Se eu che contase (8)

La forja de un rebelde,
de Arturo Barea.
“Le llaman a filas en 1920; y tiene que ir a Marruecos, donde vive la derrota de Annual en 1921…”
-.-
Este caso vén a ser o reverso da mesma moeda, aínda que aquí sería axeitado darlle a volta ao cualificativo: ¡O Rebelde da Forxa!

1958. –E logo, ti, ves a ser un fregués, o fregués predilecto do Cura de Hermunde…, xa que tanto te chufa nesta carta!

-Un pouco ao revés: Esta carta de recomendación pedinlla ao de Hermunde pola potísima razón de que me coñece menos có noso, có de San Martiño de Ferreiros; xa sabe, San Martiño de Pol!

-Eu xa sabía que os de Pol sodes listos, pero, tanto…!

-Máis que listo sonlle ferreiro, e, ¡xa sabe!, o oficio dos ferreiros é mouci-lo ferro, abranda-lo metal. ¡Iso fixen co Cura de Hermunde, que polo visto é amigo seu, pero tamén de meu pai! ¿Virse para África, ás guerras de África, sexa no Marrocos ou aquí en Ifni, coas mans no peto? ¡Abondo levan morto nestas terras, que xa o contaba meu avó, así que os avisados coido que facemos ben se podemos librarnos dos blocaos, dos campos de minas, e de todo iso! O señor Cura, que tamén é previsor, deume dúas cartas; ademais da súa, outra que teño no peto para o Páter Pumariño, capelán de Tiradores, e por tanto o meu xefe; o xefe espiritual, se entende!

¡Carafio con aquel Ferreiro, que moucía ás dúas mans! En vista diso, tan só o recomendei ao meu compadre Pumariño…, xa que tamén trouxera unha carta para el, pois unha dobre recomendación entendín que sería un agravio comparativo cos outros soldadiños, cos que non tiveran máis padriño có das augas bautismais!

Aos poucos días volveu a visitarnos; o que aínda non sei é se o fixo para darnos as grazas polo enchufe logrado, ou…, ou pola boa merenda que lle puxo a miña dona na primeira visita; tratándose dun polense, dun paisano seu…, qué menos!

-¿Así que o Capelán, en vista de que te recomendaba un crego, colleute de sancristán? ¡Pois vaia choio!

-Non tanto, pois ese Pumariño, con tres guerras ao lombo, a de España, a de Rusia, e agora esta de Ifni, está máis curtido cá pel dun castrón, e lévame ao monte, cargando co seu altar portátil…, para misar en primeira liña, cada día nunha cota distinta! ¡Deus, por qué haberá heroes nas guerras? ¡Se deixase de habelos, adeus guerras, pois as guerras non son para os covardes, e estas de África, menos aínda!

-Estasme parecendo algo rebelde, que se o chego a saber, igual non te recomendaba…, ao Coronel, tal que o fixen!

-Pois, xa ve: Soldado recomendado, soldado aproveitado! ¡Tanto queremos aproveitarnos, que se aproveitan de nós! E logo que esta guerra é a cousa máis estúpida que se lles puido ocorrer ao Mohamed V, e con el, ou contra el, a don Hermenegildo!

-¿Ti viches a película Hilda? ¿Qué si? Daquela xa te decatarías que a rapaza máis cachonda dos Estados Unidos, polo menos nesa película, íase con todos. Algo parecido pasou co noso Caudillo, que para levarlle a contraria ao propio don Pelaio, levou os mouros, no 36, a reconquistar Covadonga… ¿Aquilo foi, ou non foi, prostituírse? ¡Diso lle veñen as purgacións actuais, diso precisamente!

-¡Se o sei, non veño!

-¿Qué ías facer, desertar; para que a Garda Civil che aplicase a Lei de Fugas, cun tiro, ou dous, polas costas?

-¡Os de Pol non caemos nesas!

-Si que caedes, pois outro dos meus recomendados é precisamente de Pol, dobremente de Pol, que se trata de Pol de Cirio!

-¡Outro infeliz! Eu é que tiña curiosidade por coñecer África, e díxenme: xa que outra emigración non vou facer, alí, de Ferreiro, o amo! Outros foron máis burros, menos intelectuais, e fóronse para o Brasil, a través de Portugal, segundo lles ía chegando a idade das quintas…!

-¿Si, moitos?

-¡Uns cantos! Meu avó falaba de Servi-lo Rei…, pero agora, que non o temos, qué coño de servizo imos facer!

-¿Ves esta moeda? ¿Pon ou non pon: … por la gracia de Dios? ¡Se Franco é Caudillo “pola graza de Deus”, iso é máis que ser Rei!

-¡Si, o Rei de Espadas! Pero vouno foder, que cando me licencien heime facer republicano…, e axudarei a traer a Terceira!

-Mira, ho, ten paciencia, e vai cumprindo con Deus, coa Patria e co Páter…, que xa lle direi ao Coronel que che dea un permiso…, antes de que acabes estourando coma un campo desas minas que tan mal as están poñendo que ata explotan se as pisa un chacal!

