Acompañeime estes últimos días da lectura de Segredos de Bretaña, a novela coa que o recoñecido narrador e xornalista Carlos G. Reigosa volve á actualidade literaria e suma un novo elo á súa xa longa cadea de
obras publicadas, nas que se contan por igual relatos, investigación, reportaxes, poesías e mesmo libros de conversas, sempre editados por Xerais, a súa casa dende hai máis de trinta anos.
Segredos de Bretaña é unha novela múltiple, que participa tanto da investigación paradetectivesca coma da narrativa psicosocial, evidenciando unha forte pegada do metaliterario na lúcida reflexión que achega a propósito das categorías do real/ficcional, a súa dialóxica relación e a complexa superposición de esferas que entre elas se produce, ata o punto de que por veces o relato beirea a nivola e fai exclamar ao narrador protagonista sentenzas tan rotundas como que nada hai tan fantástico como que un personaxe da propia obra acuda en auxilio do seu autor e o libere.
En esencia, a trama do libro preséntanos un escritor que, logo de rematar unha novela que o deixa extenuado, decide tomarse un descanso nunha idílica vila norluguesa chamada Bretaña que descobre por casualidade. Pero o que lle parece de primeiras unha sorte de bucólico retiro, pronto virará nun espazo cheo de soterrados misterios, de episodios dun pasado témero que ficaron sepultados baixo a néboa dun esquecemento inducido e intereseiro. Son as sombras, os segredos de Bretaña que anuncia o título, fías dunha intensa intriga que atrapará ao escritor viaxeiro, quen non poderá deixar de investigar ata desvelar a verdade dese pasado esquecido.
Polo medio van cruzándose una rea de personaxes fascinantes, exemplares únicos, nos que acrisola o ser profundo da nosa paisanaxe, que tanto se verte en vellos lobos de mar curtidos en mil océanos como nos presenta terribles caciques capaces das maiores iniquidades, sen esquecer heroicos emigrantes, a pequena caste ilustrada e vilega de boticarios e demais e, por riba de todos eles, a figura dun vello falanxista, un perdedor que non quere perder, un home que se sente traizoado e abandonado pola vida e pola Historia e que é, con certeza, o grande acerto desta novela, que ten nel un dos personaxes mellor construídos e máis poderosos de toda a narrativa do autor.
Imantará ao lector o choque de mundos que se produce entre a lóxica do escritor madrileño, alleo ao particular mundo britoniense e a súa idiosincrasia, e o territorio ao que chega, inzado de vellas tradicións e inercias mentais nas que o Ultramundo é unha realidade paralela e presenzas como as do Urco e a Santa Compaña cumpren un papel esencial na vida dos parroquianos, o que mal se avén coa mente empírica do protagonista, quen, porén, aprenderá aos poucos a suspender o xuízo sobre aquilo que non é capaz de explicar.
Mais Segredos de Bretaña deixa escintilar aínda outras xemas ocultas, como a inserción dunha memorable Mesa Redonda da Bretaña do Sur, poboada de mistéricos personaxes que sosteñen unha sorte de revival do inter pares artúrico, polo que agora desfilan simbólicos trasuntos do Rei Artur, Lanzarote, Merlín, Xenebra, Galbán, Mailoc, mais tamén de Breogán, Ith, Mil, Lug, Santo André, Rei Cintolo, Xelmírez, Prisciliano, Mestre Mateo ou Pardo de Cela, próceres míticos da nosa identidade que aquí comparecen a modo de consello de sabios dunha fisterra habitada por unha xente que parecía demorarse na Historia, como se todos os séculos se sumaran para fraguar unha especie de contemporaneidade, como se un tempo pretérito se detivese a esperar a suma doutros tempos igualmente pasados para formar un presente inmóbil. E é aquí onde a escrita de Reigosa conecta, directamente, coa do seu paisano Cunqueiro, citado na novela pola seu recreación merliniana, pois Segredos de Bretaña ten non pouco dese realismo máxico cunqueiriano cribado polo thriller e a crónica periodística ao Truman Capote, autor que, por certo, tamén figura amentado, igual que o seu A sangue frío, dalgunha maneira tamén próximo a estas páxinas.
Intriga, realidade profunda e enraizamento telúrico orlan esta novela de Carlos G. Reigosa, unha das súas mellores pezas, que o confirma como un autor que segue en plena madurez creativa.
