A gran premonición

-Foi polo ano trinta cinco, máis ou menos (1).

Daquela xa viñera ó pobo aquil home xoven, estraño, de ollos vixiantes, pícaros e pequeniños –feitos coma pra ollar polas cerraduras-. Con certa tolemia, íl espricaba o Universo ós nenos. Recostado no chan de pedra da Compañía, arrodeado por nós e acenando cun dedo índice enfesto, o Elías –pois eisí se chamaba o home- falábanos entón do sol, da lúa, dos planetas, dos cometas, dos coprolitos –merda meteórica ista que non se sabía moi ben quén tiraba- e de coma Dios, ó principio, puxéranos en imparable movemento a todos, a nós i ós astros. A cousa era que Dios, por iste sistema, xa podía saber pra sempre todo o que nós faríamos -algo semellante ó que sucede cos trasbordos da RENFE cando temos unha guía de trenes en condiciós (2)- Incruso chegou a decir que os vellos -as vellas sobre todo (3)- as que teñen xa algún pe fora do mundo, soen arroubar un pouco dista información a Dios todolos días pra darse importancia. Cousas de tolo. E nós coa boca aberta.
Eran tempos aquiles moi movedizos. A mín por exemplo, gostábame que me levaran en voandas, coma ós santos, inda que a cambio eu tivera que ir decindo sin parar e co puño en alto: ¡U H P...!,¡U H P...!, ¡U H P...!.A xente ríase moito con isto; cáseque tanto coma co topeneón voo dos páxaros cegos.
Daquela, os sábados pola noite, había gran rebumbio no mosteiro do monte. Mentras as campás bieitas reloucaban groriosamente en louvor da Nosa Señora, potentes foguetes estoupaban primeiro todo arredor dilas -coma cás con ansias de cazata- pra logo caír asubiando sober do pobo –xa coma sauces babilónicos de coores-. Era aquela unha música groriosa, moi ben tocada, parecida á de Boulez pero que endexamáis volvín a ouvir.
Na miña casa, ó pe do monte, na umbría de tanta dicha, as cousas sucedían máis paseniñas. Inda que a nosa noite estaba chea de luces i ecos quentes, nos nosos tellados e oquedais primaban o silencio e a tenue -leitosa, diría eu- brancura das Curuxas. Dentro delas, pero asomadas ós ollos, outras non sei qué inquedantes criaturas achegábanse as veces ás fenestras pra ver ós nenos e dicirlles ¡¡¡ SIIIIII...!!!!.
Había trala miña casa unhas amplas hortas con piceas, figueiras, concheiras, cerdeiras, loureiros, alciprestes lanzais e sober de todo berzas cuios caldos profundos consolaban xa co seu cheiro comunal as nauseas da invernía. Ó cabo delas, a un tiro de pedra, se levantaba logo a outra ringleira de casas que conformaban a “Calleja” –castelanismo iste incomprensibre si non fora pola contigüidade da Parroquia, sempre máis culturalmente “ecuménica” ca nós-. Durante o día, aquela singular paisaxe estaba aseguro de calquera continxencia polas ruidosas cantatas da Filomena, a robusta filla do reloxeiro -frustrada Conchita Piquer aquela que, dende o traxín cazoleteiro da súa cociña, tranquilizábanos a todos coa domesticidade de sempre unha soia copla: “Ojos verdes / que iluminan / Ojos verdes / que fascinan”, cantaba- Pero, pola noite, nas casas da Calleja, viña o caso da Carmucha. Aquela probe tola de sangue, coma si loitara desesperadamente contra alguén, batía insistentemente nas madrugadas as follas dunha súa fenestra pedindo auxilio: ¡¡¡Que me leva o demoooooo....!!! ¡¡¡Que me leva o demoooo....!!! supricaba, xadeando, unha i outra vez. ¡¡¡Que me leva o demooooo......!!! ouvíallese berrar antre golpes e sober do medoñento silenzo dos veciños -namentras alguén ou algo arrastrabaa inmisericorde cara o fondal da casa-. E eisí ún i outro día. Moito despois, nunha destas, a Carmucha morreu sin que nunca se soupera de fixo quén a levou.

Ista era máis ou menos a situación da miña vila antes daquelo -unha situación normal incruso na súa desdicha-. Polo que se refere a xente, había eilí dende logo máis de 10 xustos –i eso sin contar os cregos-.Nada de Sodoma y Gomorra pois, nin de pecados nefandos que houbera que espiar, nin nada de eso. A cousa non debía de vir por nós. Pero, con todo i eso, foi entón cando empezaron a suceder cousas distintas. Os astrónomos, perdida a memoria, semella que xa non poden agora dar razón daquelo.

