Ao ano que xa chega

Sempre que o reloxo mo permite, se non se impacienta por levarme ao traballo ou a outro sitio, procuro almorzar un poema, un relato ou un artigo de Álvaro Cunqueiro. Hoxe, o azar (que non é tan aleatorio como parece) púxome diante un artigo titulado “Pasan los años”, publicado a finais do ano 1958. O ano que eu nacín, o que no Zad al-Musafirin é chamado “Ano da moza que dá de beber ás pombas” e tamén “Ano do Unicornio solitario”. Fermosos nomes!

Conta o mestre do diálogo de Nachiketa con Yama, o Rei da Morte, que vén nos sagrados libros hinduístas chamados Upanishads. E da fábula chinesa que di que o home é un paxaro bordado por un mono na escuridade, e do optimismo meteorolóxico que practicaba Mariano Castillo y Ocsiero, creador e prognosticador de “El Firmamento”, máis coñecido como Calendario Zaragozano, un almanaque nacido en 1840 e que aínda existe, e no que un dos meus avós tiña unha fe tan cega que se alguén se equivocaba, era o tempo; nunca, endexamais, o Zaragozano.

Ossaín, o san Silvestre da mitoloxía yoruba, di que os anos morren no mar de poñente canda o derradeiro ocaso. Nós, en cambio, cremos que morren no preciso instante no que expira a estrela que acompañou ese ano os 365 ou 366 días, unha estrela que se esfarela e que leva sorte e ventura alí onde caen os seus triscos candentes. No canto da estrela e do ano falecidos, ata agora foi así, agroma outra que, mentres vai medrando, vai guiando a sorte do novo ano.

No noso país, a derradeira noite do ano é a dos grandes aquelarres ou parlamentos das meigas.

Tamén se couta o ano (conxuros contra maleficios), quéimase o moneco do Ano Vello e fanse
prognósticos do tempo interpretando a dirección dos ventos ou poñendo cascos de cebola con areas de sal nas ventás.

Lence-Santar deixou dito que as bruxas de Mondoñedo e as da contorna cítanse esa noite no Monfadal (topónimo revelador), alí úntanse con touciño e montan dacabalo de vasoiras de xibarda, para, ás doce en punto, despegar rumbo ao gran xuntoiro que se celebra no cumio do Xistral. Disque van collidas de dúas en dúas pola man esquerda (unha ten que voar de cu á forza) e pasan por enriba da Casa do Villoés de Rego de Cas, soben pola Infesta e pasan por enriba da fonte de Espiñarcao ata xuntárense cos que van chegando do Valadouro, de Muras, da Terra Chá e de toda a Mariña de Lugo.

Cunqueiro escribe máis cousas do transo dos anos, todas moi ilustrativas, pero a min cando máis me emociona é cando relata como na antiga China había bruxos especializados en quitarlle aos anos do futuro o que el chama “huesecillos del miedo”. Xa me gustaría a min, como tamén desexaba Cunqueiro, coñecer a receita para extirparlle eses minúsculos órganos ao ano que se achega, ou saber ler no Zad al-Musafirin do poeta, filósofo e viaxeiro de hai mil anos, Nasir Khusraw, para regalarlle ao ano que chega un nome bonito. Pero eu non son Cunqueiro e non sei máis nome para este ano ca 2017. Benvido sexa!

(Antonio Reigosa é cronista oficial de Mondoñedo)