O Sapoconcho
A Real Academia Galega publicou hai uns días a relacións das palabras máis buscadas no seu dicionario, alcanzado a categoría da máis buscada afouteza. Vale, de acordo. Pero o que máis me chocou foi a que quedou en terceira posición: sapoconcho. Sinceramente, eu pensaba que era unha palabra abondo coñecida; ó mellor porque eu, porque nós (os da zona de Baños de Molgas), de rapaces, a usabamos case a diario, principalmente, en Barricobos (monte Pinouzos) e na Tapada dos Ferreiros (monte Medo), xa que, a maioría das veces, en vez de gardar as vacas cando andabamos todos mesturados no monte con elas, pasabamos o tempo buscando sapoconchos por eses lugares. Porque eran bonitos e porque nos facía graza ver como se acochaban na súa cuncha e, sobre todo, como sacaban moi parsimoniosamente a súa cabeciña para asomar á luz do día. Era un animal, é un animal que non dá noxo nin arrepío; incluso daba gusto acariñar a súa cuncha. A min, sinceramente, gústanme moito os sapoconchos e máis dunha vez os teño sacado nos meus relatiños. Que si, que convivín moito con eles e que, agora, por desgraza, vexo cada vez menos. Imaxino que irán a menos e, un servidor, xa non anda no monte como andaba.
A rutina diaria
Acabouse o que se daba. O ano 2017 xa queda para o recordo, para as hemerotecas. E con el tamén queda, grazas a Deus, todo o barafunda feisbuqueira e guasapeira de felicitacións, desexos e ruxerruxes. Sinceramente, canto tempo quitan, meu Deus! Aínda que, por outra beira, tamén é bonito tanta correspondencia. A min, en concreto, vaime todo iso; gústame parolar e sorrir e rir e gozar coas amizades das redes sociais. Van xa dezanove horas de Ano Novo e, sabedes?, todo segue igual: Albert King dándolle ó seu blues, o reloxo percorrendo unha hora detrás doutra, as pingas de auga caendo do ceo gris coma onte pola mañá, Jerry Goldsmith facendo soar a guitarra española nesa marabilla de Under Fire (tamén coma onte, e antonte; a ver!, é o tema musical que máis me fascina de todo a música), os coches pasando polas rúas e dándolle a razón a Julia Iglesias: que a vida segue igual. Tanto rechouchío por estas datas e resulta que non hai como a rutina diaria. A maioría estamos desexando esa rutina, a de todos os días, ou sexa, a calma, a parsimonia, as comidas normais e creo que incluso ata o traballo. Así é que, como dicían Tip e Coll: mañá falaremos do Goberno.
O Carbúnculo en Nocelo no 1903
O carbúnculo ou o ántrax maligno é unha enfermidade contaxiosa, aguda e grave do gando por un bacilo que se atopa no solo e que se pode, moi facilmente, transmitir ó home. A severidade do carbúnculo ou carbuncho no ser humano varía segundo o modo de contaxio e a velocidade do tratamento; o carbúnculo cutáneo, o máis común, presenta unha mortalidade baixa; pero o carbuncho pulmonar é letal na maioría dos casos. Pois ben, resulta que o 24 de outubro de 1903 asomaba nos xornais galegos unha nova que dicía que, en Nocelo, no concello de Baños de Molgas, no termo de dúas horas, morreron, a consecuencia do carbunclo, dous porcos de ceba e catro vacas. Foi saberse iso e empezar os ruxerruxes e os medos de que se vendese nos pobos distantes as carnes dos animais mortos. Por iso, as autoridades dos concellos limítrofes exerceron vixilancia continua para previr desgrazas. En concreto, o que máis rapidamente actuou foi precisamente o alcalde de Baños de Molgas, que ditou enérxicas disposicións recomendando a maior actividade no seu cumprimento. Lóxico, pois tal enfermidade non era nin é asunto de tomalo a broma.
Pena ante tal situación
Os ourensáns non temos ganas de troulas nocturnas. Aínda que para practicar sexo non é necesario marcar as horas... sempre é bo a calquera momento. Parece que Ourense é a provincia española na que caeu máis a poboación en 40 anos. É dicir, que non fochicamos e, pola outra banda, caemos coma moscas. Claro que, deixada a retranca, non queda outra que confesar unha inmensa pena ante tal situación. Situación que, por suposto, se entende. A ver quen é o chuliño que se dedica hoxe a ter as proles de noutrora. Porque se a situación económica está mal en todo o país, aquí moito peor... polo que xa sabedes: que somos o ollo do cu do cu do mundo. Ou sexa, últimos en todos os aspectos que se poden considerar positivos e primeiros nos considerados negativos. Non hai traballo. Non hai cartos. E os cartos é o esencial da vida. Si, para min, incluso máis que a saúde. Xa podes ter boa saúde que como non teñas cartos, non comes, deveces e patéalas. Así de sinxelo. Están os tempos ourensáns como para alimentar a uns cantos fillos. A mellor proba témola na categoría de familia numerosa; que abonda con tres. Ben pouquiños son, pero os tempos... ai os tempos!
