Conflito Xeracional (9)

As preocupacións do mañá

-Avoíño, estiven escoitando, ¡por segunda vez, de repaso, que me pracía facelo!, se cadra cunha certa morbosidade, o teu ensaio de agonía rural, dramática, lenta, fonda, aí no estéreo, que dese xeito parecíame que viña a túa voz do propio Alén. ¡Moito che custou desarraigarte da túa emblemática Ceres, moitísimo! ¿Queríala levar contigo, ou irte con ela, ao Ceo, non si?

-¡Naturalmente! ¡Lémbrate que son galego, profundamente galego; un fillo amantísimo, leal, dos que hai poucos, e como tal, telúrico, in extremis! ¡Quen che diga o contrario, tómao por un detractor, por un falsario!

-¡Xa se nota, xa! Á parte de que todo iso repele aos meus bits, prosaicos e materialistas per se, contra do que ti dixeras atopei dous anacronismos imperdoables: O primeiro e principal, que aínda estás rufo, demasiado rufo como para preve-la inminencia da túa morte; e segundo, que dás por certa a túa salvación. ¿Un crente neste mundo tan descrido? ¡Rara avis!

-Meu neno, levo toda unha vida preparando estas oposicións para ese Ceo no que creo absolutamente, pois eu sonche daqueles que din, con Fenelon, “L'homme s'agite, mais Dieu le mène". Como respecto, moito, as crenzas do próximo, daquela coido que non lle fago mal a ninguén contándolles cómo quero ser moído, ou cómo quero ser peneirado, nas aceas da vida. Se podo ser exemplar, por engado, creas ti ou non, ¿por qué non dicirche a miña verdade, toda, enteira?

-Non sei, non sei, que de científicos é dubidar; ¡polo menos, esa é a consigna que teño na miña programación bítica!

-¿De científicos, ou de burros? ¡Só os burros volven á simple cenoria, ao palpable, ao escepticismo! -Tratei de tentealo, algo pícaro; ¡eu tamén!

-En calquera dos casos, meu vello, aprendín de ti que a vida dos cálculos é máis fea cá dos sentimentos: ¡moito máis! O malo dos sentimentos, o inconveniente das lealdades, é o que se sufre cando non se recibe correspondencia, cando nos traizoan... ¿Erro?

-Non, fillo, non erras; os sentimentos dan dor, moitas veces, pero o materialismo tampouco gratifica, ¡nin a metade do que aparenta!

-¡Oculta compensación! Vosoutros tivestes a lírica; nós, as integrais. Metade e metade, un fifty-fifty sería un bo cóctel; ¡tratarei de conseguilo..., se me axudas!

-¡Daquela, iso xa é algo! E agora, a durmir, que pasáche-la noite desvelado con isto da miña, suposta, agonía. ¿Farasme, daquela, no seu momento, un cadaleito de carballo; arrouparasme coa bandeira galega; levarasme rosas frescas, preferiblemente das negras, orballadas, pero que sexan exclusivamente das do meu xardín, do das Andoriñas?

Fixen o ridículo, que se riu de min nas propias barbas, cañotas para máis agravante:

-¡Que pelma, qué carroza, qué malleiras…! Estes galegos, criados no XX, non deixades de lado os sentimentos..., ¡nin entrados no XXI! ¡Ah, outra cousa, meu carroza: unha sutileza que pretendiches coarme é que...!

Levantei a man para pedirlle o uso da palabra:

-¿Eu? ¿Sutilezas, eu? ¡Ne pas posible, mon enfant terrible! ¡Os galegos, desde que emigramos, collemos un certo cosmopolitismo, e daquela gañamos en definición, perdendo sutileza, suavidade e psicanálise, pero, do resto, res!

Deulle á cabeza, rebenque, molesto:

-¡Aínda así! Pero volvendo ao esencial: Con estas Memorias, coas túas, pretendiches venderme unha lección de astucia, e coido que foi para alumarme, para que sexa previsor, para que non me fíe dos contratos verbais; ¡en definitiva, para que ninguén me envelene co xoio da vida! Disfrazáche-la nese lirismo teu, escuro, trasnoitado, que tanto aburre aos rapaces da miña xeración. ¿Fixéchelo adrede, non si, meu Tato?

