Conflito Xeracional (16)

-Querido avó, viñas sostendo, repetindo, esa teoría daquel que foi Presidente de Checoslovaquia, o Vaclav Havel, que afirmou que..., ¡ah, si, xa me lembro! Afirmou que o fin do comunismo fora, antes que todo, unha mensaxe dirixida á raza humana, posto e suposto que ocasionou o ocaso dunha era, dunha Era Maior, na Historia, significando non só a periclitación ideolóxica dos séculos XIX e XX senón de toda a Idade Moderna, no seu conxunto. Pois ben, aquelas inxeccións inventadas, inventadas e aplicadas, polo Profesor Ansur, con todas as súas carencias, e a pesares diso, metéronos, de súbito, na Era Bítica, pois aos desta civilización, con ou sen leis, xa non hai quen nos pare. No meu criterio...

Viñéronseme as bágoas ante tal situación, na que eu participara, ¡polo menos afundindo os meus aforriños neste avance científico, ou pseudocientífico, que vaia vostede a saber!

-¡Meu neno, arrepíame oírte falar así! Por un momento pensei que volviades á estabilidade, á normalidade, ao ser humano, humanamente evolucionado, pero, con estas perspectivas, ¡non haberá quen vos salve das vosas soberbias!

-¿Estás pensando, analoxicamente, en Lucifer? ¡Tampouco é iso, meu Tato, meu Titor, meu Avoíño, con maiúscula, pois o outro, o paterno, afortunadamente téñoo no Ceo, ben seguro que exercendo de Anxo da miña garda...; e non blasfemes, pois a novos males, novos remedios!

-¡Non sei, non sei, que empeza un coidando que vos fai ben, pero despois vén a autosuficiencia, a soberbia científica..., o desmadre!

El, sen contestarme, púxose a facer ioga, que é o seu xogo preferido, pois este, doutras argalladas, ¡nin na primeira semana!, así que me retirei, en silencio.

Despois daquela serie de tensións, adurmiñei; por suposto que no meu fauteuil, cousa que moito me prestou, para seguir, para poder seguir, con estes cargos, con estas responsabilidades, que non son poucas, nin poucas nin cativas, pois o meu cativo..., ¡xa vedes!

Cando o meu netiño se decatou de que estaba esperto, sen darme ocasión nin de tomar un zume meteume noutro compromiso, pero esta vez con certo afago, ¡que non todas ían ser de area!

-Meu Tata, -¡chámame de mil maneiras, pero iso non me anoxa!, -agora que me salvei, agora que se salvou a miña xeración bio-informática dese cientismo galopante, abafante, abocados como estamos, agora, a unha madurez máis paulatina e máis tradicional, con tal de que logremos equilibrarnos, a título persoal, se entende, en canto ás carencias daquela famosa inxección, agradeceríache, moitísimo, que volvamos aos contos infantís, aquelas moralexas acordes co desenrolo normal dun neno da miña idade física; ¡máis ou menos! ¿Que che parece?

-Por min está feito, rapaz. Ademais, con estes aparellos que todo o ven, e que todo o escoitan, que traducen de calquera idioma, mesmo animal, andar aos contos naturais é o mellor teatro da vida. O malo será que tes que facer un esforzo de humildade pois, mal que che pese, aos dez meses xa superaches, moitísimo, o coeficiente intelectual dos sabios do XX, ¡e así non che vale un tema calquera!

-¡Iso non é ningún lastre, avoíño! ¿Non dis que é mellor ter que desexar? Cando se me arrefríe o cerebro, coa idade, daquela dedicareime a contárllelos aos netos, pois o que é a tradición oral non hai, nin haberá, ciencia infusa, nin infusa nin inxectada, que con ela acabe. Estiven matinando que os meus contemporáneos, os europeos, vanse levar o gran batacazo, a gran desilusión, cando aos dezaoito entren/entremos nesa fase regresiva, como agora se descubriu; en cambio, eu, grazas a ti, para entón estarei equilibrado entre a ciencia e maila imaxinación, entre as leis enciclopédicas do Aranzadi, estudadas, complementadas, por libre, coa túa inestimable colaboración, e maila anarquía que me pide o peito, este peito rebelde, einsteínico.

