Aquel verán en Lugo (2)

Un VERÁN a GUSTO,
digo,
de AUGUSTO.
Augas mornas,
augustas, lucenses,
lavádeme o entendemento
para que poda entende-los tempos,
todo en presente,
neste Lugo eterno.
Para romanear..., ¡Lugo! ¡Afellas que si! Aló abaixo, polo mapa abaixo, están a esplendorosa Itálica, unha Mérida dramática, un Évora rutilante, aquela Bílbilis do Magreb africano, xa esquecida... Todas monumentais, ciclópeas, dignas da civilización que as fixo. Da mellor pedra de cada país, ¡pero…!, nos circundos respectivos xa non quedan canteiros daqueles, que se pasaron ao ladrillo, e do ladrillo ao formigón, mentres que por aquí, neste Lugo inmortal, si que os hai, si que quedan. ¡Cantidade! Mesturámonos un pouco, cousa dun terzo, cos suevos; e tamén algo cos bretóns, pero, aínda así...!

¿Onde están aqueles fillos da loba? (Da loba capitolina, por suposto) ¡Onde vai ser: Nos Costumes, no Dereito, na nosa Auctoritas (Autoridade ou sabedoría socialmente recoñecida). En definitiva, no pragmatismo desta xente, da actual, nós mesmos! Estes do nabo de Lugo somos tan pragmáticos, tanto, que só cremos nas herdanzas, no pretérito e nas cousas palpables, tal que as polpas das indíxenas! ¡Igual que facían nosos avós; igual, igualiño cós romanos!

Para demostralo, creádesme ou non, vou narrar algo inenarrable, pero certo; algo que me pasou/que nos pasou, onte mesmo, nesta fermosa Cidade, tan recatada que é que cingue o seu van cunha muralla de misterios. ¡De tan bela, non podía ser menos! Outros din vella, ou vedra, ou vétera, ou vetusta, pero a min non me parece tal xa que dous milenios pásanse nun soño, ¡maiormente se o sono é profundo! Vou ter ocasión de demostralo se consigo trenzar este relato, esta historia íntima, persoal. Por ende, se é persoal, daquela é certa, que non me vou enganar a min mesmo! Trátase dun relato íntimo, ou, se tal se prefire, intimista. case unhas memorias, ¡con tantas ou máis verdades que moitas delas! Por algo me apresurei a ordenalas, pasándoas ao ordenador..., ¡para que non se me esquecesen os detalles!

Se vos prace escoitarme, botádelle paciencia que alá vou, que tal fago cos sermóns do meu próximo, ou non tan próximo! Pero, se non me credes, peor para vosoutros. ¡Lembrade que non hai xente máis feliz cós crédulos!

A culpa, -nesta ocasión, que eu, pola miña parte, nada puxen de volitivo-, foi dos meus lugueses, fifty-fifty lucenses e lugueses, ¡dúas cousas diferentes!, nesa teima que teñen, uns e outros, por invadi-las praias coruñesas, maiormente desde que entra o verán. ¿Que se lles perderá nestes desertos areosos, foráneos, tendo, como teñen, a sombra vizosa de cen mil carballeiras? E logo que tamén dispoñen de praias propias, de seu. Máis ben cántabras, iso si. Algo batidas, e por tanto, máis belas, máis escumosas. ¡Máis iodadas, máis verdes e máis emotivas! Á parte das fluviais, por suposto, que desas teñen/temos, un millón! Nas nosas carballeiras, ademais das corzas melancólicas, encantadas, encantadoras, aínda quedan druídas. E tamén hai meigas...; ¡diso, cantidade! Pero eu enténdome mellor coas xanas, que sempre están rutilantes, primorosamente peiteadas, e logo que son tan guapas e tan simpáticas que da xenio falar con elas. O malo é cando lles dá por rirse, que daquela acode a xente que anda cerca, pero elas, celosas que son, foxen das nosas mulleres; coma lóstregos! Toda esta poboación, tan exótica, que non abunda noutros lugares, responde cando se lles ufa, mentres que nas praias fisterráns, desde que deron en vir as suecas, e non precisamente en zuecas, as nosas sereas, máis recatadas cá elas, desprázanse, córrense cara ao norte para deixárlle-lo sitio ás suecas. ¿Daquela, por qué cambiamos os ollos polo rabo? Eu non o sei, pero si sei que temos un refrán que di que a vaca do veciño dá máis leite cá miña. ¡Se perdura ese refrán é que segue a enfermidade!