-¿Rapaciño, ti pensas que por chamarlle ao pan, pan, é mellor pan?

-¡Avó, non só de pan vive o home, que tamén fan falta accións, fondos, divisas...; toda clase de valutas!

Daquela deume dó, moito, profundo. ¡Maldita Escola de Chicago, e malditos os seus seguidores!

-¡Pobres nenos, pobriños, estes que nacedes ricos, ricos e sabios; e pobre do que vos teña que aturar! Razón tivo Curros cando botou unha ollada ao mundo desfondado, a un mundo que xa non era aquel dos sete días..., ¡e iso que aínda estaban no XIX!

Esta alusión, esta indirecta, esvaroulle totalmente, así que virou en redondo, cambiando de tema:

-¿Que máis contas, avoíño; por exemplo, deste mundo actual, do exterior, deste que rodea o meu berce? ¡Algo que sexa divertido, que de filosofar, o que é por hoxe, xa vai ben, que vaia tostón...! -Repúxoseme. Dar consellos, ¡nin aos netos!, e tratándose dun neto precoz, prodixioso, científico, aínda peor!

-Pois, nin che sei, que levamos falado tantísimo, de tantas cousas, que se me esgotan contigo as materias discutibles; e coas discutibles, as risibles. ¡Contigo non hai coñecementos, nin coñecementos nin anécdotas que cheguen! ¡Sesenta e tantos anos de experiencia, e ti asimiláchela nun trimestre, que nin que foses unha letra de cambio...! ¡Vaia voracidade! Mira, neno, cando rompas a camiñar, que segundo dixo o teu Puericultor non será antes dos nove meses, ata que collas musculatura nas pernas, que o teu crecemento físico non vai paralelo co intelectual, pois para iso do desenrolo físico as vitaminas e mailo calcio son máis lentos cós bits líquidos, cós que tés inxectados no teu cerebro... Para daquela, digo, heite levar de paseo polas murallas de Lugo. Xa verás cánto nos fixeron traballar aqueles romanos, aqueles malditos que Deus confunda. Por certo que niso de facer traballar, ¡aos outros!, aqueles romanos parecíanse a ti, a ti mesmo, ¡cuspidiños!

Sorriu con ironía, con un quintal de retranca:

-Avó, esa dialéctica é algo cutre; é ramplona, deformante, pois con esa finta discriminatoria, renegando dos romanos, convérteste, reconvérteste, nun oestrimnio puro, e coido que non, con esas cellas túas, tan castañas e tan espesas... Sen dúbida, ti es un tipo bioloxicamente mediterráneo; se cadra, cruzado de ario, con algún, ¡con moitos!, cromosomas suevos...

-¡Se así foi, querido neto, sería violenta causa, acaso algún Centurión..., e a xulgar polo meu segundo apelido, algún franco, algún cataláunico terá habido...! Pero, ao que íamos, que che vou falar de cómo Caio Lucano Lapidus chegou a casar, a casar ben, que iso tamén é cultura, que moitos rapaces non dan chegado a nada por non recibir a tempo algunhas leccións de ensamble. ¡Moito coa educación sexual dos rapaces, cando o primeiro que hai que ensinarvos é a analizar un Balance, pois, co hedonistas que sodes, aos da túa xeración todo vos chegará a pouco en materia de consumos!

Non lle chistou o meu razoamento; este tampouco. ¡Meu Deus, criar un rapaz nestas circunstancias...; un calvario!

-Xa sei diso, avó, ¡cantidade!, así que fálame doutra cousa, pero sen volver, sen recaer no teu sentimentalismo, que imos cara ao XXI, ¡cousa que esqueces, a miúdo!

Para defenderme, que non para ofender, púxenme en plan doutoral, naquela pugna cultural. ¡A ver..., qué remedio!

-Analizar, o que se di analizar, é o grado ínfimo, tanto nestes tempos coma nos de Roma, xa o sei; mais, para ter sobresaínte na vida, hai que aprender a integrar, empezando polas contas dun sogro, ¡que niso foi un mestre aquel Caio Lucano...!

