No segundo domingo da Pascua, que este ano cadrou no pasado tres de
abril, sempre se le na misa o evanxeo que, en resume, nos conta o episodio do apóstolo Santo Tomás, ou Santo Tomé, aquel que non lles creu ós seus compañeiros que viran ó Señor resucitado e quixo comprobalo por si mesmo véndoo, examinando, experimentando, apalpando, metendo o dedo
Ben é certo que lle debemos facer xustiza, porque non todo rematou na súa desconfianza, senón que acabou con aquel humildoso e dalgún xeito contrito: "Meu Señor e meu Deus". Esa exclamación non foi froito só de ver e apalpar, que as cousas máis transcendentais van máis aló do externo que se pode percibir polos sentidos corporais.
Xesús, o Cristo, recriminoulle con agarimo a súa incredulidade e sacou unha conclusión, á miña maneira de ver e entender, moi válida pra daquela e mais pra hoxe: Criches porque viches. Ditosos os que cren sen teren visto.
Ben sei que a recomendación de crer sen ver préstase moito a que che metan gato por lebre e pode conducir a un certo grao de pampallonismo moi prezado polos que entenden a autoridade como simplemente mandar, tanto no campo civil coma no relixioso, sen máis argumentos có da autoridade, baixo pretexto de que temos o deber de obedecer cegamente, porque a voz do superior é sempre a voz de Deus, ou do emperador, ou faraón, ou secretario xeral do partido, convertidos en deusiños. Por iso, algo, algo hai que velarse e non perder de todo a memoria máis ou menos histórica.
No outro extremo está ese dito tan estendido: Eu coma Santo Tomás. Se non vexo non creo. Pois vas apañando, amigo ou amiga! Mal te vexo.
Santo Tomás veu a ser un referente do home e muller racionalista, excéptico e moderno. Quizabes referente tamén daquel director de escavacións arqueolóxicas en Atacocha, (en castelán, Atapuerca), que cando lle preguntaron se era crente respondeu moi resolto: Naturalmente que no. Yo soy un intelectual! Vale, chaval, ti chegarás lonxe! En cambio Albert Einstein cando dixo: A ciencia sen relixión e coxa, e a relixión sen ciencia é cega estaba borracho, ou, se cadra, Einstein non era un intelectual. Si, probablemente fose un gran ignorante cunha lixeira capiña de verniz.
Sen fe non se pode vivir. Poderase vivir sen fe relixiosa. Aínda que pola miña experiencia, tamén axuda a vivir; pero se tomamos a fe nun sentido máis amplo, non se pode vivir sen ela; porque, se tivésemos que comprobalo todo, eu tería que volver a nacer e facelo cos ollos abertos pra saber certo que son fillo de miña nai. Dixéronmo persoas de confianza, ela deume moitísimo agarimo, pero, se me vin nacer a min mesmo, xa non me lembro, porque tiña tanto a que atender naquel momento que se me pasou ese detalliño. Así que non podo estar tan seguro como me esixiría o intelectual de Atacocha. Agora inventouse iso do ADN, pra resolver estas dúbidas, pero quen me acredita que non se confunden nas probas ou nos resultados?
Se teño que comprobalo todo, tería que ser analista químico pra comprobar os alimentos, mecánico especializado pra revisar o autobús ou o avión ou o tren ou facerlle eu mesmo a ITV ó turismo no que vou viaxar. Como podo crer, fiarme, do que me din se non o comprobei empiricamente? Dise así?
Chegado a este punto, prefiro non ser coma Santo Tomás. Prefiro equivocarme algunha vez por confiar ca atinar sempre por desconfiar. Vivo máis feliz confiando.
É certo que por confiar timáronme máis dunha vez algúns cartiño, pero vivo mellor sen eses cartos e con confianza ca cos cartos e sen confianza.
Máis ca eses timos doeume que unha vez, aló polo 1986, un avogado do estado de Lugo, con apelido de peixe regular, estivo a piques de matarme ese principio da confianza e ata me ameazou con emprender las acciones legales a que hubiese lugar por dicilo en voz alta. Se vive, aínda está a tempo de emprender as accións que matinaba, porque acabo de volver a dicilo e agora supoño que tanto el coma min temos máis tempo pra pasear durante dez anos ou máis polos xulgados. No é, señor Sardina?
En resume: San Tomasiño querido, creo que te comprendo pero non comparto a túa actitude. Hai que facer algo de caso ós demais, home, e non andar tanto por fóra separado da comunidade.
Por fin chegamos ó do novo Bispo. Fixen sufrir a algún agardando, eh?