Vén isto a conto de que un día, un bo día, aínda que sería máis exacto dicir que era un día bo, agarrei tal cabreo ao non poder aparca-lo meu auto na praia que daquela mesmo díxenlle á miña muller, ao meu sol, ¡o único sol permanente, que sempre o tiven cabe de min, día por noite, e non esoutro, ese andacamiños do firmamento, que non lle pasa por vez se non aluma nos cinco continentes, acotío!


-Amor, fíxate nesas matrículas, que boa parte delas son de lujo, quero dicir, de Lugo! Contempla e retrata este espectáculo con eses ollazos que Deus che deu, que miúdo desembarco: ¡Invadiunos a propia parentela, e precisamente nesta alba de gloria! ¡Tan cedo saíron, que nin esperaron a que se levantasen as brétemas miñotas!

Daquela a miña rapaza, que é bastante pragmática, ¡tamén naceu en Lugo!, fixo este comentario:

-¡Estáballes ben que lles devolvésemos a visita...! ¡Lei do Talión, marido! Dese xeito cambiámoslles esta praia cheirenta, saturada de autos e de sobacos, pola frescura, pola fragrancia e polo espazo do seu Miño..., que tamén é noso! ¡Ao abxurar da súa herdanza, deshérdanse a si mesmos! ¿Será certo iso de que existe o auto odio? Querido Gatte, ¿como era aquilo de que a vaca do veciño...?

Nin dubidei na resposta, pois a min, -confésoo-, iso da violencia de xénero non me vai:

-¡Sabes que tes razón! ¡Por min, adiante! –Tanto me gustou aquela idea, naquel intre de incomodidade, que non vacilei na subseguinte submisión; ¡e logo que a vinganza é un pracer dos deuses!

-¿Que teño razón...? ¡Coma sempre! ¿Agora te decatas...? O grave do caso é que non temos roupa axeitada, e para volver á casa, con este atasco, dúas horas que perdemos!

-Muller, neste caso, con esta calixe..., calquera cousa! Un paxelo dunha cuarta, que outras se tapan con menos! Ademais, mércala en Lugo, tan pronto cheguemos, que así estreas...!

O de “estrear”, ¡xa o intuía eu!, encantouna. En vista de como se lle aledou a vista, proseguín:

-Deste xeito non volvemos a esta praia en quince días, e para daquela, alternamos, ás quendas, cos parentes. Xa verás cómo nos vingamos dos morgados; estes paisanos, estes parentes, que se cren donos de Galicia porque se quedaron agochados na casa matriz: ¡tres terzos, coas praias incluídas! Logo parecen fillos daqueles romanos, que todos eran patricios, imperiais; máis “imperiosos” có cabalo daquel Gil, aquel señor de Marbella...! ¡Augustos que son!

Naquel pragmatismo seu, inveterado, cultivado, veulle un trasacordo, ¡o normal, xa que se formara na Normal de Lugo!, e daquela retrucoume, coma sempre, chanceira:

-Así e todo non sei se levará xeito: Irnos de súpeto, sen preparativos, sen dicírllelo aos fillos...! E por outra parte, ¿que podemos facer, nosoutros, ámbolos dous, inactivos, alí por Lugo, quince días dándolle voltas á muralla, tal que poñéndolle unha faixa..., se os señoritos están fóra, coma quen di, extraviados? ¿Con quen falaremos; acaso cos plebeos, para que nos digan de qué prazo está cada unha das súas setenta vacas...? En canto aos patricios, xa os ves, que aquí témo-la mostra: ¡todos en braga!

-¿En Lugo..., nós...? Muller, en Lugo faise de todo, que xa sabes que se caracterizan por ser de lujo, y no lo niejan, séxase, multiusos! En canto aos nosos rapaces, cada un no seu piso, licenciados e ben colocados que están, boa dúbida teñen, así que, ¡con telefonarlles de cando en vez...! ¿Ou é que non os consideras destetados..., a estas alturas?

A miña Gattin, (a miña "dona", pero en xermano; téñase en conta que eu son Gómez, e por tanto, descendo dun suevo, dun tal Goma), sempre segura do que di:

-En todo caso estaremos facendo o contrario do que se supón que lles cómpre facer a dous xubilados...

-¡Iso é certo; e práceme que nos parezamos a nós mesmos! Mira cómo é a cousa, que os nosos paisanos levan conquistado, ou abarcado, medio mundo, e mentres, teñen a monte as propias leiras, a tal punto, que algún deles xa esqueceu onde estaban os marcos.