-Está ben; daquela cóntame ese caso, ¡xa que non es capaz de profundar! Pero advírtoche que tamén sei diferenciais; e incluso integrais, xenéricas e mecánicas, desas que uso para calcula-los circuítos integrados; computeracións en base e, xogos estatísticos, directrices estatais... Cousas, entretementos, aos que me dedico por pura diversión cando non teño xente comigo para outros parrafeos. ¿Enténdesme, inculto, cateto integral, amanuense daqueles da partida dobre...?

-¡Por suposto que si! -Exaltándome, humilleime. Moitas cousas non llas comprendía, abofé, pero quixen disimular para que non me entrase complexo, ¡máis do que xa tiña ao lombo!

-Tal espero, querido avó; pero, como a túa intelixencia é tan limitada..., ¡en comparación coa miña, quero dicir! Por iso...

-¡Xa o sei, -atalleille, -así que sobran eses recordatorios! Fáltache algo de humildade; e coa humildade, un respecto..., ¡para a miña calva, para esta sublime Praza das Moscas! As matemáticas daquel Lapidus referíanse aos balances, séxase, ás técnicas de coñecemento, análise e integración patrimonial..., ¡a partires da facenda do próximo! ¿Enténdelo, ti, sabichón?

-¡Naturalmente, que eses xogos, esas simulacións cos bens do próximo, son riscos translaticios! ¡Canto sabes, avó; en cuestións financeiras, quero dicir! -Aduloume, supoño que en desagravio do anterior. -Comparado cos da túa xeración, por suposto, ¡que nin que foses da escola helvético-xudea! Avoíño, tamén é desconcertante a facilidade coa que pasas da túa lírica, vetusta iso si, á contabilidade aplicada; e viceversa. ¡Iso de que entendas tanto de valutas sen ser un egoísta, é un milagre!

Agradoume que me fixese aquel cumprido, pois a tódolos mortais nos gustan os afagos, así que lle dixen:

-Son un teórico, en efecto; simplemente un teórico, pero ti, cos principios que tes, ben podes chegar a ser un práctico, ¡de categoría!, que para iso te aleuto, ¡ata onde sei e podo! Pero sigamos, que me sinto vello, e aínda teño moito que facer, moito que guiar en ti, experiencias á parte; xa sabes, para que sexas un home de proveito, sen ser aproveitado, que iso é o difícil!

Ao que íamos: Aquel Lapidus do que che vou falar nin era Lapidus nin era Lucano, senón Hispalis, Hispalis Incognitus, que tanto o seu nome coma o prenome e mailo cognome atribuírallos aquel Pretor do Lucus, aquel das Requisas, o pai da Minerviña, da que xa che falarei engorde. O tal Lapidus fora Erguedor de Pallozas no Castro Canteiro, chamado, despois, Lapido; o que hoxe coñecemos por Labio, ou sexa, San Pedro de Labio. Daquela que os romanos coparon a súa tribo, o tal Pallozas fíxose, el mesmo, por vía da metamorfose contística, que non cuántica, un autodidacta do poder, que así foi declarado Delator Honoris Causa, co cal a muralla, que andaba escasa de canteiros, incrementou os cadros, considerablemente.

-¿Fixos ou eventuais, acaso con contratos de merda, con perdón? -Preguntoume o neno coa súa mentalidade pragmática, valorativa, sempre aquilatando nos recursos humanos.

-¡Eventuais, por suposto, que caían como moscas! Claro, despois de suar coa labranza da pedra, e co subseguinte carrexo dela, o diaño tentábaos para que bebesen daquelas augas frías e contaminadas, ¡precisamente das da fonte dos ranchos! De Delator Natus, aquel paisano ascendeu a Decurión Tralleiro de Sete Vergallos; e, ao mes seguinte, a Centurión. Todo iso a proposta do Pretor Batital, bo amigo seu, e á viceversa, pois daquela o Lapidus xa entrara en coñecemento dos tesouros que se lle atribuían ao romano, ¡procedentes da requisa castrexa! ¿Vasme seguindo, rapaz?

-Avoíño, ¿como é que sabes tantas cousas, tantos secretos, dun tralleiro? ¿Non estarás inventando unha batalliña, outra? ¡Coida que comigo non vale calquera cousa, que che son un neno prodixio; artificial, pero prodixio, e descubro as inexactitudes e mailas contradicións, con toda facilidade!

