Entre lusco e fusco (1)

Se estivese / se eu vivise na lúa se cadra vería as cousas doutra maneira, pero desde aquí abaixo non me retracto de canto levo retratado, ¡a Deus grazas! Porén houbo pensamentos e circunstancias que agora subliño polo moito que me fixeron cavilar, e coido que me serviron para aprender a coñecer este mundo…, na perspectiva e coas limitacións térreas do século XX, por suposto. Destes, así, ao chou, uns cantos retratos:

Pero tamén coido que non fará falta subirse á lúa para entrever as luces e mailas sombras coas que nos movemos aquí abaixo, nesta terra de seu mellorable. ¡Eu non son quen de mellorala, pero nada me impide criticar erros e fallos dos meus semellantes..., xa que teño as mesmas debilidades, as mesmas limitacións, así que, criticando critícome a min mesmo, á miña propia civilización, e de paso, contribúo, polo menos, ao meu melloramento, experimentando esixencias! O sol está lonxe, quédanos lonxe, pero nada nos impide optar á súa luz, á directa, á diúrna…, mentres sexa de día, mentres teñamos liberdades ópticas!

Dos utópicos dicíase na miña aldea: Non lle fagas caso, que ese sempre está na lúa! Pero eu non escarmentei, que antes ben digo: ¡Bendita sexa a utopía, e bendito aquel Libellus, de optimo reipublicae statu, deque nova insulta Vtopiae!

Que as cousas, as melloras, aparezan como irrealizables no intre da súa formulación non quere dicir que o sigan sendo noutro momento, noutras circunstancias. ¡A iso me ateño, niso creo, pois, por cernís que sexamos, ou nos poñamos, a civilización vai; de seu, vai; segundo Lenin, dous pasos para adiante e un para atrás, así que sempre sumaremos un, un positivo!

Tamén estou con José Ingenieros (1877-1925, que aínda non se casaran meus pais!), en que, “En la utopía de ayer se incubó la realidad de hoy, así como en la utopía de mañana palpitarán nuevas realidades”.

Definitivo: ¡Non perdamos a esperanza nun mundo mellor, nun século mellor, e para logralo, tiremos do carro.., todos, pasotas incluídos!
-.-
¿Cómo ilustrar esa idea de “tirar do carro”? Á forza de pensalo cheguei á conclusión de que nada máis elocuente, máis expresivo, que unhas Vodas de Ouro, tal que as miñas, cos nosos cincuenta anos tirando do carro, do carro vital, do matrimonial!

A isto chégase no outono da vida… Daquela, ¿qué é, qué significa iso do outono? A infancia é moi guapa, pero ten algo de invernal, na que a intemperie pode arruinar todo un proceso: require calor, calor humano, calor familiar, ambiental; saúde e bos alimentos; ter a sorte de nacer nunha boa leira, abeirada, abonada, cultivada. Quéreselles aos nenos, pero non sempre nin suficiente xa que non facemos, non podemos ou non queremos facer, por eles, o axeitado á súa idade, ¡en tantos casos, e de tantas formas! En definitiva, que non deixamos que os nenos se acheguen a Deus.

Logo vén a xuventude, os verdes, que os pode murchar unha simple xeada. O ser vaise formando, e aquí comezan as tentacións, as desviacións, nas que tanta culpa teñen os ventos desaforados do entorno. ¡Ai daquel que escandalice a un rapaciño destes! Facémolo tantas veces, e de tantas maneiras, esquecéndonos da nosa responsabilidade exemplarizadora que…, que podemos estar cavando a súa fosa, de par da nosa!

As colleitas comezan no verán pero multiplícanse no outono. ¡Deus, qué goce é colectar…, se houbo sementeira, se houbo plantío! Pero tamén é traxedia contemplar os campos estériles, estériles como praias…, por causa e por culpa de que, en vez de laboralos, tombámonos neles, á bartola!

No outono da vida todo é beleza, todo pode ser beleza: As flores deixaron de cheirar, pero non se perdeu a súa aroma, que pasou aos froitos, que, ademais de olor, e de calor, teñen sabor; ¡nutren! No outono ata as follas son guapas, póñense guapas precisamente para irse, deixándonos un ambiente cordial, cálido, gratificante.
-.-
Comezando polo sorriso extemporáneo: ¿Por qué sorrimos os galegos / as galegas diante das cámaras cando un periodista / unha periodista, nos pregunta polas circunstancias de calquera tipo de desgraza, sexa propia ou da veciñanza?

Se somos, como algúns din, portadores dun segundo pensamento, dunha retranca conxénita, onde está a ironía do asunto, ou é que a nosa filosofía é tan orixinal que chega ao extremo de rirnos das propias desgrazas? Se alguén entende disto, que mo diga, pero que me diga a verdade pois a min, que presumo de coñecer a miña terra, e coa terra á xente, tanto vista por dentro, desde dentro, como valorada desde a nosa emigración, na que tamén participei, non se me alcanza semellante…, ¿estoicismo?