-Dos marcos non saberán, pero o que é destas praias de moda..., xa ves!

Seguinlle a corrente:

-Dígoche que Lugo está sen tomar, ¡aínda!, que por alí non pasou a guerra, que ben sabes que empezou aló por Grandas, e tamén na Pontenova... ¡Sen tomar e sen dominar, pois nin aquel Al Mansur ousou penetralos..., que non se deixaron! ¡Refírome á muralla..., non penses mal! Por outra parte, nin saben os encantos que teñen, maiormente no rural, nese rural que tanto desprezan! Bótanse a conquista-lo mundo, circúndano, emigran... ¡Emigramos! Algúns ata aprenderon, ou aprendemos, a declinar alemán, co antipático que é, e mentres, esquecen, ou esquecemos, o galego... ¿Non será un crime de Lesa Patria? Co desdén que temos para o noso, a min non me sorprendería ler no El Progreso, o día menos pensado, o anuncio dunha OPA hostil, presentada no Internacional da Haya polos suízos..., habida conta do delito de malversación de recursos que estamos cometendo, e co necesitado que está o mundo de recrea-la vista...!

-¡Xa saíu o economista...! Pero nós, nin gozamos nin vendemos, así que perden o tempo; o tempo e mailas divisas!

-Forzarannos a vender, polas leis do Dereito Internacional; e para daquela prepárate a pagárlle-la entrada..., ¡tal que se queres volver ao Pedregal da Irimia!

-¡Que esaxerado! ¡Paréceste ao malvado Caravel...!

-¡O que eu che diga! Algún día lamentaremos, tal que lle pasou a Melibeo, ter abandonadas as súas campiñas... ¡Si, muller, lémbrate de Virxilio; aquilo de, Dúlcia linquimus arva…! (Abandonamos as doces campiñas...)

-Deixa eses latixos para cando cheguemos a Lugo..., se é que seguen sendo tan romanos como tiñan de costume! Vai pensando en distraerme para que non me entre unha depre nesas soidades ás que me conduces..., por un simple capricho!

-Querida Gattin, en Lugo, de entrada, romaneamos; como dúas pantasmas, coma se fósemos Xulio e Cleopatra...; ¡pero non me vales para ese papel, que tes o nariz cativo, case chata!

-¡Ou como Pelúdez e maila súa Filomena..., que a eses igual nos parecemos!

-Eses que dis non soben a Lugo ata o San Froilán, que primeiro fan a malla, e recollen as patacas... ¿Non che gustaría máis o rol de Cleopatra..., co seu César de bruzos, abarcándoa, mimándoa?

-En primeiras nupcias, si; pero, e despois diso...?

Só había que escoitala dous minutos para decatarse de que a infelicidade do galego está no noso trasacordo, nese motor asincrónico, nese perfeccionismo crónico que vimos padecendo.

-¡Miña sueva, miña Gattin; muller de pouca fe! Despois diso, de metidos en ambiente, voamos! ¿Apetéceche face-lo niño, tal que nun carballo, que tamén o fan as pegas, que de tan alto que voan, algunha Urraca incluso chegou a ser raíña..., e precisamente de Lugo!

-Déixate de voos, que nos chegaron aqueles de África; ou queres acabar de accionista de Iberia?

-Tamén podemos sentarnos nunha tasca, eu coa Guía do Trotamundos na man, que así tómannos por turistas... Lémbrate do que me pasou con aquel Garda, diante da propia Consistorial, que me dixo que non multaba o meu De Soto, IF-420, ¡porque o señor Alcalde lles dera instrucións de favorece-lo turismo, e sendo un filipino, chegado das Illas...!

-¡All right! Entón fálame noutro idioma, que daquela ben metiches o couce dándolle as grazas ao Municipal..., en galego!

-Se se repetise o caso, tería a mesma saída: ¡Que meu avó era de Castroverde, e que mentres miña avoa lle ensinaba tagalo, el predicaba en galego..., nas Filipinas! ¿Non fixo algo así o teu parente Sanxurxo..., que por iso chegou a mártir, por falarlles en galego, e non en tagalo?

Como vedes, a miña dona, ¡a pesares diso!, asentiu, aceptou; así que, ¡falado e feito! ¿Non se di que na variedade está o gusto? Neste caso, variando de plans, o seu gusto foi o meu pracer, o pracer de facela feliz!
.../...