jueves, 16 de mayo de 2024
A conselleira de Medio Ambiente e Cambio Climático, Ángeles Vázquez, lembrou que esta lei foi aprobada en xullo de 2023 polo Parlamento galego sen ningún voto en contra. Fomos a primeira comunidade autónoma en regular por lei todo o seu litoral, incidiu. Sen embargo, o Executivo central decidiu recorrer a norma galega apenas tres meses despois, renunciando a abrir calquera vía de diálogo coa Xunta.
Tras o fallo do Constitucional, o Executivo autonómico vai traballar con axilidade para aplicar canto antes a lei do litoral galega e acabar coa inseguridade xurídica xerada pola súa paralización durante os últimos meses. Nesa liña, deseñou unha estratexia co calendario de actuacións que cómpre seguir para lograr o pleno desenvolvemento da norma e que inclúe, concretamente, a creación de órganos específicos xa previstos no propio texto, como a Comisión interdepartamental de coordinación de ordenación do litoral ou o Foro do litoral.
No primeiro caso, cómpre lembrar que esta comisión será a encargada de supervisar a elaboración, posta en marcha e seguimento dos instrumentos de ordenación nos que se apoia a lei para garantir o cumprimento do seu principal obxectivo: xestionar de forma integral e en clave galega as actividades humanas no litoral para garantir o aproveitamento sustentable dos seus recursos e a conservación dos ecosistemas costeiros.
Neste sentido, a Comisión cuxo decreto regulador xa se está tramitando servirá de ponte entre os diferentes departamentos implicados no desenvolvemento das políticas e medidas previstas na Lei do litoral, a prol de simplificar e axilizar a tramitación dos procedementos relacionados coa súa execución.
Constituirase tamén o Foro do Litoral de Galicia, concibido como un órgano de participación entre os distintos sectores implicados na costa, e crearanse redes ou asociacións que permitan transferir e canalizar coñecementos entre organismos científicos, sectores produtivos, sociedade civil e administracións públicas.
En canto aos instrumentos de planificación do litoral de nova creación previstos na lei galega un total de oito, cómpre indicar que a Xunta xa ten avanzada a tramitación da Estratexia de economía azul, que pretende servir de apoio ao crecemento sustentable dos sectores produtivos vinculados ao mar e ao aproveitamento potencial dos mares e océanos como motores da economía, e comezará a elaboración das directrices de ordenación do litoral, o instrumento marco da planificación do litoral, xa que ofrecerá unha visión global da ordenación que servirá de referencia e marcará as pautas básicas para o desenvolvemento dos demais instrumentos previstos.
De igual xeito, pero a máis longo prazo, tamén deseñará o Plan de ordenación mariña, que se centrará na planificación dos espazos mariños e que se complementará co Plan de ordenación costeira para os espazos terrestres e marítimo-terrestres. A maiores dos instrumentos novos xa mencionados, outra das accións previstas pola Xunta a curto prazo será acometer a revisión do Plan de ordenación do litoral (POL), co fin de adaptalo ao novo marco normativo autonómico.
Concesións no DPMT
Por outra banda, a aplicación da Lei do litoral permitirá outorgar concesións no dominio público marítimo-terrestre (DPMT) de Galicia. Para tal fin, regularase un procedemento integrado para a concesión destes títulos, crearase un rexistro de autorizacións e concesións e, sobre todo, reclamarase ao Estado o traspaso efectivo á Xunta das funcións e dos medios materiais e persoais necesarios para xestionar a franxa litoral.
De feito, este procedemento, tal e como explicou a conselleira, iniciarase de forma inmediata ante o Executivo central e será unha das primeiras cuestións sobre as que traballará a nova Dirección Xeral de Asuntos Constitucionais e Desenvolvemento Lexislativo.
Así mesmo, e tendo en conta que a lei identifica os usos considerados estratéxicos para a costa galega porque a poñen en valor ou contribúen a xerar riqueza, emprego e cohesión social nestas zonas, a planificación da Xunta prevé o desenvolvemento dunha serie de actuacións tamén estratéxicas para o litoral.
En concreto, crearase unha rede de sendeiros costeiros e impulsarase outra de establecementos turísticos nesta mesma franxa, ao tempo que se aprobará un catálogo de bens de valor cultural do litoral e se promoverá a regularización de bens transferidos incluídos no DPMT co obxectivo común de enxalzar o patrimonio costeiro de Galicia.
Pioneira en regular a costa en toda a súa extensión
Coa aprobación da Lei de ordenación e xestión integrada do litoral, Galicia converteuse na primeira comunidade española en regular por lei a franxa costeira en toda a súa extensión, é dicir, tanto mar dentro como terra dentro.
Partindo da consideración da costa desde unha tripla perspectiva (social, ambiental e económica), a norma establece unha nova zonificación desta franxa, con tres grandes áreas diferenciadas en función do seu estado de conservación e necesidades particulares, ao tempo que concreta os usos permitidos e prohibidos no litoral.
A normativa tamén delimita as actuacións e os usos estratéxicos que permitirán o seu asentamento e a ocupación da costa, e con ela dáse un paso adiante decisivo para que Galicia poida asumir, por fin, as competencias plenas e efectivas que lle atribúe o Estatuto de autonomía sobre a xestión do dominio público marítimo-terrestre (DPMT), un proceso iniciado hai case 40 anos.
De feito, a Xunta solicitará ao Goberno central o traspaso a Galicia dos medios materiais e persoais necesarios para xestionar a súa costa, paso clave para completar este procedemento.
Neste sentido, a recente sentenza do Constitucional sobre a Lei do litoral galega supón un aval á xestión por parte da Comunidade dos seus máis de 2.500 quilómetros de costa, dando seguridade xurídica ao complexo mar-industria no que traballan arredor de 40.000 persoas e que xera unha actividade económica de 9.000 millóns de euros anuais, preto do 5% do PIB de Galicia. Por iso, e tras o paro imposto polo recurso do Goberno central, a Xunta quere traballar desde xa na aplicación e no desenvolvemento da norma, apurando os prazos ao máximo.
Cada galego reciclou o ano pasado unha media de 30,3 quilos de envases domésticos lixeiros e de papel-cartón, o que supón un incremento de case un 3% respecto ao ano anterior. Estes datos enmárcanse no traballo conxunto desenvolvido nos últimos anos pola Xunta e Ecoembes (organización sen ánimo de lucro que coordina a reciclaxe dos envases domésticos en todo o país) para mellorar o depósito, recollida e posterior recuperación deste tipo de residuos no conxunto da comunidade galega. Segundo os datos correspondentes ao ano 2023, en Galicia recuperáronse un total de 73.687 toneladas (Tn) de envases de orixe doméstica (37.640 Tn de envases plásticos, 23.781 Tn de papel-cartón, 11.566 Tn de latas e outros envases metálicos e 700 Tn de recipientes de madeira).
A directora da Axencia Galega de Doazón de Sangue, Órganos e Tecidos, ADOS, Marisa López, salientou que o pasado ano se rexistraron en Galicia 103.525 doazóns de sangue, das que 9.564 se corresponden a persoas que doaron por primeira vez. Estes bos resultados, que foron expostos pola directora na Comisión 5ª de Sanidade do Parlamento de Galicia, sitúan Galicia entre as comunidades máis solidarias. Este número de doazóns permitiu dar resposta e garantir o abastecemento de hemoderivados de todos os centros hospitalarios de Galicia, en todo momento, e de xeito ininterrompido.
