
20
A Xanela
Outono 2000
G
ostaríame chama-la atención sobre algo que xa
hai uns anos está a acontecer en Galicia e que, en
definitiva, o único que está a facer é destruír e
aldraxa-la nosa tradición musical e cultural. Refírome,
como non, a esa innovadora introducción do modelo
cultural escocés nas bandas de gaitas de Galicia e
das súas zonas limítrofes, que para algúns é unha
evolución natural da nosa música pero que para
outros, coma min, non deixa de ser un invento
copiado. Como xa sei que, ó mellor, non coñece-lo
tema, antes de analizalo en profundidade quero
facer unha breve síntese de toda esta historia para
que así poidas entender toda a problemática orixinada
por este fenómeno.
Todo comezou cando hai xa varios anos a
Deputación de Ourense tivo a "sensibilidade" de
recuperar unha tradición musical e cultural que
daquela e co paso dos anos se estaba perdendo en
toda a provincia. Para esa "gran labor" de recupera-
ción do noso folclore, a Deputación ourensana
fichou a un gran coñecedor da gaita e da nosa
cultura: Xosé Lois Foxo (Director da Real Banda e da
Escola Provincial de gaitas da Deputación de
Ourense). O Sr. Foxo implantou intencionadamente
na nosa terra un modelo cultural do que el gustaba:
as bandas escocesas. Para el, os galegos
semellaban pouco marciais na súa música tradicio-
nal. Era o momento da "revolución" musical en
Galicia. Comezaron entón as súas xustificacións
históricas (gravados, capiteis, iconografías, etc.) e
os seus argumentos absurdos co obxectivo de
convencer á opinión pública de que o que estaba a
facer era verdadeiramente galego.
A resposta crítica non tardou moito en apare-
cer e estoupou unha "loita" (a chamada "Guerra das
gaitas"), que afortunadamente aínda non rematou,
entre os partidarios de conservar pura a tradición e
os que tristemente copian o modelo cultural esco-
cés, máis espectacular e rechamante, coa incorpo-
ración de todos estes elementos importados da
tradición cultural e musical escocesa:
Gaitas con tres roncos verticais (gaitas
marciais, inspiradas nas gaitas escocesas).
Percusión de alta tensión (tambores, timbais,
bombos, etc.) semellante a empregada nas bandas
escocesas.
Traxes e vestimentas baseadas en frouxas
investigacións históricas (faldas, capas, túnicas, etc.)
e inusuais na tradición cultural e musical galega.
Gaitas marcianas:
invasión escocesa en Galicia
Luis García Corral
FIG. 1: Copia do gaiteiro seglar da Igrexa conventual de San
Francisco de Betanzos (S.XIV). Esta imaxe é só un exemplo
das xustificacións históricas argumentadas polo Sr. Foxo.
FIG. 2: Gaita escocesa
OPINIÓN