¡Puñeteiro rapaz, sempre atinado! Así que lle dixen, colaborando aos seus ánimos:

-Si, claro; os demais, os outros sabios, concretamente os bíticos, serán unha especie de xubilados, pero coa mili sen facer. ¡Con esa omisión do Profesor Ansur de Monforte saíulles o tiro pola culata, tal que aquelas balas deficientes que mercara Roldán nas Filipinas para a regulamentaria dos seus Gardas!

-¡Si, si; conforme en todo iso porque teño claro que os discípulos do Profesor Ansur non serán capaces de dar coa vacina! Ansur Pérez de Castro foi unha figura irrepetible da nosa historia; tal que Cristóforo de Castro Colón, Rosalía de Castro...; ¡e poucos máis!

Ata entón non me decatara desa coincidencia castrexa. Expreseillo:

-¡Oes, neno, qué casualidade: eses Castro, ámbolos dous, eran fillos de crego; e no caso concreto de don Cristóforo, seu pai foi un bispo, concretamente de Mondoñedo!

-¡Atinada observación, viejo, que diría Chi-Miña! Pois si, que por iso avanza máis o mundo, máis á présa, desde que deixan casa-los curas, polo menos en certos países, que xa non hai curas entecos. Ansur se non era fillo de crego, tiña pintas diso; ¿non viches qué beatífico morreu, qué expresión tiña naqueles planos que nos deu a televisión?

-¡Non sei, non sei, pois ese esquecemento, iso da compoñente xurídica..., iso tenme mosca!

-El declarou que fora un descoido, unha distracción, propia dun sabio...

-Ata o sería, -concedinlle-, que non hai que ser mal pensados. En todo caso, cando eu sexa espírito puro, e vague por aquí, daquela heiche escribir, no ordenador, canto descubra diso aló arriba, no Ceo.

Este neto, este egoísta, nin me deu as grazas polo meu ofrecemento, índose, de novo, aos seus asuntos:

-Esta noite volvín a radiar con Chi-Miña; mellor dito, chamáronme eles, que o fixeron para saber cómo vou reaccionando, cómo me vou criando. Sempre tan amables, que incluso lle perdín a antipatía, aqueles celos infundados, que lle tiven ao seu nipón; ¡ese Hiro Pito, un nipón que non pon pero quita, de aproveitado que é!

-¿E que, cómo lles vai a cousa? Esa parella sempre me caeu do máis simpático...

-Pois, que lles esbocei, abertamente, iso da miña reconversión humanística, e coido que me deron unha filosofía boa, aceptable.

Non lle entendera ao dereito, así que medio patinei:

-¿Cal é? ¿Acaso meterte frade, retirarte para un mosteiro? O malo diso é que quedan poucos onde escoller. Se cadra ese de Samos, agora que se dedican a estudar o panteísmo galego…; ¡unha tarefa inxente, vive Deus!

-Iso foi precisamente o que lles dixen, avó, que quedan poucos centros de erudición, pero eles opinan que sería malversa-los talentos que recibín de Deus a través daquela fórmula maxistral do Profesor Ansur. Calculan que no meu caso, posto que somos tan poucos os inxectados, debo dedicarme, desde xa, a civiliza-lo terceiro mundo, que esa si que é unha obra de Deus, en lugar de encerrarme para rezar nun cenobio, pois a oración, tanto se é propiciatoria como se é reparadora, pódea facer calquera, incluso un pobre de espírito, ¡cousa que eu precisamente non son! ¡Isto é complexo! ¿Entéraste, decátaste, meu querido avó?

