
25
A Xanela
Outono 2000
N
a Coruña agardanme os compañeiros Baella,
Sendón, Cheda e un grupo de compañeiriñas
simpáticas cun ramo de flores. Atópome rendida por
unha viaxe de dezaoito horas e dinme que teño para
o mesmo día dous actos en perspectiva: un en
Betanzos e outro en Ferrol. Protesto alporizada e
acalan as miñas queixas con brincadeiras e frases
amables. Remato por rirme como rin eles.
Son as once e media da mañá e consigo que
me deixen dormir ata as cinco da tarde. En chegando
á fonda, aséome e bebo unha cunca de caldo e un
vaso de leite e déitome.
Ás cinco véñenme buscar. Saímos para
Betanzos nun auto cargado de carne anarquista.
Van os compañeiros do Comité Rexional, os dous
oradores que compartirán conmigo a tournée e
Sebastiana, unha compañeira boa e valente, que
viviu moitos anos en Norteamérica e que axunta a
seriedade e a abnegación da muller española coa
despreocupación da americana.
Damos en Betanzos o acto. É o primeiro
contacto co pobo galego. O teatriño atópase cheo.
Campesiños na súa maioría, de enmourecidos ros-
tros, de expresión atenta. Poucas mulleres. Fala
Baella, catalán coma eu, caído na Galiza por cousas
da vida e de loita pola idea. Despois Sendón, en
galego. Góstame escoitalo, comprender as pala-
bras, oir a música da lingua, que fai as ideas
asequibles para o pobo. Non entendo de todo o seu
discurso, mais polo agrado do público e o que podo
comprender, vexo que é a oración, clara e sinxela,
que vai ao corazón, que precisa aquela xente boa.
En terceiro lugar falo eu. Diríxome aos homes,
falándolles das mulleres e doulles un bo varapau. A
ausencia de mulleres do local sérveme de tema e
faime comprender un dos aspectos do problema
galego. Na Galiza, a muller, que traballa tanto coma
o home, está relegada á vida do fogar polas
preocupacións ambientes e a actitude masculina.
Arredor desto, axiña comprendido, fago unha serie
de consideracións que xa non lembro.
Impresións dunha viaxe por Galicia
O mitin de Betanzos
No mes de decembro de 1935 a catalana Federica Montseny (nacida en Madrid no 1905), destacada dirixente
da Confederación Nacional do Traballo que mesmo foi ministra de Sanidade durante a Guerra Civil, andivo por
Galiza en labores de propaganda dos ideais libertarios. As súas vivencias galegas contounas despois en La
Revista Blanca, en xaneiro do ano seguinte.
En Betanzos falou no Teatro Alfonsetti nun mitin organizado polo sindicato local da CNT o día 3 de decembro,
ás seis do serán, nunha apretada xornada que continuaría en Ferrol. Foi o seu primeiro contacto con Galiza.
Federica amosa simpatía cara a nosa lingua e a nosa idiosincrasia, pese ao machismo imperante que critica,
patente na mesma linguaxe do anuncio do mitin: todos como un solo hombre, acudid al gran acto.
Federica Montseny
RESCATE
Federica Montseny nun mitin da CNT
Olimpia de Barcelona, xuño 1937