Suso de Juan María

Estes tempos os focegos andamos un tanto tristeiros, e non é para menos: acabamos de despedir a un membro da nosa comunidade que acadou nesta vida un valor humano reservado a moi poucas persoas: era querido por todos. E sería inxusto que non fose así, porque para varias xeracións só pronunciar o seu nome era mentar a xenerosidade, o altruismo e o desprendemento.

Pertencente a unha saga de vella raigame focense, dotada de manifesta sensibilidade artística, na que a música e a poesía estiveron sempre presentes, Suso Nécega, Suso de Juan María, encarnaba aquelas virtudes que facían del un exemplar humano que na sociedade actual apenas se prodiga: o seu talante solidario e a vontade de axudar ós demais, estaban sempre ó dispor de tódalas xentes, sen reparar en circunstancias sociais, económicas ou profesionais. Era, sempre, bó e xeneroso.
De trato exquisito e amable, a súa cortesía e respecto polos demais facían que endexamais falase mal de alguén.

Non foi un home poderoso, no senso materialista que adoita entenderse; vivíu as súas dificultades, pero aínda nelas era capaz de transmitir esa serenidade e esa ledicia que o acompañaron toda a vida. Na tertulia, arredor dunha cunca de ribeiro, as súas intervencións eran toda unha lección de coñecementos da historia do noso pobo e da vertente lúdica e musical do mesmo, do que él foi sempre partícipe, así como do seu oficio que vivíu apaixoadamente: o mundo da construcción naval, a factoría de pesqueiros no seu histórico asteleiro do lugar da Fonte, onde se adestrou no dominio do mesmo, da man do tamén inesquecible mestre Juan María, o seu pai.

Contador de historias, sempre o sorriso nos beizos e “no bico un cantar”, coa súa desaparición péchase definitivamente o capítulo, que foi tan rico, da historia da carpintería de ribeira no noso pobo; os focenses perdemos a quen foi toda unha institución neste eido, e os veciños da Prazuela -o seu fogar e o deste cronista case que porta con porta- sentiremos mais ainda a ausencia dun ser tan entrañable que mantivo a cotío a súa casa aberta de par en par, sempre acolledora, coa complicidade de Lolita, a súa dona, e a súa familia numerosa.

Foron incontables as embarcacións que ó longo dos tempos -iniciada a actividade en 1916- saíron dos asteleiros dos Nécega, con destino ós mais diversos portos do Cantábrico, pois en todos eles gozaban do prestixio da obra ben feita, da beleza das súas líneas e da planta “tan mariñeira” que as distinguía.

O ano 1989 saía dequela factoría o que entón era o pesqueiro de madeira mais grande do mundo: de 38 m. de eslora o “Berrizguirre Naia” (“De novo nosa esperanza”), ía destinado á flota pesqueira da localidade guipuscoana de Orio. A botadura das 200 Tm. de madeira que pesaba o casco fora presenciada por numerosos curiosos, expertos e persoeiros de toda índole como acontecemento único.

Nos últimos tempos Suso ollaba con teimosía para o pico do monte de Cornería, do que tantas veces baixara madeira para as quillas e as cadernas das súas lanchas; ¡quén sabe qué nostalxias ou qué misteriosos desexos aniñarían na súa mente extraviada…!
Suso de Juan María marchou para o ceo: sorte que teñen os que están na gloria porque alí seguirá a ser o de sempre: xeneroso, solidario e desprendido. Contaralles mil historias e a estas horas seguro que xa o coro de anxos e arcanxos ampliaría o repertorio e cantará algunha habanera…

Ata sempre, veciño, amigo.