9
A Xanela
Primavera 2002
Sito Mar
R
ecóstase no sillón de mimbre, fronte ao televisor,
allea como sempre á conversa familiar, fascinada
pola música, seguíndolle o seu son cos dedos da
man dereita a golpear nas pernas. De súpeto para a
música. O presentador volve de novo á pantalla e con
el a imaxe dos convidados. Vannos enfocando un a
un. A ruxida da conversa resoaba na cociña e ela
non podía escoitar ben. Síntese irritada. Súbelle o
volume ao aparato co mando a distancia. Nese
momento oe o nome do último deles, do máis vello,
do canoso, alto e forte, vesti-
do de traxe beige. Púxose
inqueda. Ninguén o ouvira nin
se decatara do ocurrido. Só
ela. Co mando na man de
novo intenta baixarlle ao
volume, dubidando entre
cambiar de canal ou apagar
a televisión. Tivo gañas de
saír da cociña e desexou por
un momento que a baldosa
do chan se abrise para que a
terra a tragase e poder así
desaparecer daquel momen-
to con aquela sensación de
culpa. Mais ela non se move
e fica queda no asento, aler-
ta e disimulando. Árdelle a
cara como se a presencia
daquel home fose real e
estivese fronte a ela ollándoa.
Poida que se non pronuncia-
sen o seu nome, ela non o
recoñecese, e agora que se
fixa ben en cada detalle, recoñece a mesma boca
grande, os mesmos ollos, as mans... ¡Veo tan vello!
¡Tantos anos pasaron desde entón! Non volvera
saber nada del, e preguntouse onde estaría a vella
postal de brillo que el lle regalara daquela. Seguro
que no caixón, si, no caixón, canda as fotos,
quizabes húmida e valorenta. Alí estaba aquela
parella coas caras xuntiñas e sorrindo, ela co pelo
longo en ondas e el cun bigotiño fino, e debaixo
deles a frase que tan ben memorizou enteira de
tanto ollala: "Del amor en presencia cobra vida su
más pura esencia". Nunca soubera ben que quería
dicir aquilo. Si, desde logo que sabía que era palabra
de amor, claro. Entón cavilou nun lamento: que nada
podería ser máis fermoso que a mocidade, nada, e
que ela non se decatara ata que pasou, ata que a
perdeu, ata que se lle foi como un voo, nun pestenexo
cativo. Non o podía crer e tíñao diante. Sito, Sito,
repiteu para ela, Sito, o músico da Orquestra As
luces, que tan ben cantaba. Era o mellor, sen
dúbida. Non era teima súa. Decíano todos. Tiña
unha voz excepcional, a pesares daquela maldita
enfermidade que o tivera apartado tanto tempo nun
pavillón de tuberculosos, aillado cando a outros nun
hospital ás aforas de Ferrol, onde pasou longos
meses, bebendo o ar dos
piñeiros, ao descanso das
raiolas das tardes, naquela
vida tranquila e san e sen
deixar
nunca
a
estreptomicina, matando o
tempo con outros doentes e
coas monxiñas ás que tanto
lles irritaba que lles cantase,
como se a xuventude del e a
súa alegría provocasen certo
desasosego ao ritmo morteci-
no dos días. Saeu de alí sen
un pulmón, pero saeu, e can-
taba o mesmo, ou moito mellor
aínda. Daba salvación
escoitalo. Enchía as verbenas
do Carme, e non só pola voz,
tamén polo morbo que tiña
velo desafiando á peste, tan
fino e bo mozo, delgadiño,
cos seus brancos traxes de
orquestra e camisa bordada
de cuello duro. El baixárase
do palco para escollela a ela entre todas as outras
e invitala a bailar, e ela, aquela noite, agardou por el
deixando a outros. Fora na Patrona, en Santa Marta,
xusto o ano que ela rematara o loito por súa nai.
Levaba un vestido de flores, acórdase ben, de flores
azuis pequerrechas. Era un vestido de voo, algo
acampanado. Os beizos pintados e polvos na cara.
Agora co recordo volvíalle a emoción á boca do
estómago e a imaxe dela bailando as pezas novas
e as vellas cancións de sempre que ela tan ben
sabía, cancións como "Campanero jerezano" ou "Te
llaman perla preciosa". Ela facía reviravoltas ao
danzar créndose que a letra fora feita para aquela
ocasión e quizabes para ela, si, podía ser. ¡Necesi-
taba tanto que fora así! Pero o que máis a enchía de
Medos Romero