-¡Seino por..., por casualidade! Resulta que atopei unhas teselas desa liñaxe, nun solar da Piringalla, que conteñen crónicas e denuncias, ao parecer escritas por un rival daquel Lapidus, desterrado do Lugo intra muros…

Como daquela non había Valedor do Pobo, que máis ben era un Senatus sen populo, só lle serviron para morrer encima delas, que así estaba o seu esqueleto, nesa posición, cando nolo levantou unha escavadora. As obras da muralla do noso Lucus eran perigosas, pois de cando en vez desaparecían Decurións, que quedaban no sitio, ¡naturalmente por vinganzas lucensis, incrementando o rebo do paredón correspondente!

De aí veñen esas branduras, que chas ensinarei cando te dispoñas a camiñar. O trallas aquel, que pouco máis sabía que contar polos dedos, pero aínda así calculaba de raio, discorreu ofrecerse de gardacostas, de protector, da filla do Pretor. Tamén hai constancia diso nas miñas teselas; e igualmente de que a filla do Batital, daquela, era externa no templo minerveño, aí en Lugo; iso á parte doutras referencias persoais daquela xentiña, daqueles mangoneóns do nabo, que diso lles vén aos cargantes a cousa de mandar, ¡aos cargantes coma ti!, ao mesmísimo nabo de Lugo.

Tampouco agora se me alporizou; ou non demasiado; ¡outro milagre!

-¿Entón, avoíño, iso da Rúa dos Batitais...? ¡En serio, eh, que xa está ben de cazurrerías e de galloufadas!

-¡Claro que era a rúa do Batital! Ese fulano foi protector, sponsor din agora, do templo-escola-ximnasio dedicado naquel Lucus Augusti á deusa Minerva. ¿Séguesme?

-¡Comprendo! ¿Así que o Centurión, ese Hispalis..., procedía de Sevilla?

-Púxose así, seica, para disimular que era fillo de pai incógnito, dun descoñecido, ¡xa me entendes! Sigo: como daquela corrían malos tempos para Roma pois os nosos oestrimnios non se resignaban á monotonía de picárlle-la pedra con só pan e auga, sen outro condume, o tralleiro, con tales méritos, quedou admitido á tutela do Pretor Batital, e ascendido, ipso facto, a Gardián da Minerviña. Daquela, naqueles tempos, os pervertidos escondíanse por alí cerca, na espesura das cortiñas de San Román, que volvían a estar de monte.

-¿Como é esa contradición, avoíño; non te confundirás, que un santo entre aqueles romanos da cohorte lucense..., pégame pouco?

-¡Pois éche verdade! Tiveron un santo, o San Román, ¡pero tamén é certo que foi o único que tiveron! Tratábase dun romano, que o degradaron por casarse cunha oestrimnia; por máis datos, hortelá; ¡da mesmísima Chanca! Casaron polo rito breoganí, e aos poucos fixéronse cristiáns. Román, daquela, era provedor de verduras do campamento de traballos forzados, na Mosqueira; e todo lles ía regular, ata que un bo día o novo Pretor acordou facer un xardín privado para a súa mansión, nas hortas intramuros. Xa sabes cómo era iso, ¡expropiación forzosa e gratuíta! O Pretor alegou que era para distracción, para xogos rítmicos das rapazas do templo de Minerva, ¡que así xuntábanselle para danzar, coa túnica rabela, coma mini, mesmo, mesmo, debaixo da súa solaina!

Aquel romano, o tal Román, tan aleivosamente desposuído, deu en berros, proclamando urbi et orbe, "¡A terra para quen a traballe!", que era un lema apreso das tribos xermánicas..., causa e orixe remoto daquel foedus, daquel pacto que firmou Roma cos Suevos. ¡Imaxínate qué desafío ao Imperio! Aplicáronlle un xuízo sumarísimo, tan sumarísimo que ás tres horas xa estaba criando malvas, tan fondo, tanto, que no que sobrou da súa fosa plantaron un laurus nobilis, ¡que por outra parte era a homenaxe máis elocuente que se lle puido facer! Pois ben, daquela, por aqueles contornos dos xardíns do San Román, todo se volvía cadelos...

-¿Como? -Preguntoume o neto, escandalizado daquelas circunstancias que lle estaba narrando, tentándome para que caese nalgún erro, nalgunha contradición.