Daquela dubidei, pois aquel asunto, aquela decisión, non estaba clara, en absoluto:

-¡Home, eu qué sei! Iso de irte polo mundo para dar exemplo, como fixo San Francisco Xavier, e con el outros grandes do espírito..., é bastante arriscado! Por outro lado, entrar no Opus, de facho, para ilumina-lo teu entorno, está moi visto, que xa non son aqueles tempos heroicos do Monseñor... ¿Ti, qué opinas?

-Tamén é arriscado vivir en España sen saber leis. Hoxe, tal e como están as cousas, non hai quen se libre de dúas ou de tres querelas criminais, ¡ao ano! Agora, nesta era, ademais dos gardacostas e dos contables asesores fiscais, precísase, moitísimo, un avogado de compañía, ¡pero en nómina!

-¡Poda que si, poda que si! ¡Deus, qué tempos aqueles...; despois de todo, aquela si que era convivencia pacífica, e mais queixabámonos!

-¿Tamén no Trinta e seis…? ¡Estás perdendo a memoria histórica, avoíño!

-Aquilo foi unha eclipse...; ¡por culpa dun tal Azaña, que non usaba haches nin para o seu nome; e menos o "h" de heroísmo, que iso, particularmente iso, os militares non llo perdoaron! ¡Afeitos ao estacazo, querían estacazo, e para que fose con “h”, “hachazo”, séxase, unha Declaración de Guerra, de Guerra Oficial, formal, que así perdían, pretendían tirar pola borda, aquela vergoña que lles quedara enriba desde o desastre de Annual, e iso sen lembrarnos de Cavite, e de Santiago de Cuba, que xa sería demasiado ludibrio! Os do meu século, os do XX, de todo isto non captaron a onda, a causa remota daquelas matanzas, utilizando como primeira materia, paradoxicamente, aos propios rifeños!, pero ti, meu neno, xa es doutra fornada, quere dicirse, ¡inembaucable!

O meu neto tiña analizado, comprendido e superado, aquel militarismo dos séculos XIX e XX, así que diso pouco quería saber, nin saber nin falar. Deulle outra volta á súa tarabela para centra-lo tema:

-Para que o entendas, avoíño: Chi-Miña, que está demostrando o moito que me aprecia, deume un consello do máis maternal: ¡que siga rigorosamente a fórmula do Lenin!

-Estimación terache, pero iso parece unha coña. ¿Seguir ao Lenin, agora, agora que incluso desapareceu a súa momia, e con ela, o comunismo..., incluso en Albania? ¿Despois de que Fidel Castro foi coroado Emperador das Antillas...? ¿Agora que o Partido Popular, facéndose popular, está escorado á esquerda, moito á esquerda do PSOE?

-Non é así, avoíño, pois a civilización consiste nunha suma alxébrica dos acertos e dos desacertos dun pobo. Lenin deixounos a exemplaridade da súa coraxe, e tamén a inmortalidade dalgunha das súas ideas xeniais, ¡que outras das del, vaia por Deus! Cousa diferente foi que non calculase os efectos da vodka nun clima frío, que ese foi o seu erro, o principal. Concretamente, a fórmula pragmática que propuxo foi esta: Dous pasos adiante, e despois diso, outro, pero atrás, a ceacú. Aplicada ao meu caso significa que, como a miña culturización avanza en progresión xeométrica positiva, polo efecto multiplicador dos bits líquidos que teño no cerebro, o meu equilibrio debe estar en poñer dous terzos do meu tempo consciente a cultiva-lo meu espírito sensible; ou sexa, as tendencias naturais, cousa que ti xa intuías. Deste xeito presentaránseme eses dezaoito anos cunha riquísima formación humanística, e por tanto, ireime desrobotizando sen perder facultades. ¿Comprendes iso, avoíño?

-¡Oes, polo menos a primeira vista, ese é un plan xenial! -Díxenllo en serio, afellas que si. ¿Quen ousa falarlle en broma a un inquisidor da súa talla?

