26
A Xanela
Outono 2001
POSTO DE ZOCAS E MADREÑAS NA FEIRA DE BETANZOS.
Núñez Lendoiro: "Betanzos de los Caballeros y sus mariñas".
Os artesáns deste calzado, a parte dos
zapateiros eran os zoqueiros, mañosos que
traaballaban ben a madeira e o coiro e que logo
vendían os pares nas feiras. Como sucedía con
outros oficios, como as costureiras, afiadores, etc.,
os zoqueiros percorrían as parroquias coas súas
ferramentas, e facían zocos e zocas por encargo.
Así surtían a todo o pobo de calzado, e durmían na
casa dalgún veciño do lugar.
Tamén existían as chinelas, zocas abertas
por atrás, tamén empregadas no norte de Portugal.
No sur da provincia de Ourense (sobre todo na Baixa
Limia) e na zona máis oriental de Lugo (especial-
mente nos Ancares) calzaban uns chancos polo
verán. Trátase dunha variante semellante ás "sanda-
lias" de hoxe en día que levaban a sola de madeira
e dúas tiras de coiro cruzadas ou paralelas, deixando
descuberto o resto do pé.
A xente máis avantaxada economicamente
ou aqueles que podían mercalos, levaban zapatos
ás romarías, ás festas ou á igrexa. Estes zapatos
eran sempre negros e de cordóns, coa única varian-
te de seren máis ou menos altos. Comunmente os
zapatos de muller levaban unha fibela de metal, que
facía as veces de embelecedor ou adorno. Durante
os séculos XIX e XX moitas mulleres gastaron
botinas, unha bota de coiro negro que sobía por riba
do nocelo e que tamén se ataba con cordóns. Estes
calzados moito máis finos foron feitos en diversos
materiais (charol, pana, etc.) dependendo dos cam-
bios das modas.
Como conclusión explicaremos unha anéc-
dota moi repetida ó longo de todo o noso país. A
xente acodía ós bailes, festas e romarías camiñando.
Durante o traxecto calzaban zocos ou zocas para
así non gastar nin ensuciar os zapatos. Cando
chegaban ó seu destiño escondían entre silveiras o
calzado de diario e poñían os zapatos para campar.
Foto: Arquivo Ruote