-¡Si, ho; é que aqueles cans viñan para lambe-lo sangue vertido pola coitela do Lapidus, a cotío, que mellor matachín non entrou outro nos infernos!

-¡Oestrimnios, por suposto! -Comentou, interesándose no tema.

-¡Iso! Empezou cos oestrimnios, pero cando ía adestrado, decatouse de que lle tiña máis conta apiolar aos pretendentes da Minerviña, pois dese xeito propalaba que eran vinganzas daqueles oestrimnios contra Roma, ata que chegou un día no que lle mandaron parar..., ¡que escaseaban os mandamais! Sen trallas, como é obvio, as murallas non subían de nivel, teméndose unha nova acometida dos oestrimnios do alfoz de Lugo. Despois diso, co campo libre, cuberto de méritos e de ouro, o tal Lapidus casouse coa Minerviña, tal e como eran os seus cálculos; así que, daquela, veña comer perdices, á conta dos lucenses!

-Patrón, iso de que Roma non pagaba aos traidores, ¿como se explica?

-¡Ah, claro; tamén estaba nese disquete enciclopédico que che disolveron no caletre! Pero non, non foi exactamente así, que a Historia é unha cousa complexa, complexa e granular, que non licúa facilmente. ¡Roma, certo é, non pagaba aos traidores post, pero si aos traidores pre!

-A ver, avoíño, traduce, que logo resultas máis contraditorio que a propia Revolución Francesa. ¡Je vous am prie!

-Chaval, -¡nunca así lle debera dicir, que iso irritábao de mala maneira!, -xa sei que dominas, entre outras, tódalas linguas da U.E., e que estás programado para sacar deducións, tanto por analoxía como por antonimia, incluso idiomáticas, pero a min fálame en galego, que che son un oestrimnio puro, de pura cepa. Iso que preguntas é bastante sinxelo e voucho explicar: Un muñidor de votos vale tantos puntos como papeletas se calcula que vai desviar do partido contrario, ¿non si? ¡Pois iso éche futuro, futuro pre! Desde que se desacredita por non haber obtido as adhesións prometidas, ¿que vale e para qué vale un muñidor, tódolos muñidores xuntos?

-¡Xa! ¡Despois do seu fracaso..., cadáver político! ¡Iso é elemental, aquí e na Cochinchina!

-¡Que marabilla, qué ben programado estás, meu rubicundo Apolo! Xa que logo, dime, ¿entendíche-la tese, a tese e maila metátese, a mensaxe deste conto..., didáctico?

-¡Naturalmente; a súa filosofía está en que a metade do éxito vai no valer, e a outra metade está, ou se atopa, no casoiro! ¿Atinei?

-¡Por suposto, meu neno; sobresaínte, cum laudem, pero cunha advertencia: non é atinar cando se opina con coñecemento de causa! ¿Vale? Pero tampouco esquezas que o fin non xustifica os medios, ¡nunca!, que iso é a outra cara da miña pedagoxía! ¿Estamos? ¡Lémbrate que ser honrado é un gran negocio, por contraditorio que pareza, así, a simple vista!

-¡Iso será..., visto á larga, pois o que é á curta, neste mundo chanchulleiro...!

-¡Á curta só ven os miopes, tal que eu!

Riuse, picarón; o que non sei é se foi de min ou do chiste.

-¡Vale, avó, vale; entendo a túa recomendación, tan sutil coma sempre! Xa te invitarei á miña voda..., ¡se caso coa filla dun Pretor, vulgo, Gobernador; ou máis actualmente, Xerente, ou Delegado!

-¡Acepto, rapaz, pero..., segundo e con quen cases, pois agora, con iso dos euros, chegar a millonario non será doado..., nin para un Midas! A billonario só chegarán os potentiores...

Así, cunha de cal e outra de area, fomos levando a nosa convivencia, aparentemente feliz, pero, aló por dentro..., ¡cada trauma, cada patinazo, cada trompazo dialéctico! Coido que se problemas demos, quero dicir, os da miña xeración, aos nosos predecesores, o que é estes netos tan preclaros están a resarcirnos..., ¡ao cento por un! ¡Que se lle vai facer: este progreso, esta redención, é peor cá foral, aínda máis onerosa; hai que merecela!
.../...