domingo, 31 de agosto de 2025
O conselleiro de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, Román RodrÃguez, gabou a Ramón MarÃa Aller Ulloa como “precursor do uso do galego no eido cientÃfico” durante a presentación da obra ‘AstronomÃa a ollo ceibeÂ’, editado agora en lingua galega con motivo do 50 aniversario do pasamento do cientÃfico lalinense.
O titular do departamento de Cultura e Educación da Xunta de Galicia lembrou que o astrónomo galego foi o creador do primeiro Observatorio astronómico de España na súa casa natal de LalÃn. Tamén rememorou que a publicación ‘AstronomÃa a ollo ceibeÂ’ xa fora anunciada pola prensa da época en 1936 como unha guÃa de divulgación astronómica en galego, pero o certo é que o orixinal nunha foi localizado.
Deste xeito, a obra presentada está baseada no volume en castelán ‘AstronomÃa a simple vistaÂ’, publicado en 1948. Coordinada polo profesor e director do Observatorio da USC, José Angel Docobo, e co apoio da SecretarÃa Xeral de PolÃtica LingüÃstica da ConsellerÃa, asà como da Editorial da USC, ‘AstronomÃa a ollo ceibeÂ’ ve a luz “como orixinalmente foi concibida por esta figura senlleira”, subliñou Román RodrÃguez.
Figura clave na ciencia galega
O conselleiro lembrou a fonda pegada do cientÃfico dezao na divulgación cientÃfica de principios do século XX na lingua propia. Ramón Mª Aller ingresou no Seminario de Estudos Galegos en 1928, onde traballou a prol da introdución das ciencias no seno desta organización.
Asà mesmo, e ao abeiro das reunións celebradas no Observatorio astronómico de LalÃn, preparouse a redacción dunha extensa biografÃa do Matemático RodrÃguez en 1929 e elaboráronse diversos ensaios escritos para a revista ‘LogosÂ’, escrita en galego.
Conmemoración no pobo natal
Ademais de participar na presentación desta edición, Román RodrÃguez tamén asistirá ao acto conmemorativo que se celebrará ás 20:00 horas no Museo Municipal de LalÃn, que leva o propio nome do cientÃfico.
O Encontro de Artistas Novos ofrece tamén a posibilidade aos novos talentos participantes de propoñer unha intervención artÃstica non convencional para ser exhibida na Cidade da Cultura. Como novidade, esta convocatoria —que normalmente se restrinxÃa ás Torres Hejduk do Gaiás— ábrese a novos espazos e propostas creativas, que inclúen as zonas verdes e espazos exteriores ao carón do Museo Gaiás. O programa do EAN15 inclúe cinco relatorios de destacados creadores do panorama nacional como a artista plástica Ana de Alvear (Madrid, 1962), encargada da conferencia inaugural do encontro.
O festival conta con diversas localizacións espalladas por toda a vila: os XardÃns de UmbrÃo, o Parque do Cabo, a Igrexa da Pastoriza, a Praza do Parque, o Auditorio do Terrón e a área biosaudable do Terrón. Neles desenvolverase un programa multidisciplinar aberto a públicos de todas as idades, con atardeceres musicais, masterclasses, conferencias, concertos, exposicións, proxeccións, mercado, entre outras. O cartel artÃstico está confirmado por destacadas figuras do blues como Shirley Davis & The Silverbacks, The Blues Moonshiners, Los Deltonos, The Pontiaks, Adrian Costa, Mad Martin, Nico Wayne Toussaint, VÃctor Fábregas, TT Syndicate, Joe Do & The Blues Preachers e Gisele Jackson.
