pacios. A primeira era máis antiga pois xa aparecía mencionada no Catastro da Enseñanda da segunda metade do século XVIII. Pola contra, a de Pacios era de data máis tardía e a súa vixencia era máis curta que a de Gaibor, da que aínda se conservan algúns restos reflectidos en diversos postos de mercadorías.
A de Pacios, que é a da que imos falar neste artigo, tiña lugar os días un e quince de cada mes. De tódolos xeitos, na lembranza das xentes da parroquia figura a data do quince como a máis relevante. O espazo, onde se conmemoraba o evento, posuía dous cobertizos divididos nunha serie de compartimentos, nos que algúns comerciantes vendían diferentes productos, como aperos de labranza, ferramentas de toda índole, utensilios de cociña, etc...
Á feira acudían, dun xeito preferente, os labregos e comerciantes da parroquia de Pacios e doutras limítrofes como Bóveda, O Castro, Insua, Pígara, Roca, Transparga...
Algúns situábanse ó caron e preto dos cobertizos e vendían diferentes productos alimenticios ligados á facenda, como chourizos, ovos, queixos, touciño etc
Co producto da venda adoitaban mercar outras mercadorías que precisaban, levándose a cabo unha economía de trueque. Ademais, había labregos que traían para vender cabras, cochos, mulos-as, xatos e vacas.
Na feira interviñan comerciantes e tratantes de diferente índole. É o caso de Concha do Reboredo, que se adicaba a mercar polas casas de Pacios e doutras comunidades limítrofes diferentes productos ligados coa alimentación, que logo vendía na feira. Tamén, hai que aludir as súas fillas Leonor do Pérez e a Remedios das Picharegas. Estaba última estaba ó fronte dun comercio de roupa.
Con respecto a outros comerciantes que viñan de fora convén aludir a Florentino de Roca; á Flaquera de Rábade; a Tornillo de Rábade, importante almacenista de lacóns e xamóns. Finalmente, Os Canedo, de Rábade, que se adicaban a mercar xatos, que logo mandaban en transporte a Barcelona e Madrid.
Co trascurso do anos, a feira foi decaendo por diferentes razóns, entre as que podemos citar:
O prezo que tiñan que pagar os comerciantes e os postos ambulantes polas súas mercadorías. Tamén a influencia doutras feiras cercanas, que ían adquirindo unha gran relevancia; é o caso das feiras do S. Estevo de Parga e Rábade, entre outras.
Isto motiva que na década dos corenta deixase de celebrarse este evento comercial.
Non é estrano, polo tanto, que a mencionada asociación recuperase esta tradición, que constitue un importante elemento identitario para a comunidade parroquial na que se conmemora.
Este elemento, xunto a outros, serven para identificar a unha comunidade, e que no caso que nos ocupa non só serve de elemento de cohesión, senón tamén de proiección de cara a outras comunidades.
De tódolos xeitos, é mester dicir que hai persoas indiferentes de cara á identidade da súa comunidade e adoitan vivir de costas a ela.
E iso, foi o que pasou coa feira de Pacios, no sentido de que algunhas persoas opuxéronse á recuperación do evento. Sen embargo, logo, dunha maneira paradóxica, participaron nalgunha das súas actividades, como por exemplo, comendo o polvo, quizais por aquilo de que o ventre cheo obnubila a mente.
E ¡como non! tamén convén facer referencia a rabia dalgúns que dende distancias máis ou menos lonxanas contemplaban coa súa imaxinación e dende as súas fiestras proiectadas de cara a unha irracionalidade acuática como a este evento afluían un gran número de persoas a presenciar e participar dunha serie de actos, que ían dende a exhibición de cetrería, doma de cabalos, mostra de artesanía tradicional... ata facer un pequeño alto no camiño, e xantar o polvo baixo unha carpa preparada pola devandita asociación. E, logo, ¿por qué non? seguir disfrutando pola tarde e ó serán doutras actividades como xogos populares, cantares de cego...
Finalmente, e vendo unha nova luminaria no horizonte begontino, quero mandar unha louvanza a todos os que fixeron e fan posible que este evento non sexa algo temporal senón permanente.
