Primeira Parte. Escena Primeira

(Os Gardas da Policía Local andan facendo a ronda sen moito entusiasmo. Reparan en Xosé e María que veñen pola rúa a modiño. Xosé leva na man unha bolsa de plástico de medianas dimensións chea de roupa. Pode escoitarse unha mestura de sons propios destas datas nunha cidade: buguinazos de automóbil, chifridos de axentes do tráfico, vilancicos...e a conversa dos que están en escena).

GARDA 1.-Fíxate naquela parella.

GARDA 2.-Ela semella estar embarazada.

GARDA 1.-Nesas condicións non se lles perdía nada fóra da casa.

GARDA 2.-Vai ti saber de que calaña son...Se cadra, están arrimados.

GARDA 1.-¡A mocidade de agora! Non sei a onde imos parar.

XOSÉ.-Cóntame a verdade, María, ¿tés dores, non si?

MARÍA.-Pouquiños; pero non teñas medo, que Deus nunca abandona ós que quere.

(Sentan Xosé e María na beirarrúa, no paso dunha porta, ou onde se poida).

GARDA 2.-¿Espombámolos de aí?

GARDA 1.-Déixaos. Non te compliques a vida. ¡Que máis tén!

XOSÉ.-Isto pásachenos por sermos pobres, ¿sabes?

MARÍA.-¿Quen sabe?... Hainos máis pobres ca nós. Non podemos queixarnos.

GARDA 2.-A min rebéntanme as festas... Nadal, Fin de Ano, Aninovo, Reis...Non hai máis ca forasteiros e xente de mal vivir.

GARDA 1.-Festas para os outros. Para nós, ¡servicio e traballo redobrado!.

GARDA 2.-(Erguendo o son coma para que o escoiten Xosé e María). Algún poida que durma hoxe na cadea, dígocho eu... ¡Unha muller a punto de dar a luz e sentada na friaxe!. ¡Que falla de sentido!.

GARDA 1.-Se se estivesen na casa... ¡Paletos!. Ímonos de aquí, que me están avinagrando o sangue (Saen da escena os dous gardas).

XOSÉ.-Ti dis que os hai peor; pero nós ben pouco temos, María.

MARÍA.-Temos, temos, Xosé. Eu téñote a ti, ¿que máis quero?

XOSÉ.-E eu téñote a ti, María, e non te trocaría por nada do mundo.

MARÍA.-Si, témonos un ó outro e imos ter...

XOSÉ.-¡Un neno!

MARÍA.-Tería gracia que resultase unha nena.

XOSÉ.-Non. Ha de ser neno; pero asemellarase moito, moito a ti... Tamén se é para hoxe... Non me mintas, ¿tés dores?.

MARÍA.-Pouquiños. E estate tranquilo, que ben oíches ós médicos do hospital que volvésemos mañá ás dez. Eles saben máis ca nós destas cousas... Como é a primeira vez...

XOSÉ.-Si; aínda que ben puideron internarte hoxe; que estas cousas tampouco che son tan exactas. Se tivésemos seguro ou se fósemos de pago, non te ían deixar fóra. Xogo canto teño.

MARÍA.-Pois, non xogas moito. ¿Que tés?

XOSÉ.-O certo é que, sen ti, case nada. Por iso teño tanto medo a perderte por non seres ben atendida... Se fósemos ricos...

MARÍA.-Se fósemos ricos, o mesmo me internaban hoxe, si. E ocupaba unha cama, se cadra, sen necesidade, e logo, viña unha de urxencia e non había onde metela.

XOSÉ.-Ben se ve que es máis sensible ca min. Gracias que es tan boa coma intelixente; que, se son, ¿quen te aturaría?... ¡Imos ter un neno máis listo!. ¿Dóeche?

MARÍA.-Pouquiño... O peor é que non haxa xa a estas horas coche de liña para írmonos.

XOSÉ.-¡E aínda que o houbese, muller! ¿Non pensarás que ía consentir que fixeses unha viaxe tan pesada nas condicións en que estás, para termos que volver mañá?.

MARÍA.-Pois durmir fóra co frío que vai...

XOSÉ.-¡Nin pensalo!. Hoxe iremos a unha pensión. Baratiña; pero polo menos ha de ter lousado, portas e ventás.

MARÍA.-Ti ben falas, Xosé; pero os sentimentos anúbranche a razón. Se gastamos dese xeito, nunca poderemos devolverlle a don Fructuoso os cartos que nos prestou para arranxar algo a casiña. E polo de agora, cos gastos que o neno vai traer consigo, esquécete da serra eléctrica e de tantas cousas como temos soñado para poñer un talleriño como é debido.

XOSÉ.-Pois, se non podemos devolverllos, que se quede coa garlopa, cos dous serróns, coas tres machadas e, se quere, ata coa burra; pero, ¡fóra non dormes hoxe!.

MARÍA.-Está ben. Como ti queiras, home. Por iso non te alporices. (Ollando para a “Fonda”). ¿Preguntamos, logo, alí a ver se teñen sitio?

(Érguese primeiro Xosé e axúdalle a María)

XOSÉ.-Preguntamos. Agárrate ben a min, non sexa que tropeces e vaias caer, que xa comeza a xear.