A presentaci贸n tivo lugar no Consello Econ贸mico e Social de Galicia, en Santiago de Compostela, e foi realizada polo grupo que elaborou o documento: os economistas Santiago Lago e Alberto Vaquero (Universidade de Vigo) e Xoaqu铆n Fern谩ndez Leiceaga e Mar铆a Cadaval (USC).
Segundo indican en nota de prensa desde o Foro Econ贸mico de Galicia, as estat铆sticas da OCDE amosan que Espa帽a 茅 o pa铆s da Uni贸n Europea cunha maior descentralizaci贸n tributaria. Por茅n, detallan, 聯neces铆tanse axustes de natureza t茅cnica para garantir que a autonom铆a se poida exercer de forma suficiente e clara para os cidad谩ns聰. Neste senso, no documento presentado os expertos do foro desbotan o sistema de concerto, 聯xa que leva ao goberno central 谩 renuncia do seu poder fiscal nunha parte do territorio聰. No caso de Galicia, os economistas 聯consideran que non ser铆a positivo porque reducir铆a os fluxos fiscais que benefician 谩 comunidade聰.
O documento salienta a necesidade de que 聯Galicia lidere a defensa do retorno 谩 nivelaci贸n de todos os servizos p煤blicos descentralizados聰. Esta nivelaci贸n, detallan os seus autores, 聯encaixa cunha concepci贸n ampla da equidade entre todos os espa帽ois, e porque 茅 o que posibilita que a autonom铆a pol铆tica e o autogoberno sexan compatibles coas capacidades de prestar servizos p煤blicos similares en toda Espa帽a, con respecto 谩 igualdade do esforzo fiscal realizado polos cidad谩ns聰.
Proposta do Ministerio
No que atinxe 谩 proposta do Ministerio de Hacienda remitida 谩s comunidades aut贸nomas en decembro de 2021 para a s煤a discusi贸n, os autores do documento fan tres consideraci贸ns que afectan 谩s d煤as novas variables incorporadas; isto 茅, aos custes fixos e ao despoboamento. En primeiro lugar, comentan, 聯se aumenta o n煤mero de factores adicionais ao da poboaci贸n, o razoable 茅 que aumente tam茅n o peso global do conxunto das variables correctoras. Do contrario, dil煤ese o efecto das preexistentes (espallamento poboacional, insularidade e superficie)聰. Os expertos consideran que as novas correcci贸ns non poden supo帽er, en ning煤n caso, unha reduci贸n do efecto das xa existentes.
En segundo termo, recolle o documento sobre a proposta de reforma feita polo Ministerio, 聯perc铆bese unha notable discrecionalidade no caso da nova variable de despoboamento. Esta concentrar铆ase en catro comunidades aut贸nomas porque os seus valores de densidade est谩n por debaixo da media e arredor de 25-27 habitantes /km2聰. En realidade, indican desde o Foro Econ贸mico de Galicia, 聯o que se est谩 a facer 茅 聯sobreponderar聰 unha variable que xa est谩 no modelo: a superficie. Isto 茅 evidente ao comparar as comunidades aut贸nomas ga帽adoras ca incorporaci贸n desta variable: Castela-A Mancha, Castela e Le贸n, Arag贸n e Estremadura, coas catro comunidades aut贸nomas m谩is extensas, 谩 marxe de Andaluc铆a聰.
En terceiro lugar, os expertos do Foro Econ贸mico de Galicia destacan que 聯o xeito de se aproximaren aos costes fixos tampouco 茅 razoable nin aceptable de ning煤n modo ao limitar o seu impacto a aquelas comunidades aut贸nomas con menos de dous mill贸ns de habitantes. 脡 evidente que os costes fixos existen para todas as comunidades聰. A 煤nica forma de introducir estes costes no modelo, sinalan, 聯茅 a trav茅s dunha cont铆a que sexa id茅ntica para todas as comunidades aut贸nomas de r茅xime com煤n, de xeito que cada unha delas se leve 1/15 do total asignado聰.
Fondo de Liquidez Auton贸mica
No estudo feito polo Foro Econ贸mico de Galicia consid茅rase que deben procurarse 聯f贸rmulas que permitan metabolizar a d茅beda acumulada aos gobernos m谩is endebedados e evitar a condonaci贸n e/ou os incentivos perversos, polos agravios comparativos que provocar铆a聰. As铆, det谩llase no texto, 聯tr谩tase, para os territorios m谩is endebedados, de ampliar os prazos de devoluci贸n (50 anos ou m谩is) e garantir tipos de xuro por baixo do 1%聰. Como derradeiro punto, os autores do informe propo帽en unha revisi贸n 聯razoable聰 do importe global e regras de reparto dos importes recibidos dende o Fondo de Compensaci贸n Interterritorial (FCI). As铆, afirman, 聯Galicia poder铆a recibir preto de 300 mill贸ns anuais, contra os 200 mill贸ns anuais que recib铆a antes da crise. Cabe lembrar que nos presupostos da Xunta do 2021 son menos de 50聰.