A miña dona aplaudiu a suxestión, doéndose do seu paisano, pero eu quedei coa reserva mental de faltar á miña palabra, aínda que só fose para non ser cómplice dun agravio comparativo. ¡Ferreiro tiña que ser, pero naquela ocasión mouciu en frío!
-.-


Alí Babá e os corenta ladróns,
de El-Gahshigar (supostamente)


“Sobre cada cabalo viña un ladrón, e cada ladrón tiña unha bolsa chea de moedas de ouro, vasos de ouro, colares de ouro, e máis de mil rubís, zafiros, ágatas e perlas. Diante de todos ía o xefe dos ladróns”.
-.-

¡Iso non é nada, que logo parece un conto comparado cos nosos catro mil dos anos Corenta, dita dura, dura dura, e menos aínda cos corenta mil desta pseudo democracia, netos daqueles! Se non me credes, aquí vos presento, aquí vos represento, unha daquelas cartillas do racionamento:

En canto aos actuais non podo aportar probas pois a súa ¿cartilla? adoitan tela en paraísos fiscais, e logo que agora é cousa seria acusar sen probas “fehacientes”; para telas non chega con subirse á figueira, como fixo Alí Babá. Tampouco valen as gravacións non autorizadas…, ¿e cales son as autorizadas? Estes xa non andan a cabalo senón en auto, xeralmente oficial, con chofer e con escolta…, por se os rouban os famentos, quere dicirse, os votantes! Eu coñezo uns cantos…, de velos na tele, pero a miña impotencia só me permite apaga-lo aparello!
-.-

María Moisés,
de Camilo Castelo Branco

Esta é a conclusión que tira Camilo Castelo Branco nas súas “Novelas do Minho”, para dar remate á historia de María Moisés: “… porque o último feitio das novelas é nâo pintar, com o colorido gótico dos românticos, os quadros comoventes que rutilan na alma a faísca do entusiasmo. Agora somente se pintam as gangrenas com as cores roxas das chagas, e com as cores verdes das podridôes modernas. Nos literatos o que predomina é o verde, e nas literaturas é o podre”.
-.-

Xa que de verdes e de podres van os tempos, ¿por qué non contribuír a erradicar a gangrena desta Gallaecia dos nosos pecados descubrindo algunhas porcalladas do pasado XX, que en paz descanse, pero dubido que a mereza, iso, a paz, aínda que admitamos que nos seus, ¡nos nosos!, pecados, foi, está, incluída a penitencia.

Supoño que o Capitán de Maxide non morrería sen confesión pois miúdo era aquel Párroco de Montecubeiro, don Benito, do que dicían que tiña imáns no confesionario coa xente que se lle achegaba, e non só por Pascua! A última vez que vin ao Capitán foi precisamente na súa taberna, cando este rapaciño, daquela con 18 anos recén cumpridos, foi agasallado por uns cantos rapaces da miña contorna; o que aínda non teño claro é se aquel viño da celebración foi para felicitarme polo meu ascenso a soldado raso, ¡por tres anos de nada, que se pasan nun tris!, para o Batallón de Infantería do Ministerio do Ejército, ou se, polo contrario, aquel viño con roscas tiña de intención felicitarse eles, eles mesmos, contando con que, despois da “mili”, atoparía, atoparíanme, un emprego, nos madriles, co cal terían un competidor menos na súa esculca das mozas do país. ¡A condición humana, que tarda en lavarse, aínda de metidos no río da vida, que non todos son, ou somos, Moisés!

O Capitán, -un Capitán de Infantería salvado das balas na noite do Annual, ano 1921, seguramente por atoparse durmido, e os mouros dérono por morto, por “baleado”-, xa non levaba as tres rutilantes estrelas pois o seu uniforme “de campaña” pasara a ser un gardapó con estrelas de…, cera! ¡Cera das velas, mal manexadas por culpa dos seus estremecementos alcohólicos! Ademais dos seus méritos persoais, ¿…?, tiña a grandeza de servir un viño boísimo, ¡sen auga da fonte de Maxide!, que adoitaba ir en persoa a escollelo, ao Ribeiro, tódolos anos; os bocois traíallos o mesmo camión que o levara, o do seu amigo Bonifacio de Castroverde.

Cando celebrei, ou me celebraron, aquela despedida, o Capitán de Maxide, aínda que seguían chamándolle así, xa estaba degradado, ou máis exactamente, auto degradado. Tamén contaban que de África non se veu coas mans baleiras, pois aló apañou, e trouxo, seica, un gálico, tan grande e tan picudo coma as montañas do Atlas.

Fose por culpa del, ou da señora Emilia, fermosa muller, tan fermosa, e tan…, cachonda, como excelente cociñeira… O viño, boísimo; a cociña, para o que daquela se sabía, se sabía e se podía, excelente, inigualable, pero…! O “pero” estaba en que non lograban familia! ¿Por culpa do mal francés, chamado “gálico” en África? ¡Chi lo sa?¡Quem sabe? Who knows? Qui sait? Wer weiss? ¡Non o sabía ninguén, nin de cerca nin de lonxe; só me faltou preguntarlles aos mouros, pero non quixen descubrirlles que aquel Capitán que deran por morto seguía vivo!