-¡Naturalmente; moi acorde coas potencias da alma! Por todo iso quero que me trates, de hoxe en diante, coma se eu fose o neno que aparento ser no físico, séxase, un catralbo, un cativín. En consecuencia, gustaríame que volvésemos aos contos dos animais, aquelas traducións simultáneas que tanto me deleitaban cando tiña de tres a catro meses. Por certo, ¿que sería daquela xata, aquela Angustiñas, tan simpática que era?

-Por min, encantado, pero, ¿como facemos iso, con ou sen ordenador cromático? -¡Deus me librase de tomar unha decisión, e menos de tipo mecánico-científico, sen antes consensuala co meu rapaz, un neno prodixio tan prodixioso e tan..., argalleiro!

-Coa cámara ultrasensible, por suposto; cromatismo natural, N + + H4; que as virtualidades externas, sen audición estérea e sen cor, son dun aburrimento insoportable. Daquela teremos que aplicar outra fórmula leniniana: ¡xa sabes, un pouco de sabedoría e outro tanto de inxenuidade! Así que inverte esa pantalla; si, avoíño, así, en posición retro, para empalmar cronoloxicamente co que xa coñecemos desa Angustias.

-Mira, neno, dálle ti aos mandos, pois agora xa te tés de pé, soíño, e a min dóenme os riles se me agacho. ¡Coido que así está ben; para nese punto, se che prace, e afina un pouco ese ton para que eu, na miña xordela, poida escoita-la conversa das vacas!

Compraceume perfectamente; esta vez, si; e a continuación propúxome:

-Despois deste conto, avoíño, se conduces ti quero dicir, se non levámo-lo noso chofer, -¡polo meu chofer sempre dicía "o noso chofer"; estes rapaces, que lle herdan a un xa en vida...!, -daquela podiamos darnos unha volta por esa praia artificial do Portiño, na Coruña, ¡que me sinto entumecido de tanto revirarme nesta gaiola informática!

-Pero aquí estás divinamente, que miúda caneta, ampla, intelixente, ofimática...; ¡xa parece unha nave espacial, grandísima, de gran conforto; homologada e absoluta!

-¡Pois por iso, avó, que precisamente por iso comezo a fartarme desta tecnoloxía e desta concentración mental ininterrompida, sempre en voga! ¡Coa de sereas en top-less, peitos ao aire, que hai na Coruña, daquela, un paseíño pola beira do mar...; eh, avoíño, cómo te vas poñer!

Só había un inconveniente, e fíxenllo saber, con toda camaradería:

-¡Non sei se mo permitirá túa avoa; e mentirlle non podo, que nos xuramos amor eterno, cando casamos por poderes, eu na emigración!

-Dille que imos...; non sei, unha trola piadosa: ¡a por sardiñas a Sada, que tanto lle gustan!

-¿Entón non poñemos esoutro aparello, o tradutor das vacas?

-¡Si, si; primeiro vémo-las vaquiñas, xa que niso estamos, que ademais leva pouco tempo, que son parcas nas verbas, nas verbas que non nas herbas, e rumian máis do que falan! Despois ímonos de sereas á Coruña, que sempre foi costume de bo galego acender unha vela a Deus e outra ao diaño..., ¡por se acaso! Xa o teño sincronizado; e aí están esas vacas, sempre lánguidas, aburridas e meditabundas. Escoita:

-Miña nai, ¿por qué temos que ir para esas cortes do Muiñeiro, tan húmidas? ¿Non dis que é mellor o malo coñecido...?

-¡Angustias, non sexas rebelde! Imos para aló porque tamén se vai, connosco, a nosa ama, esa que é viúva dun dos seus homes, dona Xoana.

-¡Cascas de castiro! ¡Ela vaise..., porque se vai para a casa do seu amante; alí, a Cas Muiñeiro, para enfariñarse algo máis; máis po, un bufo continuo!