Esta actitude miña a favor de confiar lévame a non estar agardando a que pasen 100 días, ou un ano, de exercicio do episcopado do novo Bispo designando prá Diocese que me enxendrou á fe, a de Mondoñedo-Ferrol. Confío en que vai ser un bo Pastor e non un furibundo Inspector, como ten habido algún, aínda que teña que inspeccionar tamén no cumprimento da súa misión.
Perdoareille, pero de mala gana, que ó ser designado non sexa xa galego en exercicio activo e militante. Parece, como xa dixen máis veces, que a empresa en Galicia non debe ir moi ben, se non hai sacerdotes que vallan pra subir no escalafón ata o episcopado. Tamén é certo que, visto o visto, prefiro algún galego de adopción mellor ca algún galego por nacencia, pero desleigado, iso tamén entre bispos. Como lle aconsellara a D. Manuel Sánchez Monge: Sen renunciar á súa primeira nai, déixese adoptar e querer por esta segunda. Don Manuel fíxome caso, cousa que lle agradezo. En cambio, coñecín a algúns outros que non había nada que aconsellarlles, porque sempre ían dez quilómetros por diante, eran coma a pólvora, e así se foron quedando sós, ou dialogando soamente consigo mesmos. Axudaríame a medrar moito na miña autoestima se tamén me fai caso, noso novo Sr. Bispo, e creo que a vostede non lle fará mal.
Refírome e este aspecto do galego, non polas ideas nacionalistas que algúns estatalistas nos atribúen moi á lixeira ós que pensamos así; senón por aquilo de ter adiantado no de: Coñecer a voz das ovellas e de que elas coñezan a voz do pastor. Detrás da voz, da fala propia, do idioma de cada lugar hai toda unha maneira der ser e uns condicionantes, unha idiosincrasia, que fixeron nacer os distintos idiomas cando aínda non vivíamos na aldea global, nin Son Goku falaba en galego disecado.
O espírito misioneiro dos claretianos, congregación á que pertence Don Luís Angel, e a súa traxectoria ampla, variada e próxima ós marxinados, así como o seu saúdo á Diocese e o son das entrevistas na radio dan motivos pra pensar que non ha tardar en ser ese: Pastor que ule a ovella, como recomenda o Papa Francisco.
Tomás non creu ós seus compañeiros. Eu créolle, e teño moito por que, a outro Bispo amigo que me dixo: Luís Ángel es cercano, sencillo, inteligente y con dotes de gobierno.
E pra non equivocarme e atinar ben no que creo sen aínda ter visto, ofrézolleme e invito a ofrecérselle ós diocesáns crentes e ata ós non crentes á hora de poñer mans a obras de facer ben, curas en primeiro lugar, a axudarlle no que saibamos e poidamos sen esperar os cen días, e de paso pídolle a el que se deixe axudar.
Eu concretamente ofrézolleme pra deixar estas parroquias pequenas e rurais nas que levo uns 43 anos e nas que agora estou relegado á condición de fregués de Javier Rodríguez Couce, o noso cura ó que xa lle van querendo os parroquianos máis ca min, e a aceptarlle unha gran parroquia de cidade. Méritos non é que teña moitos, pero xa ve como me apuro a darlle xabón e a escribir ben de vostede, D. Luís, e ademais, como agora case non podo falar, debido á larinxectomía que me practicaron hai dous anos e medio, a xente parece que ten menos reparo en confesarse comigo ca con outros. Os galegos sómoslle así.
Que sexa benvido no nome do Señor e do Papa Francisco, Don Luís, aínda que onde se cociñase o asunto fose nos fogóns hiperarcanos da Nunciatura. Supoño, que, como levan esas cousas tan en calado, non estou seguro. E, podendo ser, veña con bo humor; porque, mire, fanlle maior servizo ó Evanxeo algúns humoristas ca a algúns predicadores, teólogos e canonistas; xa que os humoristas acostuman a falar da morte con cara de risa e moitos desoutros falan, (falamos) da VIDA con cara de loito.
Desde ese sentido do humor que derrete dogmatismos fundamentalistas e relativiza moitas cousas, ata a mesma morte, pídolle por favor, Don Luís Ángel, que non interprete as miñas palabras como as dun cura vello que lle quere marcar camiños a un Bispo novo; senón como as dun cura coxo e achacoso que quere que un Bispo amigo e máis novo, ilusionado cunha nova evanxelización, lle axude a recorrer o pouco camiño que lle poida quedar ata a meta.
Se Xesús non tivese sentido do humor, ben seguro que non lle respondería a Tomás coa serenidade pausada que lle respondeu, sen facer un drama de algo moi humano. Ai, e outra cousa! Paréceme a min que ter as portas pechadas por medo como facían os once discípulos cando o de Tomás, non é bo; porque con elas pechadas non pode entrar ninguén e, en contra do que se pensa, de que tampouco sae ninguén, algúns foxen polas ventás. O medo nunca foi nin será bo conselleiro.
