A cabeza dun furafollas
Desde que o mundo é mundo, o veleno humano asoma cada dous por tres e facemos falcatruadas que, aínda que nos arrepintamos máis tarde, xa están feitas. E hai moitas falcatruadas que non teñen volta de folla, que non teñen remedio. Por exemplo, a dos asasinatos. E o que é peor, que desde que o mundo é mundo nin tan sequera respectamos ós nenos. O 13 de outubro de 1900 aparecía na prensa escrita unha nova que dá grima, que dá terrexío.. No sitio chamado a Presa da Laxe, que encora as augas do río Tioira, no termo municipal de Baños de Molgas, atopouse o cadáver de José García Incógnito, de tan só 15 anos de idade e veciño de Foncuberta, do concello de Maceda. No momento da noticia estaba a instruírse a oportuna causa na verificación dos motivos da súa morte. Falo eu de asasinato porque, é raro que fose de morte natural a esas idades. Certo que iniciado o século XX aínda morría xente ben nova, pero tamén é verdade que desde o inicio dos tempos os nenos morrían (e por desgraza aínda morren) a causa dese veleno que levamos dentro. Eu tal como lin a noticia, pensei máis no asasinato que na morte natural. Non conseguín rastrexar máis.
De medio pensionista
O pasado día 7 de decembro fixo 50 anos que se empezou a construír o novo colexio dos Milagres. Digo novo porque á beira do santuario xa había un desde tempos inmemoriais. E foi no novo onde me tirei toda a adolescencia, onde estudei todo o que estudei (menos a oposición, claro). Oito anos alí metido (sete de bachiller, porque a nugalla fixo que repetira segundo, e o COU) que deron para moito. En principio, para tirarme os primeiros tres meses de medio pensionista. Nese tempo, as viaxes ó colexio e á casa todos os días dan para escribir unha novela e algo máis. A maiores de que coincidiu co inverno. Subindo polo Medo coas xeadas que brillaban tanto que, aínda que fose de noite, víase ben. Subindo polo Medo, cedo, con 10 anos, cagadiño de medo. Ás veces acompañábame o pai ata o cruce da estrada de Maceda, no burro, pasando aínda máis frío. Outras mañás subindo na mobylette dun veciño. Unha temporadiña, en taxi, que alugabamos entre catro ou cinco familias. O de alugalo, outra aventura. Os cartos naquela época, na miña familia, eran máis que palabras maiores. Hai 50 anos, un colexio empezaba a revolucionar a vida de moitos rapaces da contorna. E a de algúns Paúles. Pero esta é outra historia.
Esperando á muller
O home está sentado ó fondo do café e ten a cabeza sobre a palma da man esquerda. O home está pensativo. Mira sen ver. Coa man dereita remexe no café para que se disolva o azucre. Nun recanto da mesa colocou o móbil e á súa beira unha carpeta bastante voluminosa. Pero no centro mesmo da mesa ten aberto un xornal por, máis ou menos, a metade. O home chámase Aarón Grande Malvido. Pero en Chaodarcas, o seu lugar de nacemento, é O Miocas, que á súa vez é fillo de Encarnación, A Lagarta, e de Dionisio, O Entrepernas. O Miocas pégalle o derradeiro sorbo ó café e segue lendo o periódico. Moi rapidamente. Tan rapidamente que incluso se salta páxinas á lixeira. Detense, iso si, nos deportes e nos mortos, é dicir, nas necrolóxicas. Xusto cando pecha o xornal, entra pola porta unha
muller que vai dereitiña para a súa mesa. Danse un bico nos beizos. Ela é Paderna Relativa Castro, natural de Fresnedelo, leonesa, castelá, pero chapurrea bastante ben o galego. A ver!, o Miocas non lle anda con lerias. A ela, en Chaodarcas, chámanlle A Mioquiña. Pide un café e o seu home pide outro. Empezan a falar do nome que lle queren poñer ó fillo. Cando o teñan.
A gran identidade dun pobo
Arrefrían os xeonllos. É igual. Hai que aguantar coma os heroes. Como certos heroes. Hai que dicir que hai moito heroe por aí solto que é heroe de pouca monta, de cagar entre o millo, falando claro. Por certo, antigamente facíase iso, o de ir baixar o pantalón ás leiras do millo. As follas do millo eran boas para aquilo. Outro por certo, o de baixar o pantalón hai que recoñecer que quedaba así como máis fino. Claro que chocaba un pouco. O de oírlle iso a uns pobres labregos acostumados a esbardallar a base de, por que non, insultos e palabras mal soantes contra as vacas ou o burro, contra o fouciño ou a gadaña, contra a vida mesma. Non obstante, esa besta que levamos dentro, en certos momentos, sabemos controlala. Ás veces, naqueles tempos, tamén imperaba a educación contra a barbarie. Que carallo, a alma, o celme, o sentimento do pobre labrego si merece o substantivo de heroe. O labrego antigo nunca foi un heroe de pacotilla. Foi algo máis que heroe. Foi a esencia, a gran identidade dun pobo, dun país que nunca soubo mirar por el. Aínda hoxe non sabe mirar por el. Nunca saberá mirar por el.
