
6
A Xanela
Primavera 2001
Non escoitas? dixo cos ollos postos alén
do horizonte azulado- Non escoitas un marmurio
lonxano?
O Marquiños esforzaba moito o ouvido, pero
era incapaz de apercibi-lo máis mínimo ruído. Só o
renxer da brisa na frondosa follaxe da fraga, algún
merlo tal vez. Daquela, endereitouse o García dun
áxil chimpo, impropio nel, botou man ó paraugas e
abríuno. Ó momento, arrimou ben a orella ó tronco
dun carballo, áspero e rugoso, e así permaneceu
un longo anaco. E o que escoitaba semellaba
agradarlle, pois na súa cara debuxábase a mesma
expresión dun rillo co peto cheo de lambetadas.
E logo que lle dicía? preguntoulle o Mar-
quiños unha vez findada a conversa.
Nada... respostoulle o García ó tempo
que pechaba o paraugas, non sen certo esforzo-
...Preguntoume se sabía por quén era hoxe a misa
das oito...
O García tamén se deixaba ver polas mar-
xes do río, as máis das veces sentado na herba
fresca co paraugas entre as mans e a cabeza, en
actitude pensativa, apoiada no mango. Non acos-
tumaba a levar por aqueles recantos ó seu bo
amigo e discípulo, xa que lle insistía moito en que
os temas dos que gostan fala-los amieiros ou os
freixos eran demasiado serios coma para que os
escoitase un mociño coma el. E o pobre do Marqui-
ños, como non podía ser doutro xeito, engurraba o
cello, e, malia que lle daban gañas de protestar,
non ousaba facelo, sobre todo polo moito e sincero
respecto que sentía cara ó de Montouto.
Un día, heite de levar onda o castiñeiro
vello do señor Enrique... dicíalle para que non se
lle anoxase máis-...Disque ten xa máis de cen
anos... Ese si que ha ter historias abondo para
contarche! Amais, a min non me resta moito tempo
neste mundo, e axiña terei que che ensinar cómo
diaño se manexa este paraugas... A ver se a ti, polo
menos, non te toman por tolo!
O pobre do García nunca puido instruír na-
quela complicada arte ó Marquiños. Non tivo tem-
po, porque lle quedaba moito menos do que el
mesmo puidera imaxinar. Á mañanciña seguinte, o
señor crego, cando se dirixía á igrexa a lombos e
nas fragas e nos bosques da bisbarra deixouse
escoitar un marmurio xordo e pousado, case unha
melodía.
Era aquela a oración tristeira de tódalas árbores
chairegas.
Esta é unha historia de palabras
E
sta é unha historia de palabras. Son só palabras, ás veces tan fráxiles como o sono do vento, outras
tan rotundas como o pranto dun neno. E sen embargo, son nosas, porque si, porque un día as pariu a terra
como se fosen flores e quedaron suspendidas no aire, minguantes, ata que namoraron uns beizos; e así
comezou todo, comezou a nosa hitoria.
Preséntansenos claras, amigas, sublimes e douradas, latexando sal e bolboretas. Rexorden con ansia
do soto do tempo, coas ganas das lembranzas perdidas, co balbordo das cantigas louras. Carismáticas,
catárticas e vellas; e tamén novas porque aprenden a camiñar cada día.
E son elas as que nos din segredos roubados ás estrelas, as que nos contan muxicas encendidas coas
lendas da lareira xorda, as que arrecenden no cálido rodicio da caldeirada chea de invernos. Son elas as que
resoan encabuxadas nas ferriñas da pandeireta, as que aturuxan o encaixe invisible que os pés labouran
ó compás da gaita, as que redobran coa pena do lobo no coiro engaiolado do tamboril.
Aparécensenos coma un soño, transparentes como un manancial hipnótico, collidas da man dos
espíritus que nos botan de menos e que tamén as quixeron.
Elas son nós e nós somos elas. Aprenderon a danzar e a ser meigas para darnos un nome, aprenderon
a descifrar as mareas e a encantar trovadores para darnos un nome, aprenderon a espreitar o lusco e fusco
para chamarnos Galicia.
E calan nosas, e dormen nosas, e morren nosas; non, non morren, é só que os beizos deixan de
amalas, é só que deixamos de ser nós.
Por mil festas máis en galego.
Por mil amenceres máis en galego.
(pregón para unhas festas nunha parroquia de Redondela)
Ana Orozco