A señora Emilia develutríase, así que, a falta de fillos, levaron para o seu Maxide unha sobriña dela, pero a suposta herdeira, nada menos guapa que súa tía, chamoulle a atención a un arxentino retornado, e…, ¡cambiou aquela posibilidade dunha herdanza remota pola seguridade indiana! Houbo voda, e xa cos papeis en regra, feita unha consorte…, ¡á Coruña, para colle-lo barco do Río de la Plata!

Novo develutramento da señora Emilia, así que o seu Capitán, ¡agora só Capitan dela!, para non vela sufrir propúxolle certas manobras:

-Miña Fatima, -que sempre lle chamaba así, ao parecer porque estoutro nome lle avivaba lembranzas traídas de Marrocos, e xa non tivesen que ver co seu gálico!-, aló en África os homes, maiormente cando non logran familia coa primeira, e precisamente coa anuencia desta, da primeira, que nin celosas se poñen, inténtano cunha segunda, e con outra, e con outra…, coas que se precisen para que a tribo non vaia a menos! No noso caso, se non che parece mal…, pois habendo fillos meus, ti faste á idea de que tamén son teus, e no seu día facémolos herdeiros!

Emilia chorou a soas, pero por diante deulle o práceme ao seu Capitán:

-¡O que mandes, Xefe, xa que mandar é o teu, primeiro no cuartel, e agora na casa, pero…, hai un pero! O Cura da parroquia, e iso que din que durme coa Ama, mais para os outros…, iso do teu harén…, sen cambiar de relixión non sei se cho consentirá!

-¿Cambiar de relixión…? ¡Diso nada, que eu prefiro a Coresma ao Ramadán, pois para o Ramadán non venden bulas! Pero teño unha solución, desas que chaman eclécticas. Como somos ricos, entre a propiedade, a taberna, e o meu negocio de mandar para Madrid, tódolos anos, catro camións de xamóns curados ao fume, vou facer obras de caridade!

-Minguiños, as obras de caridade están ben para o Ceo, pero os fillos non veñen con obras de caridade, e iso que se di que traen un pan debaixo do brazo!

-¡Coas miñas, si! Cando saibamos dunha parella que queiran casar, e non teñan posibles, heilles propoñer que lles facemos a voda, aquí na taberna, con corenta ou cincuenta invitados, e de paso regalámoslles unha vaca de cría, para que boten en facenda. Con esta tentación vanme aceptar un cambio de parellas: os rapaces pasarán aquí a lúa de mel; o mozo contigo, na túa cama; e eu coa moza, na de invitados!

-¡Xesús, Xesús; arre demo! ¡Mingos, fai o sinal da cruz, que estás caendo nunha tentación!

-Tranquila, muller, que isto é relixioso, pois a prima noctis tamén a cobraban os frades de Montecubeiro, que me ten dito meu avó: ¡Ou “prima noctis”, ou non lles aforaban terras! Deste xeito, coa miña fórmula, eu, que estou práctico, evítolles aos rapaces eses esforzos iniciais; e ti, ao mozo, ensínaslle o que de min tes apreso. ¡Imos gañar todos, e ata pode ser que con outras logre fillos, que os faremos afillados ao bautizalos!

Así de argumentada a proposta, Emilia aceptou, e dez ou doce parellas miserentas da bisbarra, tamén, pero o problema estivo en que a propiedade foilles a menos, rapidamente, e menos mal que aquel Capitán estaba máis esperto para os negocios do que o fora no desastre de Annual: Encargou, para a súa romana dos xamóns un pirlo máis pesado có normal, máis pesado có cuñado polo Fiel Contraste de Lugo, que o levaba sempre no peto interior do seu gardapó. Cando nas casas visitadas aínda non tiñan os xamóns recortados, Capitán aplicaba o pirlo máis pesado, co cal reducía o brazo de panca, e os xamóns de dez quilos pasaban por seis, co que case se lle duplicaban as ganancias ao xamoneiro. Nisto que o diabro, que sempre foi un traidor para os seus amigos, arranxounas para que o Hilario de Suegos, unha noite na que se lle fixo tarde ao señor Capitán, quedándose a durmir na casa do seu amigo, para que non lle estorbase cambiou de percha o gardapó do xamoneiro…, descubrindo a pesa falsa! Hilario, un home honrado a carta cabal, enfadouse moitísimo, e ao día seguinte, cando se levantou Mingos…, atopouse con que o seu anfitrión xa lle tiña a besta aparellada, e na porta:

-¡Vaite de aquí ao inferno, directamente, pois na miña casa non teñen sitio os tramposos!

A cousa sóubose, e de paso acabáronse as “prima noctis” do señor Capitán. O que non se soubo, ¡de momento!, e se lle perdoou o Cura. ¡Preguntareino Arriba, cando suba eu, pero como alí non hai Internet, que eu saiba, se queredes coñecer o remate deste conto tamén teredes que agardar a que San Pedro vos dea o voso “¡Pase!”.
.../...