Pero que non se me diga que o facemos por coquetería, para saír ben na foto. Guerra dixo aquilo, aquela advertencia, de que, “El que se mueva no saldrá en la foto!”; na do seu partido, supoño, pero esta á que me refiro é doutro tipo.

¿Facémolo para evidenciar que, de tan curados que estamos dos espantos, dos sufrimentos e dos avatares, sexan da propia natureza ou da veciñanza, os nosos calos están insensibles aos ademáns, e cos ademáns aos desmadres?

Para mexeriqueiros, nós? Este complexo debémosllo, polo menos en parte, a unha galega, galega de raza pero non de feitos, aquela herdeira dos de Tras do Támara, aquela que fixo, e cumpriu, a promesa de non cambiar de camisa ata que, de tanto cheirala, os mouros lle evacuasen Granada…, así que non debe merecernos crédito, ningún! Por iso mellor non o fagamos, pois a naturalidade é o máis digno que hai: se a cousa é para rirse, riamos; e se procede chorar, fagámolo, porque non hai mellor deterxente que as bagoas para lavar as penas! Cando había carpideiras, para que se contrataban? ¡Obvio: para aforrar as nosas bagoas…, ou por se non nos saían de seu!

Demasiadas preguntas ao respecto para o meu intelecto, e iso que trato de cumprir coa vella fórmula: Seca en por ti as túas bágoas, e non te ateñas ao pano do veciño…, que pode vir infectado…, das súas!
-.-

Das panateneas aos penitenciados
Son amigo do teatro pero inimigo do teatral, fágao quen o faga, calquera que sexa o escenario. O caso é que esa actitude, xunto coa correspondente aptitude, vennos de Adán, tal que daquela cando lle dixo a Deus: “Oínte no xardín, e tiven medo. Ó verme espido, agacheime!”. Non foi por estar lonxe da parra, iso non; foi porque estaba sucio…, e montouse aquela teatrería para despistar…, nada menos que ante Deus!

Así que os ritos teatrais veñen de vello, veñen de sempre! Pero hoxe voume limitar ás procesións, que as temos de tódalas clases imaxinables. Ao meu entender, unha procesión levada como é debido ten dous froitos, dous alcances: Testemuño da nosa fe, e prédica para estimular a dos demais.

Se aquí levo a man no peto é para significar que non vou braceando, que estou ao que estou, concentrado, silente. ¡Xa, pero, a qué estou? Primeiro de nada a mostrarme agradecido polos favores recibidos, entre eles o meirande, o básico, aquilo de adoptarme como fillo, xa desde o Calvario: ¡Muller, aí tes ao teu fillo…, e nel, ao resto da humanidade! Como consecuencia, a obriga inmediata: facer apostolado, compartir cos espectadores a miña felicidade, indicarlles o camiño; ¡iso, o Camiño!

¿Qué unha parte da parroquia se queda estática, lateral, sen incorporarse, e algún, incluso, pensando noutra cousa, sexa nas vacas ou nas mozas, ¡alá el!? O que se ve non se esquece, polo menos facilmente, así que hora chegará na que estas imaxes lle acudan á mente, lembrándolle esa maternidade, esa adopción sacrosanta. Algún día percibirá un milagre, un suceso extrasensorial, e daquela será a súa alma a que se poña en procesión, camiño da Igrexa, camiño da salvación. Algún día lembrará o “Oh, María…!” daquela procesión, e nesa crenza, nesa fe, nesa seguranza, deitarase invocando: “Con Deus me deito, e con Deus quero levantarme; que a Virxe María me cubra co seu manto, nesta cama e sempre!”.

As procesións tamén teñen o seu aquel de penitenciais, pero tampouco é preciso saírse da normalidade, pois teatral sería ir descalzo, de xeonllos, ou encapuchado…, se con iso pretendemos predicar. Coido, teño para min, que os tales o único que realmente predican é que se senten avergoñados dos seus pecados, pero con iso non evitan os dos outros. ¿Nos sería preferible actuar con naturalidade, embalsamar os pés do próximo, como fixo a Magdalena co propio Xesús? O apostolado está na recta conduta, na exemplaridade. ¿Pedir perdón? ¡Si! Pero, restituíndo, e pouco se restitúe se castigamos os nosos xeonllos en lugar da bolsa, poño por caso!

¿Qué nos escondemos na máscara da capucha? ¿E non sería mellor dar a cara, que nos visen en actitude penitencial? ¡Debaixo dunha capucha incluso podemos ir bébedos, con malos pensamentos, ou atentos aos peites daquelas próximas que estean próximas! Imitar á Santa Inquisición o que a min me di é que…, que a botamos en falta, para os demais!
-.-