Somos romeiros do futuro

O título corresponde a un plaxio dun pasado que sento moi afastado destes tempos. Está no recordo daquelas “misións” que nos daban xesuítas e franciscanos, nunha escampada, próxima ás igrexas, dende un púlpito improvisado. A nosa intelixencia en agraz quedaba impresionada coa sabedoría e o entusiasmo daqueles oradores. Os termos do título, por suposto en castelán, ou expresións equivalentes, selaban a nosa imaxinación: Éramos romeiros...

Non podo darlles razóns de por que se me ocorreu; pero algo ten que ver cun recordo de meu pai, e o feliz encontro, xa “cruzando o limiar da esperanza” (outro plaxio), con un culto, prudente e sincero amigo, bombeiro dos desalentos da ancianidade.

O de meu pai é anecdótico. Sen embargo, aínda pode servir de proveitosa reflexión. Cando algún compañeiro meu do Instituto, despois dunha comida en común, quedaba falando con nosoutros na sobremesa, meu pai ía fuxindo cautelosamente e deixábanos a soas. El dicía que o que falábamos non se entendía, e que se era iso o que nos ensinaran na universidade, os profesores ben podían dedicarse a apañar espárragos.
Pensei que algunha que outra vez conviña volver a cordura que botaba de menos meu pai e escribir algo que se entendera, por si a el, dende a eternidade, se lle ocorre ler as colaboracións.

E así tamén lle suavizaba ao amigo o esforzo de conducirme pola senda da esperanza, porque este si, entende o que se di e, dende un sentido ponderado da realidade e un cauteloso escepticismo cara ao futuro desexado para a nosa sociedade, lanza alentadores e refrescantes caldeiros de auga para moderar o fogo da miña vella imaxinación.

Agradecer o amor compasivo dun pai e a terapia correctora das doenzas e extravíos da vellez dun bo amigo, esixe un expreso recoñecemento. A eles dous vai dedicada esta modesta colaboración, cuxo fío volvo a coller.
Si... os españois somos romeiros dun futuro que sería lóxico encontralo en Europa. Un romeiro é unha persoa que ven de lonxe e diríxese a un lugar sagrado, que soa a ter moito que ver co degoiro da salvación, material ou espiritual. Isto fai que se crucen no camiño, os que se dirixen a Bruselas e os que se dirixen a Santiago de Compostela, a través de toda España.

Hai unha importante diferenza: Os primeiros van pola confianza que nós leva a crer que o lugar da nosa salvación, tamén material (e cultural?), está en Europa; os segundos veñen (e imos) a Tumba do Apóstolo pola fe persoal de cadaquén, buscando consolo para as tribulacións desta vida (que non son poucas), como un adianto a crédito do acougo espiritual.

Nun e noutro caso, instintivamente, os romeiros miramos sempre adiante, cara a onde nos diriximos, para ir vendo os obstáculos que poden poñernos atrancos no camiño, e explorar as posibilidades que temos de acadar a meta que nos propuxemos. Pero tal vez, obsesionados polo espazo e as paisaxes, perdamos a visión do tempo pasado e non coidemos o presente, no que uns e outros estamos inmersos, e co futuro condicionado.

Tamén nun e noutro caso, é mester “pensar en profundidade” (“cavilar”, traducindo para meu pai), porque a meta material ou espiritual (Bruselas ou Santiago) esixe disposicións sen as que non da froitos a romaría.

Non hai que ir a Bruselas pensando que alí xa temos todas as respostas para a nosa sociedade; e tampouco hai que ir a Santiago sen fe no poder do pensamento profundo para cambiar o noso corazón. Porque depositar a confianza que corresponde a un mesmo, nos outros, é un craso erro.
Pero para todo isto necesítase tempo, e a través del hai que manter as traxectorias ven definidas e con firmeza, se non queremos errar o camiño da romaría. As impaciencias e as cachazas son irmáns nas consecuencia: As primeiras porque non calculan o tempo de saída, e as segundas porque non calculan o de chegada: Ás primeiras, sóbralles o tempo; ás segundas, fáltalles. E, como xa dicía Eurípides, co tempo non se xoga, porque non se ocupa de realizar as nosas esperanzas; fai o seu e levanta o voo.

Pero en Santiago encontrámonos co que esperábamos, mentres que en Bruselas hai que construílo en común e as converxencias para iso non sempre o facilitan. Recentemente, esperar unanimidade para a resposta ao problema de Crimea parece que foi unha frustración. Era de esperar...!!!

Na primeira romaría a fe, a esperanza e unha boa doses de caridade, moi necesaria nestes tempos de crise, acougan o espírito. Na segunda, a fe xa non é moita (véxase a Constitución edificada sen fundamentos culturais), a esperanza do que se espera dilúese na hipocrisía das promesas, e a caridade fuxe das fronteiras e refúxiase dentro delas nos regazos privados do corazón dos romeiros a Santiago, mentres que a confianza no futuro de Bruselas mira de esguello a Washington, desde unha sensación de febleza constitucional e institucional ben disimuladas, e bótalle unha chiscadela a Rusia de forzada diplomacia.

Neste peregrinar romeiro, tamén hai outra importante diferenza: En Santiago, se nos acercamos a Costa da Morte, esgotamos a instancia; en Bruselas, SEN DÚBIDA UN IMPROVISADO ALBERGUE, quedamos a espera de proseguir a viaxe, porque é un alto no camiño e o seguirá sendo se non se lle pon remedio tanto ó esguello a Washington, como á chiscadela a Rusia, e non se converten os albergues en sólidas residencias de firmes e decididos proxectos en común, amparados no depósito cultural e na firmeza e eficacia defensivas, dentro das fronteiras, e fora se preciso fose: Si velles pacem, para bellum.

Reflexionen (cavilen): Construíron máis Europa os romeiros a Santiago de Compostela, en España, que esta e os Estados compañeiros seus, como peregrinos a Bruselas. Aquí está o poder das consciencias individuais en converxencia integrante na colectiva.

Non se preocupen...!. Se mo desculpan como fillo, meu pai sabía latín, e o amigo sabe tamén o de Cicerón: Non se lles ocorre pensar en “parar” a guerra para acadar a paz, senón en “preparala” para que non estalle, que é moito máis cuca a cousa.

Permítanme unha incidencia obrigada. A desaparición do peregrino español demócrata da nosa actualidade, por antonomasia, que moitas veces chegou a tempo, deixa un baleiro no corazón de moitos españois, á espera de que se cumpra aquilo que dixo De Gaulle: “O que pensamos da morte só ten importancia polo que a morte nós fai pensar da vida” e, na mesma liña, Napoleón: “É bo abrir algunhas veces as tumbas para conversar cos mortos”.

Que Deus lle dea descanso a D. Adolfo; que a súa morte nós faga pensar na nosa vida social e política; que os nosos políticos abran a súa tumba non para dar razóns a peregrinas frivolidades, senón para iluminar e orientar as rutas das romarías pendentes, e que xamais esquecemos que, se vivimos cos mortos, nin eles nin nosoutros estaremos a soas: Os tópicos e as baballas políticas ben podían respectar os espazos da dor, evitando tamén así dar a coñecer ao mundo as carencias dun sentido da responsabilidade e das luces intelectuais necesarias para ocupar postos que nunca deberían estar en mans da mediocridade!!!.