Os monos de Gibraltar

Entre os moitos e moi interesantes vestixios arqueolóxicos que dende 1966 teñen sido exhumados do xacemento castrexo de Castromao, o Museo Arqueolóxico de Ourense conserva un que apareceu en 1993 formando parte da parede do vestíbulo dunha vivenda ligada á época da romanización do conxunto (é dicir, xa en desuso da súa función orixinal) e que, se a documentación á que teño acceso non minte, trátase dun 'exemplar único dentro da plástica castrexa', facendo miñas as palabras que se recollen no folleto da peza do mes que o propio Museo Arqueolóxico ourensán publicou en maio de 2005 e que calquera pode consultar na Rede.

Se vostede fai ese exercicio de documentación poderá comprobar polas fotografías que ilustran o texto, que a peza é un vulto granítico de preto de medio metro, que reproduce a figura dun mono (os arqueólogos, por prudencia, descríbeno cun eufemismo: figura zoomorfa) semellante ós que adornan turisticamente o peñón de Gibraltar.

E se curioso é xa de por si o feito único da aparición dunha reproducción pétrea dun mono -ou macaco- nun xacemento situado nunha zona tan septentrional onde os estudosos non ubican a presencia de animais desta especie, o asunto aínda se converte nun suceso moito máis orixinal se lle indico que, malia que lle falta todo o remate frontal da cabeza, na peza identifícase perfectamente cómo o mono ten as mans tapando os ollos. É dicir, ó xeito daquela canción de Víctor Manuel que relataba cómo os pais dun homosexual (fillo e neto de militar) facían 'como los monos de Gibraltar, tapan los ojos para no mirar'.

E a estas alturas preguntarase vostede, benquerido lector, que por qué traio a colación esa peza tan senlleira como descoñecida polo gran público e que eu denomino o 'mono de Castromao'.

Pois ben, tráioa porque loxicamente estes días, cada vez que leo un titular, vexo un noticiario ou de xeito ocasional escoito unha tertulia radiofónica e oio falar de Gibraltar, non fago máis ca pensar na canción de Víctor Manuel e, de contado, no 'mono de Castromao', que vaia vostede saber se non o trouxo na idea -ou incluso vivo- algún soldado 'coelerni' (así se chamaban os veciños de Castromao) que puido andar de riandola mercenaria por aquelas terras meridionais e logo decidiu inmortalizalo en pedra para que non se perdera a memoria de tan singular exemplar.

Vaia vostede saber!

E vaia vostede saber -agora pregunto- qué pasaría se en vez de estar na península, Gibraltar estivese na illa británica e fose considerado territorio español? Duraríamos alí tanto tempo como teñen durado os monos británicos en Gibraltar?