O pasado 27 de xaneiro cumpriuse o 78 cabodano do fusilamento no castelo de San Felipe, logo dunha parodia de xuízo, de Amada García
xunto a sete condenados máis. Quedaban trinta meses para rematar a guerra pero a represión na retagarda tomaba categoría de máxima crueldade, prolongándose meirande moito tempo. O caso de Amadita converteuse no paradigma da brutal represión que exerceron sobre a poboación civil as forzas sublevadas, chamando a atención polas especiais circunstancias que o rodearon. Detéñena estando embarazada, da prisión é trasladada ao hospital de Caridade onde da a luz un neno e tres meses máis tarde a levan ao Castelo de San Felipe para pasala polas armas nos albores do día 27 de xaneiro de 1938 xunto a catro compañeiros de Mugardos, dous de Ares e un de Cabanas.
Como o seu caso foi moi comentado, axiña comezaron todo tipo de conxecturas sobre as causas que motivaron a súa condena, e a que máis arraigou na xente foi a do bordado dunha bandeira do Partido Comunista, feito que a comparaba con Mariana Pineda, a mártir granadina que foi axustizada no garrote vil por defender a causa liberal en loita contra o absolutismo do nefasto Fernando Vll en 1831 e que tamén bordara unha bandeira. Curiosamente ambas as dúas morreron coa mesma idade. De aí que a Amada García a equipararan coa granadina, dicindo que era a nosa Mariana Pineda. Pero a verdade é que Amada García, malia dicilo a vox populi, nunca bordou esa bandeira. A causa da súa condena foi ser unha pacífica activista a prol do seu ideario político que se opuña a un nacional catolicismo fondamente enraizado en certos sectores da sociedade mugardesa que defendía o golpe de estado contra o goberno lexítimo da República. Amada García foi o perfecto chibo expiatorio.
Eu hai tempo accedín ao sumario da súa causa e fixen un pequeno traballo divulgativo sobre esta muller, da que tanto lle escoitei falar a miña nai, na revista Ferrol Análisis que edita o Club de Prensa de Ferrol. Pero o meu amigo Bernardo Maiz, doutor en historia contemporánea, está ultimando un traballo que vai ser editado nun libro sobre a vida e obra de Amada García, un libro que imaxino clave para afondar no coñecemento das causas que levaron a esta muller de 27 anos diante dun pelotón de fusilamento nese castelo que estou vendo agora namentres isto escribo, onde tantas vidas trucáronse pola intolerancia e a forza da sen razón.
Amada García converteuse nunha icona, na xenuína representación de todas as vítimas de Ferrol e bisbarra porque foron tremendas as circunstancias que a levaron a aquel final, pero non podemos esquecer aos sete compañeiros que morreron con ela naquela mañanciña fría do mes de xaneiro: Antonio Eytor, José Mª Montero, Ángel Roldós, Juan José Teijeiro, Jaime González, Ramón Rodriguez e Germán López. Todos deixaban tamén familia e fillos, todos unha vida e unha historia detrás.
Federico García Lorca converteuse na imaxe das vítimas da represión a nivel do estado. O seu asasinato no barranco de Viznar nas proximidades da súa Granada segue a ser unha referencia da barbarie e a intolerancia. Alí, no lugar da súa inmolación vin unha placa que rezaba: Lorca fueron todos, todos con nome a apelidos, todos vítimas da máis abxecta atrocidade.
Pois tamén aquí: Amada García foron todos, e do mesmo xeito que pasados 78 anos non a esquecemos, tampouco esqueceremos ao resto dos que denantes, con, e despois dela caeron inxustamente. Honra para todos eles!
