Retrincos do Xoves Santo de N. S. Xesucristo

Nas terras de Celanova, alá por onde eu son e onde Curros Enrriquez albiscou o seu Nouturnio no que da “aldea lexana fumegan (ban) as tellas”, e alí cando os homes e mulleres da sociedade do Solpor, que son moita xente, ven que “detrás dos petoutos vai póndose o sol”, alí nesa bisbarra de moitísima emigración, rachada toda ela polo fío das fouces do Arnoia que dende a Lagoa do Olvido de Antela ata o Miño do Ribeiro vai espallando sons e brétemas de misterios e avisos míticos ; nesas terras, contaban os meus antergos lendas de moito medo e de moito sentido profético, tales que, nas longas noites de fría lúa nova , arrepiaban o corpo de toda a familia que escoitaba a carón da xarra e da lareira a voz do avó -“canso” e “triste”-, debullando a experiencia e a verdade da vida, cando se sabía que “a morte é o diaño /i anda rondando as tellas/ do meu tellado”.
Mirade, contaba o pobre do vello, vendo como as lapas esmorecían pouco a pouco na cheminea da cociña familiar, dis que aí, no Outeiro do Campo onde vós agora levades as vacas ao monte, houbo un tempo no que os fillos levaban os pais a morrer sós, lévabanos no carro dos animais envoltos nunha manta vella , para non botar a perder unha nova, e deixábanlles unha petada de pan millo para que fosen tirando mentres non os abandonasen de todo as forzas do corpo. E cóntase asemade que unha vez un pai nesa circunstancia díxolle aos fillos, cando xa voltaban para casa logo de facer aquel incomensurable acto de piedade filial: “levade tamén a manta, meus homes, non vaia ser que cando vos traian a vós teñan que pedirlla prestada a un algún viciño e non llela poidan prestrar e daquela teñades que vir aquí espidos”.
E no medio da noite, a morte seguía a ser o diaño que andaba rondando as tellas de tódalas aldeas da idade de ferro daquela bisbarra. Máis tarde, moito máis tarde, alguén chegou agora e dixo”os tempos son chegados”, como se a brúa do costume aquel – “unha cova nun outeiro/ e un cadáver no fondo...” - e a negrura da súa práctica e ignominia escampasen, pero non chegou ren, ren mellor. E onte mesmo, case onte mesmo, en Outomuro, un pobo con vocación e realidade de administración municipal no contorno, unha octoxenaria viúva coa súa pensión na man e o temor na alma díxome, xa que logo, “¿e virán outra vez os tempos en que os nosos fillos nos leven a morrer ao monte, ti que dis, meu rei?. Decía isto mentres miraba como catros homes maduros e una muller medio loira andaban de Banco en Banco adoecidos por non atoparen os cartos que deixara seu pai morto tres días antes, sen ter feito testamento e eles sen ter feito nada po el. Ela, vendo aquelo, disque, unha e outra vez que finaba un ancián da Residencia da Terceira Idade Nosa Señora do Mundil. Eu, cada vez que pensaba en don Pedrito, en don Rosendo, en don Mauro, en don Gonzalo ou en don Farruquiño: os corvos, os buitres, os lobos do “Romance de lobos”, que en camada sacrílega esfolaban a súa nai, aínda quente de pouco morta que estaba, e para logo mataren a seu pai, a quen xa tiñan espoliado por medo a quedaren sen herdanza.
A lenda da cova nun outeiro ía, foi a máis, quer dicirse acá, quer dicirse acolá; quer dicirse no campo, quer dicirse na cidade. Fose á beira de Celanova, fose á beira de Flavia-Longa..., ata o punto de podermos asegurar que o tremendismo da escena do último crime de “Mazurca para dos muertos” de C. J. C. -terras de Oseira e Carballiño- afunde os seus retallos máis negros nesta lei do monte..., ata o punto de que herdeiros fillos desherdan testamentarios pais (¡ !) máis a miudo do que poidera pensarse.
...Pero o vello narrador da nosa historia non tiña mirado ben de todo o comezo e a fin das lendas da morte e da vida... porque eu tamén teño escoitado nalgures que os cabaleiros e raíñas dos contos da Biblia, por exemplo, viven coma se fora nun Camelot de imposible e “desinteresadísimo” ágape, onde cando se ama, ámase ata a fin; onde se ama o pai e a nai aínda que perdan o xuízo; onde o xinete ou a amazona baixan da besta para atender a quen está tirado na beiravía ou nos outeiros do esquecemento, onde o espíritu do Corpo de Cristo colle o coitelo daquela santa Cea e a súa última vontade e acoitela ata unha fervenza de sangue libertario -hipotenusa do ceo á terra- o jodido egoísmo de tódolos fillos de Xacob, de Caín... de Adán i Eva...ou do diaño. Quere dicirse que dende o Pan e o Viño e o Corpo e o Home entregado do Xoves Santo só hai un carro no fío da vida humana, o carro de Dionisos ao que hemos subir todos nós, para achegarmos a Festa de Vendima do Señor-que-pisa-os-racimos: de uva no rito das cousas da vida ao Viño de entusiasmo e humanización difinitiva e total nas persoas que cremos Nel. “Tiven fame e déstesme de comer, estaba núo no monte e vestístesme, estiven enfermo e viñestes verme”. Ti, El, o home, a muller, pai e nai, corpo de Cristo alongado en
bioloxía suprema e presente, espíritu somatizado en cada quen e sen opción de refugallo algún. Xoves Santo de N. S. Xesucristo arestora.