Na noitiña dun sábado estival, cando xa o ceo se convertía en firmamento, cando máis gozosas estaban as campás do mosteiro e máis grandes comezaban a ser os berros da Carmucha, as estrelas e as luceciñas dos foguetes empezaron a esluecer rápidamente. Outros fogos máis grandes e máis roxos que baixaban do ceo, atrapáronnas todas. O firmamento convertíuse entón nun inmenso incendio bermello, mentras que vertixinosos bólidos incandescentes cruzábanno todo polo baixo, furando os ollos das pontes, das torres e dos muiños; atravesando, coma cabalos do fogo, devesas, oquedais e labrantíos; por todas partes i en todalas direcciós. No Recanto, o rio teñiuse de sangue e a xente, desconcertada, trotaba xunta polas rúas, empuxábase na Ponte Vella pra ver o rio i, ennegrecida polo bermello resplandor, ía dun lado pra outro sin cara e sin voz.
Foi entón cando, saindo de non se sabe ónde, a vella Manzouca (3) empezou a berrar pola “Calleja” verbas que nunca ninguén lle ouvira antes e que moitos repetirían despois: ¡¡¡Sangue polo nascente, sangue polo ponente, sangue polo norde e polo sul!!! ¡¡¡guerras, fame, door e medo!!! ¡¡¡ Ay das parturentas , dos vellos e dos impedidos!!! ¡¡¡Ay dos homes fartos, dos fornicadores e das xentes de cidade!!! ¡¡¡O ceo asqueado vomita xa azufre e fogo sobre nós !!! ¡¡¡ Pronto xa non volverá a mencer!!!! A vella Manzouca profetizaba. Coma nunha fonte borboteante, durante un rato atropeláronse nila todolos ancestrais terrores do home, todalas súas Sodomas, todo o irredento mundo da contumacia e a contrición. A Manzouca estaba facendo a Gran Premonición
A xente alporizábase con isto, coma si fora unha dobre desgracia. A Carmucha, espeitante de súpeto dende a súa casa, tomaba xa algunha resolución. O Elías, retrepado nunha cancela, sorría cós ollos sober dunha boca moi seria -por baixo facíalle ós nenos acenos quiles entendían: xa o tiña íl dito ¿non si? (3)-.
Despois, todo parou de repente; mesmo coma si nunca houbera pasado. Con precaución volveron as curuxas, os grilos e as luciérnagas; tamén volveron ises outros grilos radiotelegráficos das arradios que cantan nas remotas noites da Física e do Cosmos. Pero as campás i os foguetes da Nosa Señora coido que nunca eisí volveron sonar. A noite deitouse entón pesadamente a nosa beira, todo ó largo.

E como dicía, aquelo foi polo ano 1935; máis ou menos (1). Xa é casualidade (4). Habería que consultarllo a algún astrónomo -digo eu- (5).


N O T A S E R U D I T A S

HERMENÉUTICA DO CASO
(1) Feito historico.
(2) Teoría Xeral dos Vaticinios
(3) Teoría menos xeral dos Agoreiros
(4) Inminentes guerras
(5) ¿E qué sería aquelo?
(6) UHP: inda que non me lembro ben, semella unha consigna subversiva i escabrosa, non sei d qué.

VOCABULARIO PRA DIÁSPORA
Á, ás: a la, a las
A, as: la, las
Acenar: hacer señas secretas con las manos
Alcipreste: ciprés
Alporizarse: alborotarse
Asubiar: silbar
Beira: lado
Berrar: gritar
Berza, crucífera: col galega especial pros caldos
Bieito: benedictino
Ca: que (popular, ¿incorrecto?)
Ca: con la
Cabo, ó cabo: fin, al final
Cán, cas: perro, perros
Campás: campanas
Cantatas: cantos en xeral
Cazata: cacería
Ceo: cielo
Cerdeira: cerezo
Chamarse: llamarse
Chan, chao: suelo
Chea: llena
Chegar: llegar
Cheiro: olor
Co: con
Có: con el
Coa: con la
Coor: color
Curuxa: lechuza
Da: de la
Daquela: por entonces
Deitarse: acostarse
Delas: de ellas
Demo: diablo
Dunha: de una
É: es
E, i: y
Enfesto: enhiesto
Esluecer: palidecer
Eu: yo
Falar: hablar
Fame: hambre
Feito: hecho
Fenestra: ventana
Figueira: higuera
Fillo: hijo
Foguetes: cohetes
Follas: hojas
Furando: agujereando
Inda: aun
Leite: leche
Levar: llevar
Loitar: luchar
Loureiro: laurel común
Medoñento: asustado
Mencer: amanecer
Moito: mucho
Mosteiro: monasterio
Muiño: molino
Na: en la
Noitiña: atardecer inmediatamente posterior a la puesta del sol
Nosa: nuestra
Ó, ós: al, a los
O, os: el, los
Ollar: mirar
Ollos: ojos
Ouvir: oir
Paseniño: poco a poco
Pe: pie
Pobo: pueblo
Polas: por las
Quente: caliente
Reloucaban: bailar de alegría
Rebumbio: bullicio
Sair: salir
Sober de: sobre, sobre
Súpeto: súbito
Tamén: también
Tardiña: atardecer inmediatamente anterior a la puesta del sol
Tolemia: locura
Tolo: loco
Toponeón: persona propensa a chocar con la cabeza
Trala: detrás de la
Unha: una
Vello: viejo
Verbas: palabras
Viña: venía
Viñera: viniera
Voandas: volandas
Voo, vó: vuelo
Xa: ya