-As cortes do Muiñeiro están máis limpas cás do Xoán, que en paz descanse, que mo dixo túa tía Parda, que a ela xa a levaron..., fixo este sábado catro semanas; supoño que foi vendida para gastos do enterro das cinsas, posto que o señor Xoán, cando ardeu naquel choque de vehículos, levaba encima os cartos dos porcos, e algún máis aínda, así que se foron con el..., ¡se cadra, ao inferno!

-¿Ti víche-los cartos, naiciña? Teño a impresión de que a Parda foi regalada; si, un coqueteo da dona para asegurarse o traspaso de cama, que agora a Xoana é unha viúva oficial, e por tanto baixou de cotización; ¡pola lei da oferta, obviamente!

-Estaste picardeando, picaroa. -Díxolle a vaca nai, sempre preocupada pola formación moral da súa xatiña.

-É cousa de miña tía, da Marquesa, que como é senlleira, ten tempo sobrado para andar aos contos.

-¿Sabes qué soe pasar coas senlleiras? Deus te libre dese estado, que acaban nas libras, ¡antes dos tres anos! Agora non che son aqueles tempos do xugo; ¡nin do xugo, nin das frechas!

-¡Afortunadamente! -Opinou Angustias, que ía collendo experiencia vacuna.

-¡Iso..., segundo e cómo se mire!

-¿Que sería dos velliños do Xoán, que agora non veñen á corte? -Angustias, con boa lembranza deles, dos seus coidos; en particular das súas caldeadas.

-Pois, que como a Xoana non puido ensilalos no silo sen que os botasen de falta, aí, nese lugar, optou por asilalos no Courel, nun campamento deses da Terceira Idade! ¡Súbenos á montaña para te-los máis cerca do Ceo, para abreviárlle-lo tránsito!

-¿Así que ninguén llos mercou, nin sequera polo seu Subsidio? ¡Seica hai subvencións da Xunta para acolle-los vellos!

-¡Que máis quixera ela que capitalizárlle-lo Subsidio! Pedía dous quilos; ¡dáme un quilo, e préstoche, alúgoche, un vello, coa cartilla na man!, pero as estatísticas dábanlles poucas probabilidades dunha vida longa. Miña xatiña, agora todo se calcula neste mundo noxento dos homes. ¿Sabes unha cousa? Despois de todo, nas cortes modernas nosoutras non che temos mala fonda...; ¡o malo é cando nos engaden ese butaclerol!

-Si, pero, estas do muíño, húmidas, ser son, ¡coma a ouca! Polo menos a caldeada é de boa fariña; ¿non si? -Quixo asegurarse Angustias, receosa daquel traslado. Seguiu comentando: -O peor que lles atopo é que así, illadas, non podemos aprender cousa algunha dos humanos; co ruxido dese rodicio, e coas fervenzas da auga, aquí maldito nada oímos, ¡e logo que non sabemos ler esas revistas que adoitan tirar á corte aínda ben non lles miran os santos...! ¿Ti non opinas o mesmo, tía Marquesa?

-É cuestión de truco. -Explicouse a Marquesa, unha tía arteira, arteira e saltasebes: -Cada vez que pasemos por xunto do banzado deste muíño, hai que empurrar unha pedra, como sen querer, dunha pegada torpe, das traseiras; así tupirase, de seguida, a billa! O muiñeiro, daquela, trancará o rodicio para encorar máis auga coidando que se lle baleirou o banzado; e con este motivo haberá silencio nas aceas, ¡polo menos de cando en vez!

-¡Iso é facer un dano, que logo parece unha trasnada, típica dos homes!

-¡Angustiñas, iso é facer un ben, para nosoutras mesmas; e xa que temos sona de torpes, polo menos sacarlle partido! Se non traballa o muíño, daquela o Muiñeiro dedicarase a parrafear coa Xoana, ¡que así saberemos cómo lles vai o plan!

En efecto, o plan do Muiñeiro ía garrafal, tal e como presentiran aquelas vacas tan pacíficas e tan observadoras:
.../...