A fe e o amor dos sinxelos

O evanxeo, en canto boa nova, en canto alegre noticia, é unha verdadeira escola de formación humana. O grande, o marabilloso desta boa nova é que, tratándose de algo de hai tantos séculos, poida seguir sendo actual, fecundo e innovador en tempos tan distantes coma os que estamos a vivir entrados xa no século XXI.

A razón desta continua actualidade da palabra de Deus -que en definitiva é a propia persoa de Xesús, o que el fai e o que el di- está naturalmente en que é unha palabra, tal como cremos, de orixe divina. E se isto é así, entón sabemos tamén que Deus non pasa endexamais, non se fai vello, senón que se mantén, por dicilo así, sempre mozo. Por iso está presente a tódalas épocas da historia. Por iso nos entende ben e a todos. Tanto ós que nos precederon como a nós e a cantos veñan detrás de nós.

Non hai moito contoume alguén que un amigo mariñeiro lle dixera que ó mar hai que lle ter sempre respecto, porque é sempre mozo. As súas forzas non diminúen co paso dos anos. Ondas e vagas do mar teñen sempre, pasen anos ou séculos, a forza de sempre. O noso poeta medieval Martín Códax respectaba e admiraba moito as que el chamaba “ondas do mar de Vigo”. Unha das súas estrofas, de hai máis de sete séculos, empezaba así: “Mia irmá fremosa, treides comigo / a la igreja de Vigo, u é o mar salido / E miraremos las ondas!”. Á fin e ó cabo, o mar é unha desas criaturas de Deus nas que se reflicte dalgunha maneira a
forza e a constante mocidade do seu Creador.

Quero dicir con todo isto que, se o mar é sempre mozo, moito máis o é e o será sempre a palabra de Deus, concretamente o seu evanxeo (a súa “boa nova”) a través dos tempos.

Pois ben, falamos hoxe con frecuencia de que nos tocou vivir nunha época na que xentes de moi diversas culturas, relixións, linguas e razas andan mesturadas unhas con outras. As reaccións ante estes feitos son moi diversas. Uns compórtanse como racistas ou excluíntes dos que non son ou non se comportan coma eles. Outros desenténdense simplemente daqueles que lles resultan alleos. Seguramente son os menos os que chegan a ser capaces de consideralos como verdadeiros irmáns, tratándoos con afecto e acolléndovos tal e como eles son. Unha escena deste tipo é a que nos presenta o evanxeo de hoxe. Unha muller cananea diríxese berrando a Xesús, pregándolle que sande a súa filla. Os cananeos non pertencían ó grupo dos xudeus, adoraban outros deuses. Podemos dicir, polo tanto, que tiñan outra cultura e outro modo de proceder. E isto era moi importante na conciencia comunal da época. Mais a muller cananea rompe con clixés e tópicos. Na súa ruptura con estas separacións culturais e sociais, ela vén en realidade a basearse en que tanto ela mesma coma a súa filla ou o mestre Xesús e os seus discípulos eran todos iguais en canto persoas humanas, máis alá das diferenzas culturais. Pois en definitiva todos temos iguais ou semellantes necesidades. Todos queremos vivir, todos queremos recuperar a saúde deteriorada, todos queremos amar e sentírmonos amados. E isto é en último termo o importante e decisivo.

De feito, a muller acabou triunfando sobre un Xesús que nos primeiros momentos semellaba querer aterse ás tradicionais diferenzas e separacións entre xudeus e cananeos. Ela discute e razoa con Xesús, con teima e sutileza, como o podería facer hoxe en día e en semellante situación calquera nai, á quen o que máis lle importa son sempre os seus fillos. Xesús acaba rendéndose ante a fe da muller cananea, esa persoa allea á relixión xudía, pero que no seu corazón posuía unha fe moi grande. “Muller, a túa fe é ben grande”, non pode menos de lle dicir Xesús ó final.

A muller cananea non pertencerá oficialmente á relixión xudía, a mesma que practican Xesús e os seus discípulos. Pero estará en cambio en posesión dunha fe e dun amor moi grande. Dunha fe que a fai crer que Deus o pode todo e que se pode manifestar e manifesta de feito nos seus enviados e profetas, como ocorre no caso de Xesús, o enviado por Deus Pai ó mundo. E se a fe é capaz de mover montañas, aquí podemos dicir que se amosa aínda case máis poderosa, porque é capaz de mover ó mesmo Deus que se manifesta en Xesús. Agora ben, esa fe da muller cananea é, en definitiva, grande e poderosa porque está baseada nun amor moi grande: o amor que ela lle ten á súa filla. Cando fe e amor se conxuntan así, entón non hai cousa que non sexan elas (a fe e o amor) capaces de acadar.

Temos que que animármonos a asemellarnos á muller cananea, mantendo grandes doses de fe e de amor en calquera circunstancia da nosa vida. Mais para iso temos que practicar tamén o que esta muller crente e amante practicaba. Ela oraba, falaba co seu Deus, discutía con Xesús, o Fillo “benquerido” de Deus. E facíao dunha maneira espontánea e natural, sen actitudes ríxidas, estudadas, aprendidas ou programadas. Tal como se comportan os fillos pequenos cos seus pais.

Escoitaba eu, hai xa bastantes anos, a un suposto bo mestre da oración, é dicir, a unha persoa considerada como entendida neste tema de como dirixirse a Deus na oración. Lémbrome ben da angustia e preocupación que el amosaba ante o público alí reunido cando insistía: “¡¡¡Temos que resolver o problema da oración!!!”... Pola miña parte, debo confesar inxenuamente que nin entón nin despois endexamais entendín como podería converterse en “problema” iso de dirixirse a Deus na oración, cando cremos e sabemos que el é o noso Pai, o noso “paiciño”.

Polo menos, á cananea non parece que lle resultase ser a oración problema ningún. Era a oración (falar con Deus, dialogar e discutir con El) o máis lóxico e natural que podía facer ó estar ela chea dunha gran fe no poder e bondade de Deus e dun gran amor ós seus próximos, no seu caso á súa filla enferma.

Como vedes, o “templo de Deus”, do que na Primeira Lectura deste domingo nos di Isaías que se chamará “casa da oración para tódolos pobos”, convértese así no lugar, natural e íntimo, onde Deus está tranquilamente con nós e nós con El. Unidos mutuamente pola fe no noso Pai Deus e polo amor a tódolos nosos irmáns do mundo enteiro.